Παρεμβάσεις τόσο στο εργασιακό όσο και στο ασφαλιστικό μέτωπο έως το τέλος του χρόνου ετοιμάζει το υπουργείο Εργασίας με αιχμή τις συντάξεις, το επικουρικό και τις ελαφρύνσεις στις εισφορές.
Έτσι, μεγαλύτερα ποσοστά για τον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης προτίθεται να νομοθετήσει η νέα ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, δίδοντας κίνητρα στους ασφαλισμένους να παρατείνουν την εργασία έναντι καλύτερων συντάξεων από αυτές που δίνει ο νόμος Κατρούγκαλου.
Το σχέδιο των αλλαγών προβλέπει, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, να αυξηθούν οι συντελεστές υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης οριζόντια από το 28ο έτος ασφάλισης και πάνω κατά 5%, 8% ή 10%. Υπάρχει όμως και η σκέψη για μια συνολική μεταβολή των συντελεστών από τα 15 έτη και άνω με βελτιωμένα ποσοστά για όλα τα έτη, αλλά με ενδεχόμενο αντίμετρο την αύξηση της ποινής σε περίπτωση πρόωρης συνταξιοδότησης.
Στην εκδοχή αυτή δηλαδή, ο ασφαλισμένος θα έχει τα οφέλη από την αύξηση της σύνταξης, εφόσον μείνει ως τα 67 για πλήρη σύνταξη με λιγότερα από 40 έτη ασφάλισης ή ως τα 62 για πλήρη σύνταξη με 40 έτη ασφάλισης.
Από την αλλαγή των συντελεστών θα προκύψουν αυξήσεις συντάξεων από 50 ως και 115 ευρώ ενδεικτικά, για όσους πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν με 30 έτη, με 35 και με 42 ή περισσότερα έτη, έχοντας μέσες συντάξιμες αποδοχές από 1.200 ευρώ ως και 2.800 ευρώ.
Το σχέδιο που θα επιλεγεί θα βασιστεί σε οικονομική μελέτη που θα αποτυπώνει πολλά σενάρια με τους νέους συντελεστές στις συντάξεις και τις επιπτώσεις (δαπάνη) που προκαλούν στο ασφαλιστικό σύστημα.
Αυξήσεις στα ποσά συντάξεων και για όσους έχουν ήδη αποχωρήσει με τις διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου, δηλαδή με αίτηση από 13 Μαΐου 2016 και μετά, εξετάζεται να περιλαμβάνει το μεγάλο πακέτο των αλλαγών στο ασφαλιστικό με τους νέους συντελεστές για την ανταποδοτική σύνταξη.
Οι αλλαγές θα ισχύσουν από το 2020 και θα αφορούν τόσο όσους θα αποχωρήσουν από την επόμενη χρονιά όσο και όσους έχουν ήδη αποχωρήσει με διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου από 13/5/2016 και μετά. Ομως για τους ήδη συνταξιοδοτηθέντες η όποια αύξηση προκύπτει θα δοθεί από την ισχύ του νόμου και μετά και όχι αναδρομικά.
Εκτιμάται ότι από 13/5/2016 ως και τα μέσα του 2019 έχουν συνταξιοδοτηθεί πάνω από 230.000 ασφαλισμένοι με μειώσεις για τους περισσότερους μεταξύ 11% και 40%, ενώ όσοι είχαν βγει με λίγα χρόνια και χαμηλούς μισθούς (π.χ. 17 έτη, 20 έτη, 25 έτη) είχαν μικρότερες απώλειες, αρκετοί μάλιστα μηδενικές, επειδή ο νόμος ευνοεί όσους ασφαλίζονται για λίγα έτη με μικρούς μισθούς.
Με το νέο σύστημα τίθεται σε νέα βάση και ο επανυπολογισμός των παλιών συντάξεων. Τα ενημερωτικά σημειώματα με τον επανυπολογισμό που έγινε επί ΣΥΡΙΖΑ θα εκδοθούν μετά τον Νοέμβριο, όπως πληροφορείται ο «Ε.Τ.» και θα έχουν τα ποσά ανταποδοτικής και εθνικής σύνταξης με τους παλιούς συντελεστές.
Με την ψήφιση του νέου νόμου θα γίνει εκ νέου επανυπολογισμός με τους νέους συντελεστές που θα βελτιώνουν την ανταποδοτική σύνταξη.
Μείωση εισφορών: Προσεκτικά προσεγγίζει η ηγεσία του υπουργείου τη μείωση των εισφορών για μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες.
