Μετά την διάψευση κάθε ελπίδας, ότι η Τουρκία μπορεί να συμβάλει σε μια διαδικασία που θα οδηγήσει στην λύση του κυπριακού και μετά την διάψευση όσων πίστευαν, ότι μπορεί να υπάρξει μία ενδοκυπριακή λύση του προβλήματος, ήρθε το οριστικό ναυάγιο των συνομιλιών, που ο ΟΗΕ δεν φαίνεται να θέλει να δει και να καταλογίσει τις ευθύνες όπου κι αν αυτές βρίσκονται.
Του Τάσου Παπαδόπουλου
Το σκληρό πόκερ που παίχθηκε για ένα δεκαήμερο στο Γκραν Μοντάνα της Ελβετίας, στο πλαίσιο της Διάσκεψης για το κυπριακό, σε μια προσπάθεια επίλυσής του προβλήματος 43 χρόνια μετά την τουρκική εισβολή και την συνεχιζόμενη έκτοτε κατοχή του 36% της Μεγαλονήσου, ουδέν απέδωσε μια και η Άγκυρα παρεμβαίνοντας ακόμη και στην εσωτερική διαδικασία θέλησε απλά να πάρει και να μην δώσει.
Η τουρκική πλευρά επιχείρησε στη Διάσκεψη, που είχε σαν βασικό της θέμα την ασφάλεια, την κατάργηση των εγγυήσεων και την απόσυρση των κατοχικών στρατευμάτων από την Κύπρο, να νομιμοποιήσει την κατοχή και ταυτόχρονα να πετύχει σε σχέση με την εσωτερική πτυχή περισσότερα οφέλη για τους Τουρκοκυπρίους, σε βάρος της πλειοψηφίας των Ελληνοκυπρίων.
Δηλαδή εμφανίστηκε στο Κρας Μοντάνα με αρπακτικές διαθέσεις, μια και επιδίωξε να κερδίσει χωρίς πόλεμο τα μεγαλύτερα δυνατά οφέλη, που αρχίζουν από την εκ περιτροπής προεδρία, περνάνε μέσα από το περιουσιακό και φτάνουν στο εδαφικό καθώς και τις τέσσερεις ελευθερίες των Τούρκων πολιτών, που είναι εγκατεστημένοι ή πρόκειται να εγκατασταθούν στην Κύπρο.
Η ευελιξία που υποτίθεται ότι επέδειξαν στη διάρκεια του δεκαήμερου και την οποία χρησιμοποίησαν επικοινωνιακά και μόνο, δεν είχε ως αντικείμενο τον τερματισμό της κατοχής και η κατάργηση των εγγυήσεων, αλλά τη συμφωνία με την υπογραφή της Ελλάδας και της Κύπρου της παραμονής για δεκαπέντε χρόνια και πλέον χρόνια του σημερινού απαράδεκτου status.
Τα τουρκικά τεχνάσματα και την απουσία πραγματικού διαλόγου αντιμετωπίσθηκε με επιχειρήματα, από την οργανωμένη και επαρκώς μελετημένη ελληνική διπλωματία, που επανάφερε συχνά του Τούρκους στο αντικείμενο της συζήτησης, προκειμένου να παρακαμφθεί η κωλυσιεργία τους.
Με συγκεκριμένες και τεκμηριωμένες προτάσεις που κατατέθηκαν από τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά, που είχε επεξεργαστεί η ομάδα των Ελλήνων διπλωματών, απαντήθηκε κάθε πτυχή των θεμάτων στα οποία εμπλέκονται οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις με βάση τις συμφωνίες του 1960.
Αντίθετα η Τουρκική πλευρά από την περασμένη Δευτέρα, που κατέθεσε τις δικές της προτάσεις, μαζί με τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους, στάθηκε αρνητική απέναντι σε κάθε προσέγγιση, μια και στην ουσία επιχείρησε να νομιμοποιήσει την κατοχή, επικαλούμενη την προστασία των Τουρκοκυπρίων.
Έφτασε στο σημείο να παραδεχθεί ο Τούρκος ΥΠΕΞ ότι θέλουμε τα επεμβατικά δικαιώματα για να τα ασκήσουμε κάποια στιγμή όταν το κρίνουμε εμείς στο μέλλον.
