Διπλώματα οδήγησης που χορηγούνται με παρέμβαση βουλευτών, εκατοντάδες θάνατοι και χιλιάδες ανάπηροι από τροχαία. Άθλια οδηγική συμπεριφορά. Από το 2012 εως σήμερα χάθηκαν στους ελληνικούς δρόμους περισσότεροι από 4.000 άνθρωποι, οι περισσότεροι σε παραγωγική ηλικία.
Δώδεκα στους 100 Έλληνες κινδυνεύουν από σοβαρό ατύχημα τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους. Κάθε χρόνο χάνονται 255 παιδιά και νέοι από 0-24 ετών. Πέραν του οικογενειακού και κοινωνικού κόστους, τα τροχαία στοιχίζουν στην χώρα μας 1,7% του ΑΕΠ, δηλαδή τρία δισ. ευρώ.
Τα παραπάνω είναι ορισμένα μόνο στοιχεία που αναδύονται από το 77σέλιδο κείμενο της κοινοβουλευτικής επιτροπής Οδικής Ασφάλειας, αλλά και από τα πρακτικά των συνεδριάσεών της από το 2016 έως και σήμερα. Πρόκειται για συμπεράσματα από τις ομιλίες, καταγγελίες και προτάσεις ειδικών επιστημόνων, εξειδικευμένων φορέων και παθόντων, που περιέγραψαν την άκρως επικίνδυνη κατάσταση που επικρατεί στους ελληνικούς δρόμους.
Εισηγήσεις που στο σύνολό τους έχουν μια κοινή συνισταμένη, πως δεν πρέπει να μειωθούν τα πρόστιμα για παραβιάσεις του ΚΟΚ, τουλάχιστον έως ότου η χώρα μας αποκτήσει ευρωπαϊκή οδηγική κουλτούρα και εντατικοποιήσει τους ελέγχους στους οδικούς άξονες.
Από την άλλη πλευρά, πηγές του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη υποστηρίζουν ότι η εισήγηση για τις μειώσεις των προστίμων έγινε λόγω της οικονομικής κρίσης, καθώς οι τροχονόμοι δεν «κόβουν την κλήση», όταν οι παραβάτες οδηγοί τους εξηγούν ότι το πρόστιμα αντιστοιχεί στο μισό μηνιαίο τους μισθό, ενώ σημειώνουν ότι για τον υπολογισμό της έκπτωσης συνεκτιμήθηκε η επικινδυνότητα της παράβασης και το ύψος των αντίστοιχων ποινών σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την εισήγηση του υπουργείου:
- Τα πρόστιμα των 1.500 έως 2.000 ευρώ να μειωθούν σε 1.000 ευρώ
Παράνομη ανάρτηση ή επικόλληση διαφημιστικών πινακίδων (Έως 1500 και έως 10. 000 εάν γίνει χρήση ανεξίτηλων ουσιών
- Πρόστιμα των 700 € να γίνουν 400 €
Στάθμευση εκατέρωθεν οδοστρώματος αυτοκινητοδρόμου, εγκατάσταση καντίνας. Ταξί, Μ.Μ.Μ. ή τουριστικά οχήματα μη εφοδιασμένα με μέτρα παθητικής ασφάλειας των επιβατών.
- Των 400€ να γίνουν 350€
Κατάληψη τμήματος οδού ή πεζοδρομίου. Κυκλοφορία οχημάτων με μη προβλεπόμενα βάρη ή διαστάσεις (πλην φορτηγών).
- Των 300 € να γίνουν 200 €
Κυκλοφορία αυτοκινήτου χωρίς και τις δύο νομίμως χορηγημένες και κανονικές πινακίδες. Πινακίδες κυκλοφορίας μη ευκρινώς ορατές, μη αναγνωρίσιμες από τεχνικά μέσα ή με μη αντανακλαστικό επί αυτών υλικό. Μη χρήση ζώνης ή κράνους από τον οδηγό (σήμερα είναι 350 ευρώ)
- Των 200 € και 150 € να γίνουν 100 €
Οδήγηση πέραν του ωραρίου λεωφορείων και ταξί. Εκπομπή ρύπων ή θορύβου πέραν των επιτρεπόμενων ορίων. Θόρυβος από ηχοσυστήματα. Κίνηση μη μηχανοκίνητων οχημάτων ή οχημάτων τα οποία εκ κατασκευής δεν αναπτύσσουν ταχύτητα άνω των 50 χλμ/ώρα σε αυτοκινητόδρομο ή οδό ταχείας κυκλοφορίας. Μη σήμανση με προειδοποιητικό τρίγωνο. Σε αυτοκινητόδρομο ή οδό ταχείας κυκλοφορίας κίνηση φορτηγών άνω των 3,5 τόνων, λεωφορείων ή συρμών άνω των 7 μέτρων στην αριστερή λωρίδα. Αντικανονική είσοδος ή έξοδος στον αυτοκινητόδρομο.
