Πέντε αλλαγές στο καθεστώς που ισχύει σήμερα για τον ΕΝΦΙΑ θα επιχειρήσει το υπουργείο Oικονομικών να κάνει πιο δίκαιο τον βασικό φόρο ακινήτων για όλους δίνοντας έμφαση στις ευπαθείς ομάδες και τις μικρές ιδιοκτησίες, στέλνοντας μεγαλύτερο βάρος στις μεγάλες και πολύ μεγάλες περιουσίες.
Οι αλλαγές που θα γίνουν θα βασίζονται στην λογική της διατήρησης του ποσού της τελικής είσπραξης στα 2,65 δισ. ευρώ μέσω αλλαγών που θα γίνουν τόσο στην αρχιτεκτονική όσο και την «βάση» του φόρου.
1. Η αλλαγή της «αρχιτεκτονικής» του φόρου όπως εφαρμόζεται σήμερα. Συγκεκριμένα εξετάζεται η κατάργηση του διπλού φόρου που εφαρμόζεται σήμερα δηλαδή ξεχωριστής φορολόγησης για κάθε ακίνητο και στην συνέχεια « συμπληρωματικός» φόρος για την ακίνητη περιουσία άνω των 200.000 ευρώ. Αν περάσει η αλλαγή από τους δανειστές ο συμπληρωματικός φόρος θα καταργηθεί και η απώλεια θα αντισταθμιστεί είτε από υψηλότερους συντελεστές για την μεγάλη περιουσία είτε το αφορολόγητο για τις μεγάλες ακίνητες περιουσίες, από τα 200.000 ευρώ που μειώθηκε φέτος ( το 2015 ήταν 300.000 ευρώ ) θα μειωθεί περαιτέρω στα 50.000 ευρώ ή και τα 30.000 ευρώ.
2. Η διεύρυνση της βάσης του φόρου μέσω της φορολόγησης των ακινήτων εκτός σχεδίου (όπως είναι τα εκτός σχεδίου οικόπεδα, τα χωράφια, οι βοσκότοποι, οι ιδιωτικές δασικές εκτάσεις κ.α.) με υψηλότερο φόρο από αυτόν του 2016 από ξεκινά από το 1 ευρώ και φτάνει τα 16 ευρώ το στρέμμα. Οι επιπλέον εισπράξεις από τα αγροτεμάχια θα βοηθήσουν στο να ελαφρυνθούν από τον ΕΝΦΙΑ οι μικρές ιδιοκτησίες αλλά και όσοι αδυνατούν να καταβάλλουν τον φόρο.
3. Η ελάφρυνση των ιδιοκτητών ακινήτων με αντικειμενική αξία μέχρι 150.000 ευρώ με την θέσπιση περισσότερων συντελεστών φόρου ώστε τα ακίνητα σε μικροαστικές και υποβαθμισμένες περιοχές να πληρώσουν το 2017 μικρότερο φόρο.
4. Η τέταρτη και ίσως πιο ουσιαστική αλλαγή που εξετάζεται αφορά τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες . Δηλαδή όσους λόγω αντικειμενικής αδυναμίας πληρωμής του φόρου έχουν έκπτωση από 50% έως και 100%. Σε αυτούς εξετάζεται στον υπολογισμό του εισοδήματος με βάση το οποίο χορηγείται η έκπτωση ή η απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ , να υπολογίζονται εισοδήματα τα οποία απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος αλλά - παρότι προνοιακά- παραδόξως υπολογίζονταν ως και φέτος στον καταλογισμό του ΕΝΦΙΑ.
Πρόκειται για εισοδήματα:
Επιδόματα στήριξης τέκνων και των ειδικών επιδομάτων τριτέκνων και πολυτέκνων τα οποία καταβλήθηκαν από τον ΟΓΑ,
- Την πάγια αντιμισθία ολικά τυφλών και κινητικά αναπήρων σε ποσοστό άνω του 80%.
- Το εξωιδρυματικό επίδομα και το ποσό με το οποίο προσαυξάνεται η σύνταξη των ολικώς τυφλών ή των κινητικά αναπήρων σε ποσοστό άνω του 80% καθώς επίσης και
- Οι αποζημιώσεις που καταβλήθηκαν λόγω διακοπής της εργασιακής σχέσης, δηλαδή οι αποζημιώσεις απόλυσης ή εθελουσίας εξόδου.
-Τα επιδόματα ανεργίας που εισπράχθηκαν από τον ΟΑΕΔ.
- Τα ποσά του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΚΑΣ) τα οποία καταβλήθηκαν στο φορολογούμενο εφόσον ήταν χαμηλοσυνταξιούχος.
Όλα αυτά τα εισοδήματα απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος αλλά υπολογίζονταν μέχρι και φέτος στο ακαθάριστο εισόδημα όσων έχουν την έκπτωση ή απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ με προφανή σκοπό να μειώσουν τον αριθμό των ευεργετούμενων.
Η αλλαγή αυτή αναμένεται να αυξήσει σημαντικά τους δικαιούχους έκπτωσης 50% ή απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ οι οποίοι θα πρέπει να συγκεντρώνουν τα εξής κριτήρια:
- Η συνολική αντικειμενική αξία των κτισμάτων και των εντός σχεδίων πόλεων οικοπέδων που κατέχει ο φορολογούμενος ή η οικογένεια να μην υπερβαίνει τα 85.000 ευρώ αν πρόκειται για άγαμο, τις 150.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο χωρίς παιδιά και τις 200.000 ευρώ , αν πρόκειται για έγγαμο με ένα ή δύο εξαρτώμενα τέκνα.
Η έκπτωση γίνεται απαλλαγή ( έκπτωση 100% ) για τις οικογένειες που είναι τρίτεκνες ή πολύτεκνες ή περιλαμβάνουν ανάπηρα άτομα κατά ποσοστά 80% και άνω υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
- Το συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα του προηγούμενου έτους, να μην έχει υπερβεί τις 12.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή την σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος και
-Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων στα οποία κατέχουν δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας ο υπόχρεος υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του να μην υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα.
5. Η πέμπτη αλλαγή είναι ότι θα καταβληθεί ξανά προσπάθεια (η οποία απέτυχε το 2016) ο φόρος εισοδήματος να εκκαθαριστεί μέχρι και τα τέλη Μαΐου ώστε ο ΕΝΦΙΑ να εκκαθαριστεί αμέσως μετά και να υπάρχει η δυνατότητα περισσότερων από 5 δόσεων στην αποπληρωμή του.