Αντίθετα οι προτάσεις Κοτζιά προνοούσαν μια πολυεθνική δύναμη, που θα επέβλεπε την εφαρμογή των συμφωνιών και οι οποίες θα τελούσαν υπό την εποπτεία του ΟΗΕ ή κάποιου άλλου οργανισμού κοινής αποδοχής.
Περίεργη ήταν και η στάση της Βρετανικής πλευράς που εκπροσωπήθηκε επ’ ολίγον από τον ΥΠΕΞ Μπόρις Τζόνσον, για να αντικατασταθεί στη συνέχεια από κάποιο διευθυντή του Αγγλικού ΥΠΕΞ. Και ενώ υπήρχε μια ευνοϊκή ουδετερότητα προς τις ελληνικές προτάσεις, την Τετάρτη το απόγευμα, εμφανίζεται ο υφυπουργός Εξωτερικών κ. Ντάνκαν που καταφανώς και χωρίς επιχειρήματα, έγειρε την ζυγαριά υπέρ των τουρκικών θέσεων.
Άλλα και ο ανεκδιήγητος εκπρόσωπος του ΟΗΕ κ. Άιντε επιχείρησε να παγιδέψει τους πρωθυπουργούς Ελλάδας και Βρετανίας, λέγοντας στο τραπέζι της Διάσκεψης, ότι έρχονται στο Κραν Μοντάνα για να υπογράψουν τη συμφωνία να έχει αυτό συμφωνηθεί και χωρίς να έχουν φτάσει οι συνομιλίες σε μια κάποια ορατή προσέγγιση των αντιτιθέμενων απόψεων.
Μια νεότερη προσπάθεια των μεσολαβητών να φέρουν τους πρωθυπουργούς την επόμενη εβδομάδα, έπεσε στο τραπέζι λίγο πριν από το ναυάγιο των συνομιλιών, στη Ν. Υόρκη έδρα των Η.Ε. που όμως δεν τελεσφόρησε, γιατί δεν υπήρχε έδαφος και προοπτική μιας κάποιας συμφωνίας.
Οι τελευταίες προσπάθειες να γεφυρωθούν τα αγεφύρωτα έγιναν από τον ΓΓ του ΟΗΕ στο δείπνο της τελευταίας βραδιάς της Διάσκεψης, την Πέμπτη όταν ζήτησε από τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου να υποβάλει γραπτές τις τελικές του προτάσεις. Οι Τούρκοι έμειναν αμετακίνητοι στις θέσεις τους με αποτέλεσμα ο Αντόνιο Γκουτέρες να τις θεωρήσει ως μη γενόμενες.
Οι γραπτές προτάσεις του Προέδρου Αναστασιάδη, μολονότι οδυνηρές για την Ε/Κ πλευρά, είχαν θετικό αποτέλεσμα, μια και απορρίφθηκαν με ιδιαίτερα επιπόλαιο τρόπο από Τσαβούσογλου και Ακιντζί με ανοίκειους χαρακτηρισμούς για τα διπλωματικά χρονικά, λέγοντας στους δημοσιογράφους ότι έγιναν για τα μάτια του κόσμου.
Το τέλος των διαπραγματεύσεων και με την σφραγίδα του Γ.Γ του ΟΗΕ οδηγεί σε ερωτήματα για το ποια θα είναι η επόμενη ημέρα.
Η Τουρκία απειλεί ότι θα κινηθεί δυναμικά όταν το γεωτρύπανο της Total θα επιχειρήσει εντός της κυπριακής ΑΟΖ.
Η παρουσία του ΟΗΕ στην λεγόμενη «πράσινη γραμμή» που χωρίζει την ελεύθερη Κύπρο από τον υπό κατοχή βορά, θα συνεχιστεί και με ποιους συγκεκριμένους όρους εντολής.
Και τέλος τι μέλλει γενέσθαι με αυτή καθ’ αυτή την διαδικασία μετά από την ανεπιτυχή Διάσκεψη του Κραν Μοντάνα.
Όλα αυτά είναι τροφή για σκέψη για πολιτικούς και διπλωμάτες σε Ελλάδα και Κύπρο, με δεδομένη επίσης την έλλειψη πραγματικού ενδιαφέροντος της Τουρκίας να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τώρα που οι κάθε λογής και μορφής μεσολαβητές δεν υπάρχουν, θα δούμε πως θα πορευθεί ο κακός γείτονας μας και ποια τακτική είναι η προσφορότερη για να αντιμετωπισθεί…
ΠΗΓΗ: ORGI.GR