Η λυπητερή του προεκλογικού πακέτου Τσίπρα έρχεται και θα πληρωθεί αμέσως μετά τις ευρωεκλογές, μέσω απευθείας κυρώσεων, αλλά και εμμέσως τόσο μέσω επικριτικών δηλώσεων από Ευρωπαίους παράγοντες όσο και αρνητικών εκθέσεων από θεσμούς και επενδυτικούς οίκους.
Αρχής γενομένης από το EuroWorking Group της 3ης Ιουνίου, ο εφιάλτης νέας αναζωπύρωσης της ελληνικής κρίσης, με την οικονομία μας να βρίσκεται στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής επικαιρότητας, επιστρέφει. Ο δε κίνδυνος νέου δημοσιονομικού εκτροχιασμού απειλεί τις αξίες των ελληνικών χρεογράφων και επαναφέρει το ενδεχόμενο συζητήσεων για νέα μέτρα ή αναθεώρηση του τρέχοντος προϋπολογισμού, αναφέρει το newmoney.
Στις Βρυξέλλες ακόμα και οι φιλικότερες φωνές δεν κρύβουν ότι το πακέτο Τσίπρα όχι μόνο εξάντλησε τον όποιο δημοσιονομικό χώρο υποστήριζε η κυβέρνηση ότι υπήρχε για το 2019 και το 2020, αλλά οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε δημοσιονομικό κενό.
Από Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη εκπέμπεται ήδη δυσαρέσκεια, η οποία συγκρατείται λόγω των ευρωεκλογών. Στο Βερολίνο, παρά την προσπάθεια Τσακαλώτου να προλάβει έντονη αντίδραση, ο εκνευρισμός είναι διάχυτος, κάτι που φάνηκε και από τις δηλώσεις του Ολαφ Σολτς κατά το Eurogroup της περασμένης Πέμπτης. Ακόμα και ο συνήθως συγκρατημένος επικεφαλής του Eurogroup, Μάριο Σεντένο, δεν έκρυψε την ενόχλησή του υπενθυμίζοντας στην Ελλάδα τις υποχρεώσεις της.
Μετά τις ανακοινώσεις Τσίπρα στο Ζάππειο, η Ελλάδα βρίσκεται για μία ακόμη φορά αγκαλιά με τον κίνδυνο του πισωγυρίσματος και όλοι πλέον της κουνούν το δάχτυλο.
Το πρώτο ραντεβού
Το πρώτο πολιτικό ραντεβού μετά τις ευρωεκλογές έχει ήδη οριστεί, και είναι η σύνοδος του EuroWorking Group της 3ης Ιουνίου, όπου αναμένεται να της γίνει η πρώτη προειδοποίηση. Οι συνεργάτες των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, απαλλαγμένοι από την πολιτική πίεση των ευρωεκλογών, αναμένεται να προετοιμάσουν το έδαφος για το άσχημο κλίμα που θα αντιμετωπίσει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στο Eurogroup της 13ης Ιουνίου.
Θα έχει μεσολαβήσει η έκθεση των θεσμών, στο πλαίσιο της τρίτης αξιολόγησης, η οποία είναι προγραμματισμένο να ανακοινωθεί στις 5 Ιουνίου, όπου τα μέλη του οικονομικού επιτελείου και τα στελέχη της κυβέρνησης θα έχουν την ευκαιρία να διαβάσουν τις προειδοποιήσεις περί δημοσιονομικού -και όχι μόνο- εκτροχιασμού του προγράμματος.
Τη σκυτάλη θα πάρει προς τα τέλη του μήνα με την έκθεσή του το ΔΝΤ, το οποίο προφανώς συνεχίζει να ελέγχει ως εξωτερικός παρατηρητής (και αυτό δεν θα αλλάξει ούτε όταν θα αποπληρώσουμε μέρος των δανείων) επιβαρύνοντας το κλίμα.
Στο ενδιάμεσο, οι επενδυτικοί οίκοι αναμένεται να σφυροκοπούν με συνεχείς εκθέσεις, αυξάνοντας εκ νέου το ρίσκο για τα ελληνικά χρεόγραφα.