Κίνηση σε Λ.Ε.Α. Παράνομη στάση - στάθμευση σε χώρους ή ράμπες διάβασης ΑμεΑ. Αντικανονική συμπεριφορά των οδηγών προς τους πεζούς(όπως σε πεζόδρομους, διαβάσεις πεζών, περιοχές ήπιας κυκλοφορίας. Παρεμπόδιση ή ακολούθηση αυτοκινήτων άμεσης ανάγκης. Οδήγηση οχήματος ή μηχανής χωρίς ή με μη προβλεπόμενο σύστημα τροχοπέδησης. Οδήγηση χωρίς ή με μη προβλεπόμενα φώτα πορείας ή με μη προβλεπόμενα φώτα διασταύρωσης, θέσης, πλευρικά. Μη εφοδιασμός οχήματος με αποτελεσματικό σιγαστήρα.
Μη εφοδιασμός οχήματος με προβλεπόμενες ζώνες ασφαλείας. Οδήγηση χωρίς άδεια κυκλοφορίας ή που έχει λήξει. Μη χρήση βοηθητικών οργάνων που αναγράφονται στην άδεια οδήγησης του οδηγού. Μη χρήση γυαλιών κατά του ανέμου με κράνος χωρίς διαφανές προστατευτικό κάλυμμα.
Πρόστιμα από σήμερα κυμαίνονται από 200 ευρώ και άνω: Οδήγηση χωρίς άδεια κυκλοφορίας. Μεταβολή κατόχου ή κύριων χαρακτηριστικών οχήματος χωρίς νέα άδεια (πλην φορτηγών). Οδήγηση μοτοποδηλάτου χωρίς άδεια οδήγησης. Οδήγηση αγροτικού μηχανήματος, μηχανήματος έργου χωρίς άδεια οδήγησης ή που έχει ανακληθεί ή αφαιρεθεί. Δημιουργία και χρήση πρόσβασης σε αυτοκινητόδρομο ή οδό ταχείας κυκλοφορίας. Αρνηση ακινητοποίησης οχήματος σε υπόδειξη τροχονόμου. Θάμβωση (από 200,00 ευρω έως 700,00)
Μεταξύ των 101 που μένουν σταθερά είναι: οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, υπέρβαση ορίου ταχύτητας, παραβίαση του ερυθρού σηματοδότη, παραβίαση STOP, παραβίαση υποχρεωτικής παραχώρησης προτεραιότητας, επικίνδυνοι ελιγμοί, κίνηση στο αντίθετο ρεύμα, αντικανονικό προσπέρασμα, αυτοσχέδιοι αγώνες, οδήγηση χάριν εντυπωσιασμού, αναστροφή σε αυτοκινητόδρομο, αναστροφή σε σήραγγα, απόρριψη αντικειμένων που καθιστούν ολισθηρό οδόστρωμα, παραβίαση του ωραρίου τροφοδοσίας, καταστροφή - αλλοίωση σήμανσης σηματοδοτών διαγραμμίσεων, πλημμελή σήμανση εργασιών που εκτελούνται σε οδούς, εξοπλισμό εντοπισμού ή παρεμπόδισης συσκευών μέτρησης ταχύτητας, αλλοίωση στοιχείων των ταχογράφων, χρήση κινητών τηλεφώνων, τεχνικός έλεγχος ΚΤΕΟ. Στις 16 παραπάνω παραβάσεις προστίθενται άλλες 10 υποπαραβάσεις αυτών (διαβαθμίσεις προστίμων ανάλογα με την υπέρβαση του ορίου ταχύτητας, της κατανάλωσης αλκοόλ κ.α.). Οι υπόλοιπες 55 παραβάσεις που δεν μειώνονται αφορούν στα πρόστιμα κάτω των 100 ευρώ, δηλαδή, των 100, των 80, των 40 και των 20 ευρώ.
Τι θα προκαλέσει όμως ενδεχόμενη μείωση των προστίμων; Θα φέρει μείωση των δυστυχημάτων και συμμόρφωση των οδηγών ή μήπως εξυπηρετεί «ψηφοθηρικούς» λόγους όπως κατήγγειλαν αρκετοί στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή.
