Ο ρόλος της γυναίκας στην παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία, οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει στην επαγγελματική της ανέλιξη και οι προοπτικές που υπάρχουν σε μια διεθνή κοινωνία που έχει θέσει πλέον ως προτεραιότητά της τις ίσες ευκαιρίες ανεξαρτήτως φύλου ήταν βασικά θέματα που αναδείχθηκαν στη διάρκεια του διεθνούς συνεδρίου WISTA Med 2019, το οποίο διοργάνωσε η WISTA Hellas στο «Costa Navarino» στην Πύλο.
Ο τίτλος του συνεδρίου «Turbulence or fair winds in the Med» ήταν ευρύτερης θεματολογίας και αφορούσε τις γεωπολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στη Μεσόγειο. Σε αυτό συζητήθηκαν οι εξελίξεις μετά την ανακάλυψη κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι προκλήσεις για τα λιμάνια της Μεσογείου, αλλά και οι επιπτώσεις στη ναυτιλία από τις κυρώσεις που επιβάλλονται από τις υπερδυνάμεις σε άλλα κράτη, αναφέρει το newmoney.
Η συμμετοχή στο συνέδριο, που πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια και σε άλλη χώρα, ήταν εντυπωσιακή, με παρουσίες εγνωσμένου κύρους που εκπροσωπούν διεθνείς οργανισμούς, γεγονός που ανέδειξε τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η WISTA Hellas. Συγκεκριμένα, το «παρών» έδωσαν ο διευθυντής της Νομικής Υπηρεσίας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού του ΟΗΕ (ΙΜΟ), Φρέντερικ Τζ. Κένεϊ, η πρώτη γυναίκα πρόεδρος στην ιστορία της BIMCO, δρ Σάνταν Καπτάνογλου, και η πρόεδρος της WISTA International, Δέσποινα Παναγιώτου-Θεοδοσίου.
Τον Ιούλιο του 2018 ο ΙΜΟ του ΟΗΕ ενέκρινε την αίτηση της WISTA International να της δοθεί το «consultative status» (ρόλος συμβούλου), με το οποίο ο οργανισμός έχει την ευκαιρία να προωθήσει την ποικιλομορφία, την επαγγελματική ένταξη και την ενδυνάμωση των γυναικών. Επίσης, μπορεί πλέον να συμβάλλει επισήμως στον διάλογο για την αύξηση της παραγωγικότητας στον ναυτιλιακό κλάδο, ένα κρίσιμο συστατικό στοιχείο του οποίου είναι η προώθηση των γυναικών σε θέσεις εργασίας τόσο στη στεριά όσο και στο πλοίο. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι ο ΙΜΟ επέλεξε ως θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Ναυτιλίας για το 2019 την «Ενδυνάμωση των γυναικών στη θαλάσσια κοινότητα».
O κ. Κένεϊ επεσήμανε: «Το θέλαμε εδώ και καιρό. Είχε τεθεί ως θέμα το 2016 στην ετήσια συνάντηση στον ΙΜΟ. Στόχος μας είναι η προώθηση των γυναικών στη ναυτιλία. Να δοθούν ευκαιρίες στις γυναίκες και να βελτιώσουμε τη θέση τους. Το σύνθημά μας είναι εκπαίδευση, όραμα, αναγνώριση. Ιδιαίτερη βαρύτητα θα δώσουμε ως ΙΜΟ στις αναπτυσσόμενες χώρες».
Μεγάλο ενδιαφέρον είχε η έρευνα που παρουσίασε η Γιασμίνα Ράουμπερ, πρόεδρος της WISTA Ελβετίας, για τη θέση της γυναίκας στην παγκόσμια ναυτιλία:
■ Μεταξύ των 1,6 εκατομμυρίων εργαζομένων στη ναυτιλία μόλις 16.500 είναι γυναίκες (ποσοστό 1%).
■ Στα γραφεία το ποσοστό συμμετοχής γυναικών εξαρτάται ανάλογα με τη θέση που καταλαμβάνουν στην ιεραρχία. Σε επίπεδο διευθυντών οι γυναίκες καταλαμβάνουν το 12% σε σύγκριση με το μόλις 9% σε εκτελεστικό επίπεδο.
