O «ψυχρός πόλεμος» ΗΠΑ και Τουρκίας και η απειλή κατάρρευσης της τουρκικής οικονομίας, δημιουργούν σοβαρούς προβληματισμούς και στην Ελλάδα. Μία εβδομάδα πριν από την έξοδο από το πρόγραμμα προσαρμογής και η ελληνική οικονομία δεν δείχνει ευρωστία, δεν δείχνει ότι μπορεί να σταθεί στα πόδια της και να αντιμετωπίσει κρίσεις όπως αυτή στη γειτονική χώρα.
Η βουτιά άνω του 3% χθες στο Χρηματιστήριο και η εκτόξευση του επιτοκίου των ομολόγων στο 4,3%, δείχνει ότι η Ελλάδα μπορεί να επηρεαστεί πολυεπίπεδα από την αναταραχή στην Τουρκία.
Ειδικά αν προκύψει το ενδεχόμενο πτώχευσης και προσφυγής στο ΔΝΤ κανείς δεν ξέρει ποιες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις, οικονομικές αλλά και γεωπολιτικές, αναφέρει το in.gr.
Όπως αναφέρουν τα «Νέα», η ελληνική κυβέρνηση, αλλά και οι υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις της χώρας δεν εύχονται μια ολική κατάρρευση της τουρκικής οικονομίας, η οποία ουδόλως μπορεί να αποκλειστεί αν ο τούρκος πρόεδρος επιμένει να αγνοεί βασικούς κανόνες λειτουργίας των σύγχρονων οικονομιών. Την ίδια στιγμή, μέσα από αυτή τη δύσκολη κατάσταση θα μπορούσαν να προκύψουν ευκαιρίες για την ελληνική εξωτερική πολιτική, αλλά αυτές δεν θα πρέπει να επιδιωχθεί να δραχτούν με τρόπο ακραία οπορτουνιστικό.
Ο Ερντογάν επιδιώκει να αξιοποιήσει για εσωτερικούς πολιτικούς λόγους την πίεση της Ουάσιγκτον μέσω των κυρώσεων ώστε να διαμορφώσει μια ατμόσφαιρα πολιορκίας της Τουρκίας. Με τον τρόπο αυτόν θέλει να σφυρηλατήσει ένα συμπαγές εσωτερικό μέτωπο. Ωστόσο, η επιτυχία αυτής της στρατηγικής προϋποθέτει τη χρήση σκληρής εθνικιστικής ρητορικής που εξάπτει τα λαϊκά πάθη – ό,τι ακριβώς συνέβη και την επαύριο της αποτυχημένης απόπειρας πραξικοπήματος το 2016. Σε αυτή την περίπτωση, η κατάσταση μπορεί ανά πάσα στιγμή να ξεφύγει από κάθε έλεγχο και η… φωτιά να κάψει και τους γείτονες της Τουρκίας, άρα και την Ελλάδα».
Αυτό σημαίνει ότι μια Τουρκία σε αστάθεια οικονομική αλλά και απομονωμένη από παραδοσιακούς συμμάχους όπως οι ΗΠΑ, μπορεί να μοιάζει με πληγωμένο θηρίο και να θελήσει να εξωτερικεύσει τα προβλήματά της.
Ηδη στο Αιγαίο η κατάσταση είναι επικίνδυνη με τη μάχη της τσιπούρας να είναι καθημερινή. Αλλωστε και ο ίδιος ο τούρκος ΥΠΕΞ φρόντισε να διατηρήσει το πολεμικό κλίμα κατηγορώντας την Ελλάδα για την ένταση που υπάρχει ξανά τις τελευταίες εβδομάδες.
Οικονομία
Μεγάλη είναι η ανησυχία που επικρατεί και για τις επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία. Ο πρώτος φόβος αφορά στις εξαγωγές καθώς μια προβληματική Τουρκία θα οδηγήσει σε περιορισμός των εισαγωγών ελληνικών προϊόντων.
Η γειτονική χώρα αποτελεί τον τρίτο μεγαλύτερο προορισμό με αξία εξαγωγών σχεδόν 2 δις ευρώ.
Καύσιμα – πετρελαιοειδή, βαμβάκι και πλαστικές ύλες είναι τα τρία ελληνικά προϊόντα που είναι πιο δημοφιλή στη γειτονική χώρα.