Τα κυριότερα συμπεράσματα από την σχετική έκθεση αλλά και από τις τοποθετήσεις των ειδικών όπως του γνωστού Ιαβέρη, του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς» κ.α. όπως καταγράφονται στα πρακτικά του Κοινοβουλίου έχουν ως εξής:
- Η πιο πρόσφατη μελέτη που έχουμε στη διάθεσή μας (Elvik, 2016) δείχνει πως η αύξηση της τιμής των προστίμων σχετίζεται με ελαφρά μείωση των παραβάσεων καθώς και με μια ελαφρά μείωση των θανατηφόρων τροχαίων σε ποσοστό που κυμαίνεται στη σχετική βιβλιογραφία σε λιγότερο από 1-12%.
- στην Ελλάδα, η παραβίαση ταχύτητας κατά 20 km πράγμα που σημαίνει ότι 8πλασιάζεις την πιθανότητα εμπλοκής σε θανατηφόρο τροχαίο, τιμωρείται με πρόστιμο 40 ευρώ το οποίο αν πληρωθεί εντός 10 ημερών, έχει κπτωση 50% δηλαδή, γίνεται 20 ευρώ.
- Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC), ο μεγαλύτερος και εγκυρότερος Συμβουλευτικός φορέας της Ε.Ε. σε θέματα Οδικής Ασφάλειας, εξέφρασε την ανησυχία του για την επικείμενη μείωση των προστίμων και κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση να ξανασκεφτεί την απόφασή της
- Ο κ. Τάσος Μαρκουίζος, γνωστός ως «Ιαβέρης», με επιστολή του προς την επιτροπή Οδικής Ασφάλειας της Βουλής, καταδικάζει με αιχμηρό τρόπο τις κυβερνητικές προθέσεις για μείωση των προστίμων, χαρακτηρίζοντάς τες ψηφοθηρικές, ανήθικες ή ανόητες.
«Να θυμάστε» επισημαίνει προς την εθνική αντιπροσωπεία, «ότι ο ανασφάλιστος εργάτης κοστίζει 10.500 ευρώ ενώ ο ανάπηρος 175 ευρώ. Έλεος. Ακόμη δεν υπάρχουν τροχαίες παραβάσεις του ΚΟΚ εξ αμελείας, αλλά οδικά κακουργήματα εξ αλητείας» ενώ κλείνει το κείμενό του, εξηγώντας: «Να έχετε κατά νου ότι η μέγιστη ευτυχία είναι η γέννηση παιδιού και ότι ή μέγιστη δυστυχία είναι ο θάνατος Του.
Τέλος, η πρόταση μου να σταματήσουν άμεσα τα οριζόντια άδικα φορολογικά χαράτσια κατά παντός εξουθενωμένου πολίτη και να εφαρμοστούν τώρα, κάθετα δίκαια σκληρά μέτρα κατά παντός παραβάτη «αλήτη» -χρησιμοποιεί αυτή την έκφραση για αυτούς τους ασυνείδητους οδηγούς- φονιά στην άσφαλτο, φοροκλέφτη, διεφθαρμένο, εχθρό της Πατρίδας, είναι ό,τι ακριβώς χρειάζεται σήμερα, με την Κρίση Κρίσης Νου που περνάμε, ο χωρίς κοινωνική κατανόηση και ήθος Έλληνας. Φιλικά, Ιαβέρης»
- Το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.ΑΣ.) «Πάνος Μυλωνάς» εκτιμά (σ.σ. αν και παραδέχεται ότι αποτελεί γενίκευση)πως μια μείωση κατά 50% των προστίμων θα φέρει μια αύξηση του αριθμού των παραβάσεων κατά 10 - 20%. Σίγουρα θα παρατηρηθεί μια αρνητική αλλαγή στους δείκτες Οδικής Ασφάλειας. «Σήμερα όμως ο εξορθολογισμός των προστίμων με αναγγελία μείωσής τους αποσπασματικά, χωρίς να συνεκτιμούνται άλλοι παράγοντες, δίνει λάθος μήνυμα στους πολίτες και την κοινωνία και την αίσθηση ότι η μείωση των προστίμων είναι επιβράβευση των παραβατών συνιστώντας με αυτή την έννοια αντικίνητρο για τους νομοταγείς οδηγούς» τονίζει μεταξύ άλλων το Ινστιτούτο
- Σύμφωνα με τον Πανελλήνιο Σύλλογο Εκπαιδευτών Οδήγησης και Κυκλοφοριακής Αγωγής, το κάθε πρόστιμο που επιβάλλεται πρέπει να συνοδεύεται με επανένταξη και κοινωνική εργασία. Υποχρέωση του παραβάτη να παρακολουθήσει μαθήματα επικαιροποίησης και επανένταξης σε πιστοποιημένα Κέντρα Εκπαίδευσης. Κοινωνική εργασία (ανάλογα με την παράβαση).
