Τίτλοι άρθρων προβεβλημένων πολιτικών μας, σοσιαλιστικής και φιλελεύθερης τοποθετήσεως, σ’ ΤΑ ΝΕΑ: “Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία πρέπει να επινοήσει ξανά τον εαυτό της” (6-7 Οκτ.). “Έχει μέλλον η σοσιαλδημοκρατία;” (9 Οκτ.). Ακολούθησε ο καταποντισμός του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος στη Βαυαρία και την Έσση.
Γενικώς η παρακμή των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων διαπιστώνεται σε κάθε ευρωπαϊκή εκλογική αναμέτρηση. «Η σοσιαλιστική δημοκρατία κείτεται σε ερείπια, οι κουρελοσακούλες των πολιτικών προτάσεών της απορρίπτονται από τα εκλογικά σώματα.» (Γράφει ο διακεκριμένος σύγχρονος ιστορικός, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, sir Paul Collier στο Times Literary Supplement της 25ης Ιανουαρίου 2017). Ποιά η αιτία; Υπάρχει γιατρειά;
Του Νικ. Λ. Γ. Λιναρδάτου
Θα επιχειρήσω σύντομη αιτιολόγηση μιάς θέσεως˙ εκφρασμένης ωμά: Δεν υπάρχει σήμερα οικονομικός-κοινωνικός, και κατά συνέπειαν, ούτε πολιτικός χώρος για αριστερές και σοσιαλίζουσες ιδέες και δράσεις. Η εξέλιξη τα τελευταία 30-40 χρόνια τους αφαίρεσε τον λόγον υπάρξεως.
Ο διακεκριμένος ιστορικός Niall Ferguson στο βιβλίο του Civilization – The West and the Rest (2011) αναλύει έξι θεσμούς που χαρακτηρίζουν τη Δυτική κοινωνία και οδήγησαν την Ευρώπη στην παγκόσμια κυριαρχία κατά τα τελευταία 500 χρόνια:
(1) Ανταγωνισμός˙ αποκέντρωση πολιτικής και οικονομικής ζωής που οδήγησε στη δημιουργία των εθνικών κρατών και στον καπιταλισμό.
(2) Επιστήμη.
(3) Δικαιώματα ιδιοκτησίας˙ κυριαρχία του νόμου με συνέπεια την αντιπροσωπευτική διακυβέρνηση.
(4) Ιατρική˙ βελτίωση υγείας και παράταση του προσδόκιμου ζωής.
(5) Καταναλωτική κοινωνία˙ τρόπος υλικής διαβιώσεως με συνέπεια τη βιομηχανική επανάσταση.
(6) Εργασιακό ήθος˙ ηθικό πλαίσιο και τρόποι ενέργειας που σταθεροποιούν την κοινωνία, την οποία εδημιούργησαν τα υπ’ αριθ. 1-5 στοιχεία.
Η σοσιαλδημοκρατία, κατά τα μεταπολεμικά χρόνια έως το τέλος της εκατονταετίας, παρενέβη στον ανταγωνισμό, στα ιδιοκτησιακά δικαιώματα, στις εργασιακές σχέσεις, στον καταναλωτισμό, στον χώρο της ιατρικής περιθάλψεως και της υγείας.
Τότε η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη περιοριζόταν στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Συνετέλεσε αποφασιστικά στη δημιουργία του κοινωνικού κράτους.
Εκτεταμένη κρατική ιδιοκτησία˙ αναδιανομή εισοδημάτων (εξισωτική) γενικευμένες δημόσιες υπηρεσίες (εκπαίδευση, υγεία κ.τ.λ.) εργασιακές σχέσεις. Σύμβολα η ισότητα και τα πρωτεία της εργασίας. Με πολύ σημαντικά επιτεύγματα για το σύνολο σχεδόν του πληθυσμού των χωρών της Ευρώπης.
