Μέσω της υπό έκδοσης εγκυκλίου που εκκρεμεί και πρέπει να εκδοθεί άμεσα, καθώς από 1η Ιανουαρίου 2017 αλλάζει άρδην ο τρόπος υπολογισμού των εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες, το υπουργείο Εργασίας επεδίωκε τον υπολογισμό των εισφορών επί του καθαρού εισοδήματος του επαγγελματία, ήτοι επί του εισοδήματος που προκύπτει και από την αφαίρεση των ασφαλιστικών εισφορών.
Στον αντίποδα, οι δανειστές, που διαβλέπουν σημαντική υστέρηση των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές, ζήτησαν από τον αρμόδιο υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Τάσο Πετρόπουλο, ο υπολογισμός να γίνει στο πραγματικό εισόδημα του επαγγελματία.
Το θέμα παραμένει ανοικτό, καθώς η ελληνική πλευρά φαίνεται πως αναγνωρίζει τη δραματική επιβάρυνση που δημιουργεί στους εκατοντάδες χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες ο νέος τρόπος υπολογισμού των εισφορών, 20% για κύρια ασφάλιση και 6,95% για υγεία, επί του καθαρού φορολογητέου εισοδήματός τους.
Μάλιστα, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του υπουργείου Εργασίας, σε υπό έκδοση εγκύκλιο θα προβλέπεται ότι κατά το μεταβατικό 2017 και έως ότου οι πληρωμές φόρων και εισφορών να πραγματοποιούνται ταυτόχρονα, το εισόδημα βάσει του οποίου θα υπολογίζονται οι εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων θα είναι αυτό του 2015.
Αναλυτικά, για το πρώτο εξάμηνο του 2017 οι εισφορές θα υπολογιστούν με βάση το εισόδημα των ασφαλισμένων το 2015 και το δεύτερο εξάμηνο του 2017 με τα εισοδήματα του 2016, εφόσον βέβαια έχει ολοκληρωθεί η εκκαθάριση των δηλώσεων εισοδήματος για το συγκεκριμένο έτος. Κατά τη διάρκεια του δεύτερου εξαμήνου θα γίνεται συμψηφισμός σε περίπτωση που έχουν καταβληθεί επιπλέον εισφορές.
Όπως συμφωνήθηκε χθες, κατά τη συνάντηση του αρμόδιου υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Τάσου Πετρόπουλου με τους επικεφαλής των θεσμών, εντός των ημερών αναμένεται να εκδοθούν περισσότερες από τις προβλεπόμενες υπουργικές αποφάσεις και εγκύκλιοι που αφορούν διοικητικά αλλά και ασφαλιστικά θέματα, στο πλαίσιο της υλοποίησης του νόμου Κατρούγκαλου.
Κυριότερες από αυτές είναι οι εγκύκλιοι για τον τρόπο υπολογισμού των εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών, την καταβολή εισφορών και για την παράλληλη απασχόληση (μπλοκάκια), αλλά και μια σειρά υπουργικών αποφάσεων κυρίως διοικητικού χαρακτήρα για τη λειτουργία του ΕΦΚΑ (υπερταμείο κύριας ασφάλισης) και του ΕΤΕΑΕΠ (υπερεπικουρικό). Στον αντίποδα, περαιτέρω καθυστέρηση αναμένεται στον επανυπολογισμό των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων, καθώς δεν έχει συμφωνηθεί ακόμη ο τρόπος καθορισμού των εισοδημάτων βάσει των οποίων θα υπολογίζονται τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης.
Μία από τις υπουργικές αποφάσεις που αναμένεται να εκδοθούν άμεσα αφορά τη μείωση του ΕΚΑΣ σε 250.000 συνταξιούχους έως και 50%. Το μειωμένο επίδομα θα δοθεί με τις συντάξεις Ιανουαρίου, που θα πιστωθούν στους λογαριασμούς των συνταξιούχων από τις 20 έως τις 22 Δεκεμβρίου.
Βάσει του σχεδίου της κοινής υπουργικής απόφασης που αναμένεται να εκδοθεί εντός των επόμενων ημερών, προκειμένου να μη χρειαστούν αναδρομικές μειώσεις, το μαχαίρι θα πέσει στα καταβαλλόμενα ποσά και όχι στον αριθμό των δικαιούχων. Καθώς μάλιστα η δαπάνη για ΕΚΑΣ σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2017 είναι μειωμένη κατά 421 εκατ. ευρώ, οι ειδικοί εκτιμούν πως οι μειώσεις θα αγγίξουν το 50%.
Να σημειωθεί ότι ενώ το 2016, βάσει των μνημονιακών δεσμεύσεων, η κυβέρνηση έπρεπε να διακόψει την καταβολή του επιδόματος σε τουλάχιστον ένα ποσοστό των λεγόμενων “προνομιούχων” χαμηλοσυνταξιούχων, για το 2017 δεν υπάρχει τέτοια δέσμευση. Για τον λόγο αυτό, φαίνεται πως επελέγη η λύση της αναδιάρθρωσης των ποσών και όχι μείωση των δικαιούχων. Άλλωστε, το ΕΚΑΣ θα κοπεί σε όλους, μέχρι το τέλος του 2019.
Στην πράξη, ενώ τα εισοδηματικά κριτήρια για το νέο έτος θα παραμείνουν τα ίδια, θα μειωθούν οι κλίμακες των καταβαλλόμενων ποσών, που σήμερα ξεκινούν από τα 230 και φθάνουν τα 57,5 ευρώ. Οι μεγαλύτερες μειώσεις, που πιθανότατα θα αγγίξουν και το 50%, αφορούν την πρώτη κλίμακα, στην οποία το καταβαλλόμενο ποσό ανέρχεται σε 230 ευρώ.
Αναλυτικά, σε σχέση με τα εισοδηματικά κριτήρια, σύμφωνα με πληροφορίες, το συνολικό ατομικό εισόδημα από συντάξεις για την κάθε κατηγορία, μαζί με τα έσοδα από άλλες πηγές (π.χ. ενοίκια), δεν θα μπορεί να ξεπερνά τις 8.884 ευρώ το χρόνο, ενώ αν πρόκειται για ζευγάρι συνταξιούχων, τότε λαμβάνεται υπόψη ότι το συνολικό οικογενειακό εισόδημα από σύνταξη και άλλες πηγές δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 11.000 ευρώ.
Ο έλεγχος των εισοδημάτων αφορά στο έτος 2015, που σημαίνει ότι αν για οποιονδήποτε λόγο οι δικαιούχοι υπερέβησαν κάποιο από τα κριτήρια, είτε αποκλείονται, είτε θα πάρουν πολύ λιγότερα μετά τη μετάπτωση σε χαμηλότερη κλίμακα και τη μείωση του ΕΚΑΣ.