Και ο κ. Γιώργος Κουβακίδης (Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου SOS Τροχαία Εγκλήματα) μιλώντας στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής αποκρούωντας τα επιχειρήματα της κυβέρνησης περι ανάγκης μείωσης των προστίμων του ΚΟΚ λόγω φτωχοποίησης των ελλήνων είπε «να ξεκαθαρίσουμε τι σημαίνει φτωχοποίηση.
Τα τελευταία 20 χρόνια, 32.000 οικογένειες στην Ελλάδα έχουν χάσει έναν άνθρωπό τους. Παραπάνω από αυτές, έχουν ένα ανάπηρο μέλος. Φτωχοποίηση είναι για παράδειγμα, σε εμένα που είμαι διευθυντής στο ΕΣΥ, να μου έχουν περικόψει το 50% του μισθού μου, αλλά αυτό δεν έχει καμία σύγκριση με το ότι το παιδί μου δεν μπαίνει στο σπίτι, δεν με παίρνει τηλέφωνο, δεν μπορώ να το αγκαλιάσω».
Οδηγοί που προκάλεσαν τροχαίο κατ' επανάληψη, οδηγούν με άδεια, με τη δική τους άδεια. Πώς τιμωρείται αυτός ο παραβάτης; Το πρόστιμο μάς νοιάζει; Ας μου απαντήσει κάποιος, εάν είμαι παράλογη αυτή τη στιγμή… Σκεφτόμαστε μόνο τον παραβάτη και δεν σκεφτόμαστε την τραγωδία που μπορεί να προκαλέσει αυτός ο παραβάτης.
Γιατί να μειωθεί το πρόστιμο για τη χρήση κράνους; Εάν σκοτωθεί τότε μιλάμε όλοι και κλαίμε όλοι, το ότι δεν φορούσε όμως το κράνος από 350 € θα το πάμε 200 €. Τι θα κερδίσει αυτός που θα σκοτωθεί, η οικογένεια που θα τον χάσει, είτε είναι παιδί, είτε είναι πατέρας, είτε είναι σύντροφος, είτε είναι θείος; Είναι τόσα πολλά αυτά που έχω να σας πω. Φορούν οι γονείς μπροστά ζώνη, τα παιδιά πίσω είναι σαν παιδική χαρά. Μια σύγκρουση και θα φύγει το παιδί. Κλαίνε γιατί σκοτώθηκε το παιδί, όμως σκεφτόμαστε η ζώνη να πάει από 200 € στα 100 €. Είναι τρομερό αυτό. Είναι αφάνταστο αυτό, είναι εικόνα ενός παραλογισμού, συγγνώμη κ. υπουργέ αλλά δεν βλέπετε το θέμα στην ουσία, το βλέπετε μονομερώς, πώς να ομορφύνετε τη ζωή ενός παραβάτη»
Η πιθανότητα εμπλοκής σε σοβαρό τροχαίο (με νεκρούς ή βαριά τραυματίες), κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου στην Ελλάδα είναι περίπου 12%.
Η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό θανάτων από τροχαία δυστυχήματα στην ΕΕ με 12,2 θανάτους ανά 100.000 κατοίκους.
Το πρώτο εξάμηνο του 2016 (στοιχεία Τροχαίας) 378 άτομα έχασαν τη ζωή τους, 441 τραυματίστηκαν σοβαρά και 6.191 ελαφρά, σε όλη τη χώρα. Στην Αττική, μόνον τον Ιανουάριο του 2017, έχασαν τη ζωή τους 17 άτομα. Από το 2012 εως 2015 έχασαν την ζωή τους στους δρόμους 3.437 έλληνες και τραυματίστηκαν βαριά 4.894.
Κάθε χρόνο χάνουν τη ζωή τους: 30 παιδιά από 0- 14 χρόνων από τα οποία το 80% είναι επιβάτες στα αυτοκίνητα των γονιών τους και το 7% είναι οδηγοί είτε ποδηλάτου ή μοτοποδηλάτου. 39 έφηβοι από 15-17 ετών: Το 46% είναι επιβάτες ενώ το 51% είναι οδηγοί. 186 νεαροί ηλικίας από 18-24 ετών: Το 26% είναι επιβάτες ενώ το 72% είναι οδηγοί. Δηλαδή ένας στους πέντε νεκρούς στους ελληνικούς δρόμους είναι παιδί ή νέος έως 24 ετών εκ΄ των οποίων οι εννέα στους δέκα είναι αγόρια
Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε κάθε θάνατο από τροχαίο, υπολογίζεται ότι αντιστοιχούν 4 άτομα που θα έχουν μόνιμη αναπηρία, 8 με σοβαρούς τραυματισμούς και 50 ελαφρά τραυματίες
Το οικονομικό και κοινωνικό κόστος των τροχαίων για τη χώρα μας εκτιμάται ότι για το έτος 2011 ανήλθε περί τα τρία δισ. ευρώ, δηλαδή, περίπου το 1,7% του ΑΕΠ.