■ Υπάρχει διαφορά αμοιβών μεταξύ των δύο φύλων, αφού οι γυναίκες είναι σημαντική μειοψηφία στις υψηλές θέσεις της ιεραρχίας. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Maritime HR Association Conference, οι γυναίκες που εργάζονται στην παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία αμείβονται κατά 45% λιγότερο από τους άνδρες.
«Η επίτευξη ισότητας των φύλων στη ναυτιλιακή βιομηχανία μπορεί να γίνει βασικό στοιχείο για την αντιμετώπιση της έλλειψης ειδικευμένων επαγγελματιών του κλάδου, που θα μπορούσε να επηρεάσει τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις στο μέλλον», επεσήμανε η κυρία Ράουμπερ και συνέχισε: «Απαιτείται αυξημένη συνειδητοποίηση της κατάστασης προκειμένου να προωθήσουμε μια πιο ευαίσθητη προσέγγιση όσον αφορά το θέμα των ίσων ευκαιριών μεταξύ των δύο φύλων στη ναυτιλία».
Από την πλευρά της, η πρόεδρος της WISTA International, Δέσποινα Παναγιώτου-Θεοδοσίου, τόνισε:
«Η σημασία της ένταξης των γυναικών σε μια βιομηχανία όπου υπάρχει έλλειψη ναυτικών απεικονίζεται στην επιλογή του ΙΜΟ για το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Ναυτιλίας το 2019, το οποίο είναι η ''Ενδυνάμωση των γυναικών στη θαλάσσια κοινότητα''. Και βέβαια έχουμε τους στόχους αειφόρου ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, δηλαδή τον στόχο Νο 5, ο οποίος είναι "να επιτύχουμε την ισότητα των φύλων και να ενδυναμώσουμε όλες τις γυναίκες". Σήμερα αυτοί οι στόχοι δεν είναι συγκεκριμένοι για τη βιομηχανία. Υπάρχει όμως η σαφής προσδοκία ότι πρέπει να είναι διαδεδομένοι και να ενεργούν σε όλους τους τομείς της κοινωνίας και της βιομηχανίας. Η ναυτιλία αναμένεται να διαδραματίσει τον δικό της ρόλο.
Προωθούμε τη διαφορετικότητα, την αφοσίωση, την εκπαίδευση, την αυξανόμενη ικανότητα στον κλάδο μας. Αυτό θα συνεχιστεί, καθώς δεν μπορούμε να είμαστε εφησυχασμένοι. Η ναυτιλιακή βιομηχανία χρειάζεται περισσότερες γυναίκες, ιδίως σε ηγετικούς ρόλους. Η ενδυνάμωση των γυναικών ενισχύει τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, προωθεί την ανάπτυξη και αποκομίζει οφέλη για την παγκόσμια ναυτιλιακή κοινότητα.Ο κλάδος μας αντιμετωπίζει νέες πραγματικότητες λόγω των ταχέων τεχνολογικών εξελίξεων και η WISTA πρέπει να αποτελεί μέρος της συζήτησης για την τεχνολογία και την καινοτομία. Η ώθηση για ισότητα και σεβασμό εκτείνεται περισσότερο από θέματα που σχετίζονται με το φύλο.
Σε μια εποχή όπου γίνεται απαραίτητη η ψηφιακή και τεχνολογική ικανότητα, σε έναν νέο κόσμο, υπάρχει η ανάγκη να αυξηθούν οι δεξιότητες. Και τα καλύτερα μυαλά είναι τόσο ανδρικά όσο και γυναικεία. Το θέμα είναι αν εμείς, ως βιομηχανία, μπορούμε να τα προσελκύσουμε. Εξακολουθούν όμως να υπάρχουν προκλήσεις όπως η παρανόηση και, ίσως, ο φόβος. Στόχος της WISTA είναι όχι μόνο να ενδυναμώσει τον διάλογο, αλλά και να παράσχει στον κλάδο τα μέσα και τα εργαλεία που χρειάζεται για να προωθήσει την πραγματική ποικιλομορφία των φύλων και να διασφαλίσει ότι αναγνωρίζουμε όλο το ταλέντο που υπάρχει και είναι απαραίτητο στην ξηρά και στη θάλασσα, για σήμερα και για αύριο».