Κυρώσεις
Σύμφωνα με πληροφορίες από ευρωπαϊκές πηγές, ως πρώτη μορφή αντίδρασης από πλευράς των θεσμών εξετάζεται να παραπεμφθεί στις καλένδες η έγκριση του αιτήματος για την πρόωρη εξόφληση μέρους των δανείων του ΔΝΤ. Ως γνωστόν, η ελληνική πρόταση έχει υποβληθεί και παραπεμφθεί για συζήτηση στο διοικητικό συμβούλιο του ESM, που απαρτίζεται ουσιαστικά από τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης. Το θέμα έχει προγραμματιστεί να συζητηθεί στο Eurogroup της 13ης Ιουνίου και χωρίς θετική έκθεση προόδου από πλευράς των θεσμών έγκριση δεν αναμένεται να δοθεί. Υπενθυμίζεται ότι η έγκριση από τον ESM απαιτείται, καθώς ως βασικός πιστωτής δικαιούται κάθε φορά που αποπληρώνεται πρόωρα ένας άλλος πιστωτής όπως το ΔΝΤ να λαμβάνει ισόποση πληρωμή. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η Ελλάδα αιτείται εξαίρεση από αυτή την υποχρέωση. Τυχόν αρνητικό πρόσημο στην έκθεση προόδου του ελληνικού προγράμματος αναμένεται να επηρεάσει κάθε είδους αξία στην οικονομία, αυξάνοντας το ρίσκο και απομακρύνοντας ακόμα περισσότερο την όποια επενδυτική διάθεση.
Το ΔΝΤ
Από πλευράς του ΔΝΤ το μήνυμα έφτασε νωρίς. Το έστειλε δημοσίως ο εκπρόσωπός του Πίτερ Ντόλμαν στα μέσα Μαΐου τοποθετούμενος ξεκάθαρα για τους κινδύνους και τα προβλήματα που προκαλούν στην ελληνική οικονομία οι κυβερνητικές παροχές.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το ΔΝΤ ανησυχεί για:
■ Τη διατήρηση του αυξημένου βαθμού επικινδυνότητας της χώρας, κάτι που αποτυπώνεται στο ύψος των spreads, εξαιτίας των πολλών ημιτελών μεταρρυθμίσεων.
■ Την επιμονή της κυβέρνησης να εστιάζει σε δημοφιλή βραχυπρόθεσμα μέτρα για την ανάκαμψη της οικονομίας.
■ Την άρνηση της κυβέρνησης να φέρει μέτρα διεύρυνσης της φορολογικής βάσης (κάτι που θα επιτυγχανόταν με τη μείωση του αφορολόγητου) προκειμένου να μειώσει τους πολύ υψηλούς φορολογικούς συντελεστές και τις υψηλές κοινωνικές δαπάνες.
■ Τη μελλοντική φορολογική συμμόρφωσή της με ρυθμίσεις όπως αυτή των 120 δόσεων ή των εξαιρέσεων από ΦΠΑ.
Δημοσιονομικός χώρος
Ο προεκλογικός οίστρος της κυβέρνησης έχει οδηγήσει εσχάτως σε έναν χαοτικό χειρισμό των δημοσιονομικών, όπου ξεκάθαρα διαφαίνεται ότι δεν υπάρχει κανένας προγραμματισμός, κατά παράβαση των κανόνων δημοσιονομικής διαχείρισης. Τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού που δόθηκαν στη δημοσιότητα την περασμένη Τετάρτη από το ίδιο το ΥΠΟΙΚ διαψεύδουν πλήρως τον κ. Τσακαλώτο για την ύπαρξη δημοσιονομικού χώρου.
Το πρωτογενές πλεόνασμα έχει μεν υπεραποδώσει και φέτος, με την υπεραπόδοση -λόγω και των φόρων- να φτάνει στα 1,461 δισ. ευρώ πάνω από τον στόχο. Ωστόσο, η υπεραπόδοση αυτή διαμορφώνεται από ένα μη μόνιμο μέτρο, όπως η σύμβαση του αερολιμένα «Ελευθέριος Βενιζέλος» συν τον ΦΠΑ που τη συνοδεύει (ύψους 1,175 δισ. εκ. ευρώ), και από δύο δαπάνες, όπως το αδιάθετο κονδύλι (658 εκατ. ευρώ) και τη μείωση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (154 εκατ. ευρώ), με επιπτώσεις στον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας. Εάν αυτές οι δαπάνες γίνονταν, τότε το έλλειμμα των 527 εκατ. ευρώ θα εκτοξευόταν κοντά στο 1,3 δισ. ευρώ. Επομένως, λεφτά στο τετράμηνο δεν φαίνεται να υπάρχουν, παρ’ όλα αυτά το υπουργείο Οικονομικών πήρε την απόφαση για τις παροχές που ψηφίστηκαν και είναι απορίας άξιον πώς προέκυψε ο δημοσιονομικός χώρος...