«Αφήστε τες να πεθάνουν». Το μήνυμα αυτό έχουν στείλει ξεκάθαρα εδώ και μήνες οι δανειστές στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, αναφορικά με τις χιλιάδες ανέλεγκτες φορολογικές υποθέσεις, οι οποίες οδεύουν ολοταχώς προς παραγραφή στο τέλος του έτους, εφόσον δεν υπάρξει νέα παράταση.
Και όπως όλα δείχνουν, νέα παράταση των προθεσμιών παραγραφής δεν πρόκειται να υπάρξει, απαλλάσσοντας τον ελεγκτικό μηχανισμό από πρακτικά «πεθαμένες» υποθέσεις δεκαετιών.
Ο αντίλογος σε αυτή την προοπτική αναδεικνύεται μέσω ερώτησης την οποία απηύθυνε ο πρώην ΓΓΔΕ και νυν ανεξάρτητος βουλευτής Χάρης Θεοχάρης προς τον υπουργό Οικονομικών. Ζητά στοιχεία αναφορικά με το ενδεχόμενο παραγραφής υποθέσεων οι οποίες αφορούν πολιτικά πρόσωπα, βουλευτές και υπουργούς ή συγγενικά τους πρόσωπα. Πιθανή απάντηση του υπουργείου Οικονομικών (μετά την αποχώρηση Αλεξιάδη, ο οποίος απαντούσε σε όλες τις ερωτήσεις) θα είχε ενδιαφέρον.
Ο κ. Θεοχάρης, προφανώς και λόγω της εμπειρίας του στη ΓΓΔΕ, αναγνωρίζει ότι «η μη παραγραφή υποθέσεων που χρονίζουν αναγκάζει τη φορολογική διοίκηση να ασχοληθεί και να κατανείμει διοικητικούς πόρους σε υποθέσεις με χαμηλή πιθανότητα εισπρακτικής επιτυχίας, ενώ παράλληλα δεν της επιτρέπει να δώσει έμφαση σε πρόσφατες υποθέσεις από τις οποίες μπορεί να αναμένει με μεγαλύτερες πιθανότητες εισπρακτικά οφέλη». Από την άλλη, όμως, εμφανίζει και τις πιθανές «επιπλοκές».
Προτεραιότητες
Το θέμα φαίνεται πως απασχολεί σφόδρα τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων. Σύμφωνα με απολύτως ασφαλείς πληροφορίες, με εσωτερική εγκύκλιο προς τις εφορίες, η ΓΓΔΕ ζήτησε από όλες τις Δ.Ο.Υ να προχωρήσουν μέσα σε 24 ώρες (!) όλες τις υποθέσεις οι οποίες παραγράφονται στο τέλος του έτους, προκειμένου να κυνηγήσει άμεσα -όσο υπάρχει καιρός- αυτές με σοβαρό φορολογικό και εισπρακτικό ενδιαφέρον.
Την ίδια ώρα πάντως, πηγές με χρόνια γνώση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο ελεγκτικός μηχανισμός με τις αλλεπάλληλες παρατάσεις παραγραφών, τονίζουν ότι ο χάρτης των διάσπαρτων διατάξεων που ισχύουν σήμερα αναφορικά με το θέμα δημιουργεί ένα τοπίο χαοτικό, με αποτέλεσμα πολλές υποθέσεις να χάνονται τελικά στα δικαστήρια, στη βάση της ερμηνείας των ισχυουσών διατάξεων. Ο γενικός κανόνας ο οποίος ισχύει για τις παραγραφές υποθέσεων βάζει σε πρώτο πλάνο την πενταετία.
Στις 31 Δεκεμβρίου 2016 παραγράφεται το δικαίωμα του δημοσίου να κοινοποιεί φύλλα ελέγχου και πράξεις προσδιορισμού φόρων, τελών, εισφορών και προστίμων που αφορούν τη χρήση του 2010 (δηλώσεις 2011).
Στην ίδια προθεσμία όμως παραγράφονται:
1. Η χρήση 2000 για τις περιπτώσεις μη υποβολής ή εκπρόθεσμης υποβολής δηλώσεων εισοδήματος ή παρακρατούμενων φόρων. Σημειώνεται ότι σε περίπτωση που υπάρχουν εκπρόθεσμες δηλώσεις παρακρατούμενων φόρων, ή εκπρόθεσμες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος στις χρήσεις 2000-2013, τότε το δικαίωμα του δημοσίου για κοινοποίηση φύλλων ελέγχου παραγράφεται μετά από 15 χρόνια από την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής κάθε δήλωσης.
2. Υποθέσεις η παραγραφή των οποίων έχει παραταθεί με διάφορες διατάξεις νόμων. Ειδικότερα παραγράφονται οι χρήσεις 2000 έως 2007 καθώς και η χρήση του 2009 για υποθέσεις για τις οποίες:
- Είχε εκδοθεί φύλλο ελέγχου μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2014.
- Έχουν αποσταλεί στοιχεία σε ελληνική δικαστική, φορολογική, ελεγκτική ή άλλη αρχή από άλλα κράτη μέλη της Ε. Ε. ή τρίτες χώρες στο πλαίσιο αμοιβαίας διοικητικής ή δικαστικής συνδρομής ή συμβάσεων αποφυγής διπλής φορολογίας εισοδήματος και κεφαλαίου ή συμβάσεων ανταλλαγής πληροφοριών (διάφορες λίστες φοροδιαφυγής).
- Είχαν εκδοθεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2013 εισαγγελικές παραγγελίες, εντολές ελέγχου, έρευνας ή επεξεργασίας ή εντολές και αιτήματα διερεύνησης από δικαστική ή φορολογική ή ελεγκτική αρχή, καθώς και από την Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων.
- Είχαν εκδοθεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2015 εισαγγελικές παραγγελίες, εντολές ελέγχου, έρευνας ή επεξεργασίας ή εντολές και αιτήματα διερεύνησης από δικαστική ή φορολογική ή ελεγκτική αρχή, καθώς και από την Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες.
Λίστες
Με τη μεταφορά των περίπου 4.000 υποθέσεων από το ΣΔΟΕ στη ΓΓΔΕ, προ ολίγων μηνών, με διάταξη νόμου προβλέφθηκε ότι για τις υποθέσεις αυτές η παραγραφή παρατείνεται κατά τρία ακόμα χρόνια. Υποθέσεις όμως οι οποίες είχαν φύγει νωρίτερα από το ΣΔΟΕ και είχαν ανατεθεί σε Δ.Ο.Υ, όπως διευκρινίζει πηγή με γνώση, δεν καλύπτονται και παραγράφονται στο τέλος του έτους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόσφατα, με εγκύκλιο του ΓΓΔΕ Γ. Πιτσιλή, έγινε μια κωδικοποίηση των χρονικών περιθωρίων παραγραφής αναφορικά με την είσπραξη χρεών προς το δημόσιο.
Στελέχη του ελεγκτικού μηχανισμού επισημαίνουν ότι αφού σταματήσει το «σπορ» των διαρκών παρατάσεων των προθεσμιών παραγραφής βεβαίωσης φόρων, θα πρέπει να υπάρξει μια ανάλογη κωδικοποίηση και σε αυτό το μέτωπο.