Στα 60 τελευταία χρόνια από αυτοκινητιστικό έχασαν τη ζωή τους 140.000 Έλληνες, ενώ 350.000 έμειναν ανάπηροι. Στα τελευταία 100 χρόνια, στην Ελλάδα που πέρασε και δύο πολέμους, έχασαν την ζωή τους σε ώρα μάχης 70.000 Έλληνες.
Το 90% των ελλήνων οδηγών τοποθετεί με λάθος τρόπο τα παιδικά καθίσματα
Το 35% των τροχαίων δυστυχημάτων οφείλεται σε απόσπαση προσοχής του οδηγού από εξωτερικούς παράγοντες. Ειδικότερα, 15% από συνεπιβάτες, 12% κινητό τηλέφωνο, 9% επειδή κοιτάζει ο οδηγός κάτι έξω από το όχημα, 8% λόγω αναζήτησης σταθμού στο ραδιόφωνο ή επειδή τραγουδάει, 6% πιάσιμο ενός αντικειμένου, 6% καλλωπισμός.
Κάθε 3 χλμ ο οδηγός λαμβάνει 400 μηνύματα από το οδικό περιβάλλον, παίρνει 401 αποφάσεις από τις οποίες η μία απόφαση είναι λάθος. Μια φορά κάθε 650 χλμ ένα από τα λάθη αυτά οδηγεί σε μια μικρή σύγκρουση και κάθε 100.000 χλμ ένα από τα λάθη αυτά οδηγεί σε μια σοβαρή, θανατηφόρα σύγκρουση.
Η εξέλιξη της τεχνολογίας αύξηση την ταχύτητα των αυτοκινήτων. Ο οδηγός μπορεί να αναπτύσσει 160, 180 ή 200 χλμ την ώρα, όχι όμως και τα αντανακλαστικά του. Το αυτοκίνητο έγινε η προέκταση του ποδιού, όπως το τηλέφωνο έγινε η προέκταση του αυτιού, αλλά τα ανθρώπινα αντανακλαστικά παραμένουν παγερά στο 1 δευτερόλεπτο. Όσο μεγαλύτερη ταχύτητα αναπτύσσει ένα αυτοκίνητο, τόσο πιο ανεξέλεγκτο είναι.
Σύμφωνα με μελέτη του ΟΟΣΑ, αν η ταχύτητα του αυτοκινήτου είναι 30 km/h και συγκρουστεί με πεζό ή δικυκλιστή η πιθανότητα πρόκλησης θανατηφόρο τροχαίου είναι 10%. Αν κινείται με 50 km/h, (όριο ταχύτητας μέσα σε πόλη) το ποσοστό φθάνει σε 85%.
Όταν είμαστε ακίνητοι και κοιτάμε απέναντι ο ένας τον άλλο, το οπτικό μας πεδίο είναι 180 μοίρες και μπορούμε να αντιληφθούμε πράγματα. Στα 40 km/h το οπτικό πεδίο περιορίζεται στις 100 μοίρες και στα 130 km στις 30 μοίρες
Σύμφωνα με το Ιρλανδικό Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας, η σύγκρουση με ταχύτητα 50 Km/h ισοδυναμεί με ελεύθερη πτώση από τον 3ο όροφο, με 95 Km/h από τον 12ο όροφο.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, υποστηρίζει ότι ο περιορισμός της μέσης ταχύτητας κατά 5%, μπορεί να οδηγήσει σε 30% λιγότερες θανατηφόρες συγκρούσεις.
Ο βασικός λόγος που βελτιώνεται η οδική ασφάλεια (μείωση θανατηφόρων ατυχημάτων) κατά 30% τα τελευταία 5-6 χρόνια, είναι η κρίση. Οι Έλληνες χρησιμοποιούν λιγότερο το ΙΧ και, όταν το κάνουν, δεν αναπτύσσουν μεγάλες ταχύτητες, για να περιορίσουν την κατανάλωση καυσίμου.