‘’Οι άνθρωποι απολαμβάνουν οικονομική ελευθερία όταν η περιουσία που αποκτούν χωρίς απάτη, κλοπή ή χρήση βίας, προστατεύεται από τις επιθέσεις τρίτων, καθώς και όταν είναι ελεύθεροι να ανταλλάξουν ή να παραχωρήσουν την περιουσία τους, εφόσον οι ενέργειές τους δεν παραβιάζουν τα αντίστοιχα δικαιώματα των άλλων.
Ένας Δείκτης Οικονομικής Ελευθερίας θα πρέπει να υπολογίζει τον βαθμό στον οποίο η νομίμως κτηθείσα περιουσία προστατεύεται και οι άνθρωποι συμμετέχουν σε εθελούσιες συναλλαγές’’. Ο ορισμός αυτός ανήκει στους καθηγητές James Gwartney, Robert Lawson και Joshua Hall.
Του Κώστα Χριστίδη*
Το Παγκόσμιο Δίκτυο Οικονομικής Ελευθερίας (Economic Freedom Network) έχει ως μέλη ανεξάρτητα ερευνητικά ινστιτούτα σε περισσότερες από 90 χώρες. Η δημιουργία της Ετήσιας Έκθεσης για την Παγκόσμια Οικονομική Ελευθερία ξεκίνησε το 1984 από το Fraser Institute.
Οι σχετικοί δείκτες διαμορφώνονται με την εξέταση 42 μεταβλητών σε τέσσερις βασικούς τομείς: Μέγεθος του κράτους (κρατικές δαπάνες, φορολογία και δημόσιες επιχειρήσεις), Κράτος Δικαίου και προστασία περιουσιακών δικαιωμάτων, Ελευθερία διεξαγωγής διεθνούς εμπορίου και Ρυθμίσεις κεφαλαίου, εργασίας και επιχειρηματικότητας.
Δύο ενδιαφέροντα συμπεράσματα είναι ότι το κατά κεφαλήν εισόδημα των χωρών με μεγάλη οικονομική ελευθερία είναι πολλαπλασίως μεγαλύτερο αυτού των χωρών με περιορισμένη οικονομική ελευθερία και ότι το μέσο ετήσιο εισόδημα των ανθρώπων που ανήκουν στο φτωχότερο 10% του πληθυσμού στις οικονομικά ανελεύθερες χώρες υπολογίζεται σε 1.080$ ενώ στις οικονομικά φιλελεύθερες χώρες υπολογίζεται σε 11.283$, περίπου 6 φορές περισσότερο! Αποδεικνύεται ότι η οικονομική ελευθερία, παρά την περί ανισοτήτων φιλολογία, σαφώς λειτουργεί και υπέρ των φτωχότερων στρωμάτων του πληθυσμού.
Στην Ελλάδα, το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών σε συνεργασία με το Fraser Institute παρουσίασε για δεύτερη χρονιά την εξέλιξη του Δείκτη Παγκόσμιας Οικονομικής Ελευθερίας και μάλιστα σε σύγκριση με χώρες όπως η Κύπρος, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ελλάδα ο δείκτης σημειώνει σταθερή πτώση από το 2004 και εφεξής, με μία ανάκαμψη στα έτη 2012 – 2014 και απότομη πτώση εκ νέου μετά το 2015, ενώ στην Κύπρο σημειώνεται σταθερή άνοδος του δείκτη από το 2013 και μετά.
Παραλλήλως, το ΚΕΦΙΜ απένειμε τα βραβεία ‘’Προμηθέας’’ 2017, τα πρώτα βραβεία για την Ελευθερία. Βραβευθέντες Έλληνες ήσαν: Καλλιτέχνης της χρονιάς ΑΡΚΑΣ, Δημοσιογράφος της χρονιάς Κώστας Στούπας, Επιχειρηματίας της χρονιάς Νίκος Δρανδάκης και για την συνολική προσφορά του στην ελευθερία ο Στέφανος Μάνος (ο οποίος σε μία εμπνευσμένη ομιλία του τόνισε την ανάγκη μεταφοράς πόρων και αρμοδιοτήτων από την κεντρική κυβέρνηση στην τοπική αυτοδιοίκηση).
Προτείνω, πάντως, να καθιερωθούν και τα βραβεία ‘’Επιμηθέας’’ για όσους τραυματίζουν βαθύτερα την ελευθερία και ως πρώτον υποψήφιο προτείνω τον Αλέξη Τσίπρα τόσο για την γενικότερη πολιτική του όσο και για το πρόσφατο απόφθεγμά του ότι ‘’Η Δημοκρατία δεν πρέπει να είναι θεσμός που εξισορροπεί συμφέροντα και αποκοιμίζει συνειδήσεις, αλλά εργαλείο επιβολής της θέλησης των πολλών’’ …
*Νομικός – Οικονομολόγος