Δεν έχουν ακόμη καταφέρει να συνέλθουν καλά-καλά οι φορολογούμενοι από την πρωτοφανή φορολογική καταιγίδα που εξαπέλυσε η κυβέρνηση από το περασμένο καλοκαίρι, και κυρίως μετά τον Ιούνιο, όταν και έκλεισε η πρώτη αξιολόγηση, και στην κυβέρνηση ετοιμάζονται για ένα νέο χτύπημα στα εισοδήματα. Και μάλιστα στα πολύ χαμηλά εισοδήματα, αυτά τα οποία υποτίθεται ότι προστατεύει η αριστερή κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Ετοιμάζονται για μια νέα μείωση του αφορολόγητου ορίου ως "γλυκαντικό" για να εισέλθει χρηματοδοτικά στο ελληνικό πρόγραμμα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και να προχωρήσει η διαδικασία, όπως ελπίζει η κυβέρνηση, για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους.
Δημοσίως η κυβέρνηση, διά στόματος του αρμόδιου υπουργού Οικονομικών, Ευκλείδη Τσακαλώτου, έχει αποκλείσει την πιθανότητα νέας μείωσης του αφορολόγητου ορίου.
Υπενθυμίζεται, όμως, ότι και στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για την πρώτη αξιολόγηση ο κ. Τσακαλώτος είχε πει δημόσια ότι δεν πρόκειται να δεχτεί μείωση του αφορολόγητου ορίου για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους κάτω από τα 9.100 ευρώ και ότι "δεν είμαι διατεθειμένος να καταθέσω νομοσχέδιο με χαμηλότερο αφορολόγητο όριο", ωστόσο έφερε τελικά νομοσχέδιο με μεγαλύτερη μείωση του αφορολογήτου προκειμένου κλείσει η αξιολόγηση και να παραμείνει, βέβαια, ο ίδιος και η κυβέρνηση στις θέσεις τους.
Τα σενάρια
Το Ταμείο θέλει το αφορολόγητο όριο να μειωθεί στα 5.000 ευρώ. Πρόκειται για μια μείωση που αναμένεται να φέρει στα κρατικά ταμεία πρόσθετα φορολογικά έσοδα τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ. Ποιοι θα τα πληρώσουν;
Οι μεγαλύτεροι χαμένοι θα είναι οι μισθωτοί και συνταξιούχοι με ετήσιο εισόδημα από 5.000 έως 9.000 ευρώ, που σήμερα κατά κύριο λόγο απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος, αλλά και όλοι οι φορολογούμενοι με μεγαλύτερο εισόδημα, καθώς θα ψαλιδιστεί το αφορολόγητο και για αυτούς.
Σήμερα το αφορολόγητο δίνεται μέσω έκπτωσης φόρου που χορηγείται στον φόρο που προκύπτει από τη φορολογική κλίμακα.
Η κλίμακα που ισχύει σήμερα προβλέπει συντελεστή 22% για τα εισοδήματα έως 20.000 ευρώ, 29% για το εισόδημα από 20.000 έως 30.000 ευρώ, 37% για το εισόδημα από 30.000 έως 40.000 ευρώ και 45% για το εισόδημα άνω των 40.000 ευρώ.
Για να δοθεί αφορολόγητο όριο χορηγείται στους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες έκπτωση φόρου 2.100 ευρώ για όσους έχουν τρία ή περισσότερα παιδιά, 2.000 ευρώ για όσους έχουν 2 παιδιά, 1.950 ευρώ για όσους έχουν ένα παιδί και 1.900 για όσους δεν έχουν παιδιά.
Έτσι, προκύπτει έμμεσο αφορολόγητο όριο 9.545 ευρώ για όσους έχουν τρία ή περισσότερα παιδιά, 9.090 ευρώ για όσους έχουν δύο παιδιά, 8.863 για όσους έχουν ένα παιδί και 8.636 για όσους μισθωτούς δεν έχουν παιδιά.
