Με αφορμή την Εθνική τραγωδία στο Μάτι της Ανατολικής Αττικής κρίνω σκόπιμο να καταθέσω στον δημόσιο διάλογο την προσωπική μου μαρτυρία, κατά την Δημαρχική μου θητεία, για την ανάγκη συντονισμού όλων των εμπλεκόμενων φορέων στην αντιπυρική προστασία.
Του Γιάννη Τρεπεκλή
Το 2011 μπορεί να φαίνεται μακρινό, οι μνήμες όμως των όσων συνέβησαν τότε στην Κέρκυρα, θα μας ακολουθούν, όσοι συμμετείχαμε σε αυτή την τιτάνια προσπάθεια να διασώσουμε το νησί μας από τα νοσηρά μυαλά που απεργάστηκαν ένα σχέδιο ολιστικής καταστροφής του τόπου μας. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε μια μόνο ημέρα είχαμε, σχεδόν ταυτόχρονα, 26 ενάρξεις πυρκαγιών, από τις οποίες οι περισσότερες πυρκαγιές ήταν εμπρησμοί, σε ένα νησί με το ιδιαίτερο ανάγλυφο της Κέρκυρας, που είναι το τρίτο πιο πυκνοκατοικημένο νησί της Μεσογείου και με διάσπαρτα 106 χωριά, από τον βορρά μέχρι τον νότο. Και όμως τα καταφέραμε να αντιμετωπίσουμε με αποτελεσματικότητα, την βαρβαρότητα που επέδειξαν όσοι κακόβουλα δρώντες επιχείρησαν να βλάψουν το νησί μας, αλλά κατορθώσαμε να τιθασεύσουμε και την δύναμη της φύσης, που εκείνες τις ημέρες δεν ήταν σύμμαχος μας, αντίθετα αντίπαλός μας αφού έπνεαν ισχυροί άνεμοι που έφθαναν τα 8 και 9 μποφόρ. Και όμως τα καταφέραμε.
Θυμάμαι τότε ότι όλος ο μηχανισμός του Δήμου ήταν στα διάσπαρτα μέτωπα της φωτιάς και προσωπικά συντόνιζα τις προσπάθειες των δημοτικών δυνάμεων, σε αγαστή συνεργασία και υπό την αιγίδα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας που είχε τον γενικό συντονισμό.
Τότε στη μάχη κατά της πύρινης λαίλαπας βρέθηκε κοντά μας, ο Αρχηγός της Πυροσβεστικής, αλλά και Υπουργοί και Κυβερνητικά στελέχη που συμμετείχαν στην προσπάθεια συντονισμού όλων των δυνάμεων της Πυροσβεστικής, της Αστυνομίας, της Πολιτικής Προστασίας, των εργαζομένων του Δήμου, αλλά και των εθελοντών. Όντως υπήρξε μια συστράτευση δυνάμεων για να αποτρέψουμε την καταστροφή των περιουσιών των συμπολιτών μας, αλλά κυρίως να προστατεύσουμε το μεγαλύτερο αγαθό του ανθρώπου που είναι η ζωή του. Και τα καταφέραμε σε απόλυτο βαθμό.
Αυτή η εμπειρία μου δίδαξε ότι όσοι λαμβάνουν τις αποφάσεις για τον συντονισμό των δράσεων τόσο για την πυρόσβεση, όσο και για την προστασία των περιουσιών και της ζωής των συμπολιτών μας, οφείλουν να έχουν συνολική και αξιόπιστη εικόνα της κατάστασης, για να οδηγηθούν σε ασφαλείς και καίριες αποφάσεις. Για την εκκένωση των οικισμών και μάλιστα σε ένα νησιωτικό Δήμο, όπως είναι η Κέρκυρα, την απόφαση την παίρνει ο Δήμαρχος, αλλά ο Δήμαρχος πρέπει να βρίσκεται στα «μέτωπα» της φωτιάς ή να έχει ακριβή και συνολική εικόνα για την κατάσταση, ώστε να λάβει την σωστή απόφαση και ενώ αντίπαλος πάντα είναι ο χρόνος.
Εκείνες τις δύσκολες ημέρες για την Κέρκυρα, θυμάμαι, ότι τρεις φορές βρεθήκαμε μπροστά στο δίλημμ α για την εκκένωση οικισμών. Τη μια στο Σκριπερό, όταν το μέτωπο της φωτιάς πλησίαζε το χωριό τη δεύτερη στον οικισμό Σάντα στην Κασσιόπη και την τρίτη στους Λάκωνες. Και τις τρεις φορές λάβαμε τις σωστές αποφάσεις, γιατί είχαμε ασφαλή και ακριβή εικόνα των γεγονότων. Δεν διαχειρίζεσαι τέτοιες καταστάσεις από μακριά και από ένα γραφείο, χωρίς να αποτελεί αυτό, μομφή για κανέναν. Έρχεται η στιγμή που τα μέσα που διαθέτεις δεν επαρκούν και θα πρέπει να επιστρατεύσεις μέσα ιδιωτών, σκαπτικά μηχανήματα, υδροφόρες και άλλα για να τα ρίξεις στη μάχη της κατάσβεσης σε άμεσο χρόνο.
Βεβαίως πλέον η εξέλιξη της επιστήμης μας προσφέρει τη δυνατότητα ενός σύγχρονου εξοπλισμού που βοηθά τόσο τον συντονισμό των δυνάμεων, όσο και την ενημέρωση των πολιτών σε περίπτωση άμεσης εκκένωσης, «εργαλεία» τα οποία θα πρέπει να αξιοποιήσουμε σε μέγιστο βαθμό.
Ο ανθρώπινος παράγοντας όμως, που θα επιληφθεί της οργάνωσης των δυνάμεων και θα καταστρώσει τον βέλτιστο σχεδιασμό είναι καθοριστικός στη μάχη για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της πύρινης λαίλαπας.
Με την εμπειρία μου φρονώ ότι θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί η Πολιτική Προστασία, να μην υπάρχουν αντίστοιχές δομές και στους δύο βαθμούς αυτοδιοίκησης, θα πρέπει να υπάρχει μόνο η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και η Πολιτική Προστασία της Α! βάθμιας αυτοδιοίκησης για να αποφευχθεί η σύγχυση αρμοδιοτήτων και ο κατακερματισμός δυνάμεων.
* Ο Γιάννης Τρεπεκλής είναι πρώην δήμαρχος Κέρκυρας