Ερώτημα αποτελεί τι θα γίνει με τα τουρκικά προϊόντα που λόγω της υποτίμησης της λίρας κατά 40% και πλέον καθίστανται ιδιαίτερα ανταγωνιστικά σε σχέση με τα ελληνικά. Τρόφιμα, φρούτα και λαχανικά, ψάρια που πωλούνται σε τρίτες χώρες, κυρίως στη Ρωσία, θα βρεθούν αντιμέτωπα με πολύ χαμηλές τιμές των προϊόντων από τη γειτονική χώρα.
Αγνωστο είναι επίσης τι θα γίνει με τις ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Τουρκία και υπολογίζονται πάνω από 400 μικρές ή μεγάλες. Εργοστάσια στη χώρα έχουν εταιρείες όπως η Chipita, η Πλαστικά Θράκης, η TITAN ενώ ισχυρή ανάπτυξη έχει και ο όμιλος Fourlis. Ενδεχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας ασφαλώς δεν είναι καλή είδηση για όποιον δραστηριοποιείται στη γειτονική χώρα.
Και πάμε στον τουρισμό. Δύο χώρες, δύο αγορές άκρως ανταγωνιστικές. Η Τουρκία ευελπιστεί ότι φέτος θα ξεπεράσει τα 40 εκατ. ευρώ, η Ελλάδα θα έχει πάνω από 32 εκατ. ευρώ. Αυτή την περίοδο κλείνονται τα τουριστικά πακέτα του 2019. Μια οικονομική κρίση μακράς διάρκειας, μια νέα υποτίμηση της τουρκικής λίρας, θα κάνει ακόμη πιο φθηνό τον τουρισμό στην Τουρκία σε σχέση με την Ελλάδα. Ας σκεφτεί κανείς ότι χρειάζονται πάνω από 6 τουρκικές λίρες για ένα δολάριο όταν η ισοτιμία ευρώ – δολαρίου είναι στο 1,4. Επομένως και οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι μπορούν να κάνουν διακοπές στην Τουρκία πολύ φθηνότερα απ’ ότι στην Ελλάδα.
Τα καλά νέα
Όπως αναφέρουν τα «Νέα» και ο Αγγελός Αθανασόπουλος, για την Αθήνα υπάρχουν φυσικά και ορισμένες θετικές ειδήσεις. Ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε χθες τον νόμο για την αμυντική πολιτική και τον προϋπολογισμό του Πενταγώνου για το 2019 (NDAA) σύμφωνα με τον οποίο αναστέλλεται και η παράδοση των αεροσκαφών 5ης γενιάς F-35 μέχρι το αμερικανικό υπουργείο Αμυνας να ολοκληρώσει έκθεση που θα εξετάζει τη βιομηχανική συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα συμπαραγωγής και πιθανούς τρόπους κάλυψης του κενού σε περίπτωση αποβολής της από αυτό. Προβλέπονται επίσης κυρώσεις εφόσον η Αγκυρα προχωρήσει στην προμήθεια του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400.
Αυτό που απασχολεί έλληνες αναλυτές είναι μια πιθανή σπασμωδική αντίδραση της Τουρκίας αν η κατάσταση στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις εκτραχυνθεί περαιτέρω. Τούτο δεν μπορεί να ιδωθεί ανεξάρτητα από μια ευρύτερη σύσφιγξη των ρωσοτουρκικών σχέσεων, σε μια περίοδο μάλιστα που η ατμόσφαιρα μεταξύ Αθήνας και Μόσχας βρίσκεται στο ναδίρ. Ρεαλιστικότερη στάση έναντι της Αγκυρας φαίνεται ότι ακολουθεί η Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ), με την οποία ο Ερντογάν προσπαθεί μετεκλογικά να βρει σημεία επαφής. Δεν πρέπει επίσης να αγνοείται ότι νέες πολεμικές επιχειρήσεις στη Συρία – συγκεκριμένα στο Ιντλίμπ – θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν νέο κύμα προσφύγων. Η Ελλάδα και κατ’ επέκταση η ΕΕ θα βρίσκονταν, στην περίπτωση αυτή, πάλι μπροστά σε μια κρίση καθώς αν η οικονομική κρίση στην Τουρκία βαθύνει, η παραμονή εκατοντάδων χιλιάδων νέων προσφύγων στο έδαφός της θα καταστεί ακόμη δυσκολότερη.