Πριν από καμιά σαρανταριά χρόνια: Η οικονομική, τεχνική, τεχνολογική, επικοινωνιακή (ψηφιακή) εξελίξεις οδηγούν στην παγκοσμιοποίηση. Ανατροπή των πάντων. Ο φιλελευθερισμός παρέχει σημαντικές περαιτέρω ευκαιρίες αναπτύξεως και προόδου.
Έτσι μπήκαν στο παιγνίδι εκατοντάδες εκατομμύρια υποσιτισμένων ανθρώπων˙από τη στιγμή που πολλές κυβερνήσεις εγκατέλειψαν την κομμουνιστική οικονομική οργάνωση (Κίνα κ.ά.) και τα σοσιαλιστικά πειράματα (Ινδία, Ινδοκίνα) και υιοθέτησαν φιλελεύθερες οικονομικές μεθόδους. Έπαψαν το δέλεαρ και το κίνητρο της ισότητας να υπερτερούν.
Ο αριστερισμός και ο σοσιαλισμός δεν έχουν πλέον χώρο λειτουργίας και αναπτύξεως. Στον χώρο τους επεκτάθηκε η φιλελεύθερη αντίληψη της ιστορικής ανελίξεως και της κοινωνικής συγκροτήσεως. Αποτέλεσμα η γενική άνοδος του βιοτικού επιπέδου της ανθρωπότητας.
Η κρατική–δημόσια οικονομική δραστηριότητα υστερεί. Η επιδίωξη της ισότητας έπαψε πλέον να αποτελεί μαζικό ταξικό κίνημα. Αντικαταστάθηκε από ατομικές και συλλογικές επιδιώξεις˙ από την επέκταση της παροχής πολλαπλών ευκαιριών. Επιβεβαιώνεται από την ιστορική ανάλυση. Παράδειγμα (και υπόδειγμα): Το ισχυρότερο και ιστορικά δικαιωμένο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα ήταν το γερμανικό (SPD). Εμπήκε στο πολιτικό παιγνίδι όταν το 1959 στο συνέδριο του Bad Godesberg εγκατέλειψε επισήμως τις μαρξιστικές αρχές του.
Ακολούθησε περίοδος πολιτικής κυριαρχίας και μεγάλων κοινωνικών πραγματοποιήσεων. Συμβατικό όριο λήξεως η Agenda 2010˙ μεταρρύθμιση, από κυβέρνηση SPD-Πρασίνων, του κράτους πρόνοιας και των εργασιακών σχέσεων προς φιλελεύθερη κατεύθυνση.. «Για τον μαρασμό του SPD…
Η παρακμή ξεκίνησε μετά την Agenda 2010. Τα ηγετικά στελέχη του σε θέσεις που σχετίζονται με την οικονομία έχουν έκτοτε στιγματιστεί ως “νεοφιλελεύθεροι”… Το SPD έχει χάσει πια τη δική του γλώσσα και στα κοινωνικοπολιτικά θέματα…» (Frankfurter, Allgemeine Zeitung, 29 Οκτ. 2018).
Η “αντισοσιαλιστική” μεταρρύθμιση Αgenda 2010 εφαρμόστηκε και από τις αντίπαλες χριστιανοδημοκρατικές κυβερνήσεις της ‘Ανγκελα Μέρκελ, «που πιστώνεται τη μακρότερη οικονομική ανάπτυξη και ευημερία μετά την επανένωση της Γερμανίας…» (Γιώργος Παγουλάτος, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΉ, 30 Οκτ.).
«Η αριστερά είναι ανάγκη να συμβιβαστεί με το γεγονός ότι επιθετικές προσπάθειες να εξαλειφθεί η ανισότητα ίσως είναι τόσο πολυέξοδες όσο και μάταιες […] Πρόσθετα μέτρα προαγωγής της ισότητας είναι, συνεπώς, πιθανό να παράγουν λιγότερα οφέλη από τα του παρελθόντος με μεγαλύτερο κόστος».
Συμπέρασμα του Αμερικανού καθηγητή Jerry Z. Mueller σε άρθρο του με τον τίτλο Capitalism and Inequality στο έγκυρο περιοδικό Foreign Affairs του Μαρτίου-Απριλίου 2013.