Η υλοποίηση της εξαγγελίας για σταδιακή μείωση των εισφορών σε κύρια σύνταξη από 20% σε 15% εντός της τετραετίας προκειμένου να αναπνεύσουν οι επιχειρήσεις από το μη μισθολογικό κόστος και να ενισχυθεί η ανάπτυξη, θα εξαρτηθεί από την πορεία των οικονομικών του ΕΦΚΑ.
Προς το παρόν η ηγεσία του υπουργείου εξετάζει σενάρια για μείωση των εισφορών που δεν συνδέονται με την κύρια σύνταξη, όπως είναι οι εισφορές υπέρ υγείας, επικουρικής ασφάλισης και ανεργίας.
Η μείωση των εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αυτοαπασχολούμενους επιστήμονες και τους αγρότες δεν έφερε την πολυπόθητη αύξηση των εσόδων γι' αυτό και εξετάζονται νέα σενάρια ελάφρυνσης των εισφορών για τους μη μισθωτούς.
Εξετάζεται ακόμα και η αποσύνδεση των εισφορών από το ύψος του εισοδήματος αλλά και η επαναφορά μιας δικαιότερης κλίμακας τεκμαρτών εισοδημάτων επί των οποίων θα καταβάλλονται οι εισφορές. Καθοριστικό ρόλο ωστόσο για τις τελικές αποφάσεις θα παίξει η απόφαση του ΣτΕ για τη συνταγματικότητα ή μη του νόμου Κατρούγκαλου όσον αφορά τις εισφορές των μη μισθωτών.
Νέο μοντέλο στης επικουρικές: Αλλαγή του μοντέλου λειτουργίας του δημόσιου επικουρικού σχεδιάζει το υπουργείο Εργασίας προκειμένου το ύψος της σύνταξης να καθορίζεται όχι μόνο από τα έτη ασφάλισης και τις αποδοχές αλλά και από την απόδοση του χαρτοφυλακίου του ασφαλισμένου.
Το νέο μοντέλο θα έχει κεφαλαιοποιητικό χαρακτήρα με εμπλοκή και του ιδιωτικού τομέα και θα αφορά μόνο τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας από 1/1/2021.
Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει ότι ο διάλογος με τους εμπλεκόμενους φορείς θα αρχίσει το Σεπτέμβριο ενώ το σχέδιο νόμου με τις αλλαγές θα κατατεθεί στη Βουλή το Δεκέμβριο ώστε η εφαρμογή του να αρχίσει τους πρώτους μήνες του 2021.
Λευκό Μητρώο επιχειρήσεων: Το υπουργείο θα καθιερώσει το λευκό μητρώο επιχειρήσεων για να επιβραβεύσει τους επιχειρηματίες οι οποίοι είναι συνεπείς στην πληρωμή των εισφορών και τηρούν την εργατική νομοθεσία. Τα βασικά κίνητρα που θα δοθούν θα είναι η επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών μέσω σχετικών προγραμμάτων και η υπέρβαση της γραφειοκρατίας.
Ψηφιακή σύνταξη: Η επαναλειτουργία του πληροφοριακού συστήματος ΑΤΛΑΣ, του ασφαλιστικού βιογραφικού δηλαδή που θα ενσωματώσει σταδιακά τα χρόνια ασφάλισης των Ελλήνων είναι επίσης μία από τις επείγουσες προτεραιότητες της νέας ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας.
Με νομοσχέδιο που θα κατατεθεί το Νοέμβριο ένα τμήμα των εκκρεμών συντάξεων θα ενταχθεί στο νέο ψηφιοποιημένο σύστημα με στόχο οι ψηφιακές συντάξεις να εκδίδονται ακόμα και σε λίγες μέρες.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του υπουργού Γιάννη Βρούτση, την 1η Ιουνίου 2020 το 34,37% των νέων συντάξεων θα βγαίνει αυτόματα, τον Ιανουάριο του 2021 το 57,76% θα εκδίδεται ψηφιακά ενώ τον Ιούνιο του 2021 θα έχει ενσωματωθεί το 90% των υπό έκδοση συντάξεων. Με την ψηφιοποίηση θα μειωθεί δραστικά ο όγκος των εκκρεμών συνταξιοδοτικών αιτημάτων που ξεπερνούν τις 450.000, σύμφωνα με τον κ. Βρούτση.
Αναδρομικά: Η ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε συνταγματική την κατάργηση των δώρων των δημοσίων υπαλλήλων. Τι θα κάνει όμως η κυβέρνηση αν το ΣτΕ δώσει το πράσινο φως για την επιστροφή των αναδρομικών από τις μνημονιακές περικοπές στους συνταξιούχους; «Εξαρτάται από την απόφαση και από το ύψος των αναδρομικών, αν είναι αστρονομικό ή λελογισμένο, που μπορεί να δοθεί σε βάθος χρόνου» απαντούν οι αρμόδιοι αξιωματούχοι.