Οι πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο του παγκόσμιου εμπορίου θέτουν σε σοβαρό κίνδυνο την οικονομική σταθερότητα της Ευρώπης και τις πολιτικές για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Της Άννας Μισέλ Ασημακοπούλου*
Η Ευρώπη βρίσκεται ανάμεσα σε «εμπορικές συμπληγάδες». Πεκίνο και Ουάσινγκτον υπονομεύουν τον τζίρο των Ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, θέτοντας σε κίνδυνο χιλιάδες θέσεις εργασίας.
Από τη μία πλευρά, η πολιτική προστατευτισμού που ακολουθεί η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ με την επιβολή δασμών στα Ευρωπαϊκά προϊόντα πλήττει τις επιχειρήσεις μας και δημιουργεί στρεβλώσεις στο παγκόσμιο εμπόριο. Η φέτα και τα κονσερβοποιημένα ροδάκινα της Ελλάδας «έπεσαν θύματα» αυτής της πολιτικής.
Από την άλλη πλευρά, η Κίνα με σειρά αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, με κρατικές επιχορηγήσεις και με χαμηλότοκα δάνεια, αυξάνει την προσφορά των προϊόντων της στις Ευρωπαϊκές αγορές, ζημιώνοντας ουσιαστικά τις Ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.
Η περίπτωση του κλάδου αλουμινίου αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της αρνητικής επίδρασης του αθέμιτου ανταγωνισμού στα βιομηχανικά προϊόντα της Ευρώπης. Σε πρόσφατη έκθεση του ο ΟΟΣΑ παρουσιάζει πώς η Κίνα επηρεάζει τις διεθνείς τιμές μέσω των πολιτικών επιδοτήσεων. Ως αποτέλεσμα, η Κίνα σήμερα παράγει το 57% του αλουμινίου παγκοσμίως, ενώ πριν από 15 χρόνια το ποσοστό ανερχόταν στο 10%.
Ο κλάδος αλουμινίου έχει στρατηγικό ρόλο τόσο για την Ευρωπαϊκή όσο και την Ελληνική οικονομία. Στην Ευρώπη, έκανε τζίρο 40 δις ευρώ το 2018, ενώ απασχόλησε πάνω από 1 εκατομμύριο ανθρώπους σε 600 μονάδες. Στην Ελλάδα, το ίδιο έτος, ο κλάδος αλουμινίου απασχόλησε πάνω από 80 χιλιάδες εργαζομένους, συμβάλλοντας κατά 4,3 δις ευρώ στο ΑΕΠ.
Το αλουμίνιο μπορεί να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στη μετάβαση της Ευρώπης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, καθώς συμβάλλει στην εξοικονόμηση ενέργειας και τη μείωση και τον έλεγχο εκπομπών ρύπων. Δυστυχώς, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της Κινέζικης βιομηχανίας είναι 3 φορές μεγαλύτερο από αυτό της Ευρωπαϊκής!
Για τους παραπάνω λόγους, με πρωτοβουλία μου πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα συζήτηση στρογγυλής τραπέζης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος αλουμινίου στην παγκόσμια εμπορική σκηνή. Στην εκδήλωση συμμετείχαν εκπρόσωποι από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον ΟΟΣΑ, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ), και τις ενώσεις Ελληνικής και Ευρωπαϊκής βιομηχανίας αλουμινίου.
Εκεί, συμφωνήσαμε ότι ο ΠΟΕ θα πρέπει να μεταρρυθμιστεί προκειμένου να διασφαλιστεί ο επί ίσοις όροις ανταγωνισμός και να εξαλειφθούν οι αθέμιτες πρακτικές. Τυχόν καθυστέρηση ανάληψης δράσεων μπορεί να επιφέρει «ντόμινο» στην αλυσίδα αξίας αλουμινίου στην Ευρώπη, επηρεάζοντας αρνητικά την παραγωγή του Ευρωπαϊκού αλουμινίου και υπονομεύοντας τη μακρόχρονη τεχνογνωσία μας στον κλάδο.
Τα εμπορικά αμυντικά μέτρα της Ε.Ε. που ισχύουν σήμερα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Περαιτέρω όμως ενέργειες θα πρέπει να αναληφθούν προς τη διαφύλαξη του μέλλοντος της βιομηχανίας. Δυναμικές συνέργειες μεταξύ της εμπορικής και βιομηχανικής πολιτικής της Ε.Ε. και της πολιτικής ανταγωνισμού είναι απαραίτητες.
Οι εμπορικοί μας εταίροι οφείλουν να συμμορφωθούν και με τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Η μετάβαση σε έναν υγιή πλανήτη και σε έναν νέο ψηφιακό κόσμο με επίκεντρο την άσκηση βιώσιμων πολιτικών θα πρέπει να είναι βασική προτεραιότητα της Ε.Ε.
Η πρόσφατη διμερής συμφωνία ΕΕ-Κίνας για την προστασία εκατό Ευρωπαϊκών γεωγραφικών ενδείξεων στην Κίνα από τις απομιμήσεις και τον σφετερισμό δείχνει κάποια προθυμία της ασιατικής πλευράς να συμβαδίσει με τους διεθνείς εμπορικούς κανόνες. Χάρη των προσπαθειών του Κυριάκου Μητσοτάκη έξι σημαντικά Ελληνικά προϊόντα έχουν συμπεριληφθεί στη συμφωνία: η φέτα, το ούζο, οι ελιές Καλαμάτας, η μαστίχα Χίου, τα κρασιά Σάμου, και το λάδι Λασιθίου.
Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και της αλληλεξάρτησης, η Ε.Ε. θα πρέπει να ενισχύσει την παγκόσμια εμπορική συνεργασία. Όχι όμως με λευκή επιταγή. Η συμμετοχή σε διεθνείς οργανισμούς δεν σημαίνει μόνο δικαιώματα και οφέλη, αλλά και υποχρεώσεις. Θα πρέπει να καταλάβουν οι εμπορικοί μας εταίροι ότι οι κανόνες υπάρχουν για να τηρούνται. Η διασφάλιση ενός δίκαιου και ισότιμου εμπορίου είναι αδιαπραγμάτευτη.
*Η κα Άννα Μισέλ Ασημακοπούλου είναι Ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Εργάστηκε ως δικηγόρος στις ΗΠΑ, στον ιδιωτικό τομέα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ως συνεργάτης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες και στο Λουξεμβούργο και εξειδικεύεται σε θέματα Ευρωπαϊκού Δικαίου και νέων τεχνολογιών. Διετέλεσε Αντιδήμαρχος Ιωαννίνων και βουλευτής Ιωαννίνων και Β’ Αθηνών, Εκπρόσωπος Τύπου και Τομεάρχης Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης της Νέας Δημοκρατίας.