Η μείωση του αφορολόγητου ορίου στα 5.000 ευρώ σημαίνει μείωση της έκπτωσης φόρου στα 1.100 ευρώ, που, με τη σειρά της, οδηγεί σε μια ετήσια επιβάρυνση της τάξης των 800 έως και 1.000 ευρώ ετησίως για τους φορολογουμένους, εφόσον, βέβαια, μαζί με το αφορολόγητο όριο δεν γίνουν και προσαρμογές σε φορολογικές κλίμακες και φορολογικούς συντελεστές.
Πάντως, πολύ πιθανό θεωρείται, εφόσον μειωθεί το αφορολόγητο όριο, να απαιτήσει το ΔΝΤ να μειωθεί και ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής από το 45%, που είναι σήμερα, στο 42% ή και χαμηλότερα.
Σενάριο το οποίο, τουλάχιστον σε επίπεδο επιστημονικών στελεχών του υπουργείου Οικονομικών, εξετάζεται είναι να γίνει μια μερική μείωση του αφορολόγητου ορίου που θα τεθεί σε ισχύ από την Πρωτοχρονιά του 2017 και να θεσπιστεί η περαιτέρω μείωση ως ένα από τα φορολογικά μέτρα που θα ενεργοποιηθούν στην περίπτωση που απαιτηθεί να ενεργοποιηθεί ο "κόφτης" δαπανών.
Υπενθυμίζεται ότι, με βάση όσα προβλέπει η συμφωνία για τον "κόφτη", εφόσον διαπιστωθεί ότι δεν πιάνονται οι στόχοι, θα έχει το δικαίωμα η κυβέρνηση να διαβουλευτεί με τους "θεσμούς" προτείνοντας και νέα φορολογικά μέτρα.
Τι θέλει το ΔΝΤ
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τόσο δημοσίως όσο και στις κατ' ιδίαν συναντήσεις των ιθυνόντων του με το οικονομικό επιτελείο, έχει ξεκαθαρίσει στην ελληνική πλευρά ότι θεωρεί προαπαιτούμενο για τη συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα την περαιτέρω μείωση του αφορολόγητου ορίου.
Μάλιστα, όπως τονίζουν οι εκπρόσωποι του Ταμείου στους Έλληνες συνομιλητές τους, η μείωση του αφορολογήτου δεν έχει μόνο δημοσιονομικό χαρακτήρα, δηλαδή την αύξηση των φορολογικών εσόδων, αλλά κυρίως διαρθρωτικό, αφού, όπως υποστηρίζουν, θα διευρύνει κάθετα τη φορολογική βάση, δηλαδή θα πληρώνουν περισσότεροι.
Μάλιστα, σε δημόσια τοποθέτησή του ο επικεφαλής του ευρωπαϊκού τμήματος του Ταμείου, Πολ Τόμσεν, έχει τονίσει ότι η μείωση του αφορολόγητου ορίου πρέπει να γίνει καθώς η Ελλάδα έχει ένα πολύ υψηλό αφορολόγητο όριο, και μάλιστα πολύ υψηλότερο σε σχέση με χώρες στις οποίες τα εισοδήματα είναι μεγαλύτερα (π.χ., Πορτογαλία, Γερμανία).
Σημειώνει ότι το υψηλό, όπως το χαρακτηρίζει αφορολόγητο όριο, έχει ως αποτέλεσμα να πληρώνουν όλο τον φόρο εισοδήματος περίπου οι μισοί μισθωτοί και συνταξιούχοι, με αποτέλεσμα να υπάρχουν ψηλά στη φορολογική κλίμακα εξοντωτικοί συντελεστές.
Όλα αναμένεται να ξεκαθαριστούν στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για τη δεύτερη αξιολόγηση, που ξεκινά και πάλι με την κάθοδο των επικεφαλής των "θεσμών" στις 14 Νοεμβρίου και χρονικό ορόσημο για την ολοκλήρωσή της στο Εurogroup της 5ης Δεκεμβρίου, όπου και θα αποφασιστούν τα επόμενα βήματα για το χρέος.