Στην πρώτη της δημόσια εμφάνιση ως πρόεδρος της BIMCO, η δρ Σάνταν Καπτάνογλου, εστίασε στην προστασία του περιβάλλοντος και υπογράμμισε ότι είναι επιτακτική η ανάγκη για αναθεώρηση πρακτικών του παρελθόντος. Είπε χαρακτηριστικά: «Στην Κωνσταντινούπολη αυτή τη στιγμή βρέχει λες και είναι χειμώνας». Τόνισε δε ότι η σημαντικότερη πρόκληση για τη διεθνή ναυτιλία είναι η περαιτέρω μείωση των εκπομπών αεριών που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, παρότι δεν αμφισβητείται από κανέναν ότι τα πλοία αποτελούν τα αποτελεσματικότερα και φιλικότερα προς το περιβάλλον μέσα μεταφοράς του παγκοσμίου εμπορίου.
Αναφερόμενη στις κυρώσεις που επιβάλλονται σε κράτη και τις πολιτικές προστατευτισμού, περιέγραψε την κατάσταση με μια παροιμία: «Οταν ο ιμάμης λοξοδρομεί, οι πιστοί παρεκτρέπονται. Οι κυρώσεις δεν είναι ποτέ προς όφελος της παγκόσμιας οικονομίας, κατά συνέπεια και της ναυτιλιακής βιομηχανίας. Αν δεν υπήρχε πετρέλαιο, κανείς δεν θα νοιαζόταν για τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Οι τιμωρητικές πολιτικές έχουν δραματικές επιπτώσεις, κυρίως στους απλούς πολίτες.
Υπάρχει αρκετό ψωμί για όλα τα κράτη, όμως μερικά θέλουν ακόμη περισσότερο. Ζούμε σε μια περιοχή του πλανήτη από την οποία όλοι θέλουν από ένα κομμάτι. Αυτό οδηγεί σε ανταγωνισμό και ενίοτε σε συγκρούσεις. Τι είμαστε άραγε πραγματικά μπροστά στις υπερδυνάμεις; Αυτοί είναι οι ελέφαντες, εμείς τι είμαστε;».
Στο ζήτημα των κυρώσεων αναφέρθηκε και ο διευθύνων σύμβουλος της Phoenix Shipping & Trading S.A., Γιώργος Δ. Γουρδομιχάλης: «Εκτιμώ ότι θα υπάρξει κλιμάκωση της έντασης ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ιράν. Σήμερα πλοία ινδικών συμφερόντων διεξάγουν εμπόριο σε σημαντικά υψηλότερα από την αγορά ναύλα, τα οποία οι Ελληνες πλοιοκτήτες δεν μπορούν να διεκδικήσουν λόγω των εμπορικών κυρώσεων».
Στο πάνελ με θέμα τη λιμενική πολιτική, τις προκλήσεις αλλά και τις ευκαιρίες για τα λιμάνια της Μεσογείου, ο κ. Φίλιππος Κωστόπουλος, πρόεδρος της Διεθνούς Ναυτικής Ενωσης και διευθύνων σύμβουλος της Arkas Hellas S.A., ανέφερε: «Ο Πειραιάς εξελίσσεται σε ένα ιδιαίτερα σημαντικό λιμάνι για την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Η άνοδος του παγκόσμιου εμπορίου θα ευνοήσει όσα λιμάνια καταφέρουν να προσαρμοστούν γρήγορα στη νέα εποχή, καθώς και όσα διαθέτουν επαρκή συνδεσιμότητα με τη στεριά».
Η πρόεδρος της WISTA Hellas, Αγγελική Χάρτμαν, έκανε μια συνολική αναφορά για τον ρόλο της Μεσογείου: «Η Μεσόγειος ήταν πάντοτε το κέντρο των εμπορικών δρόμων με έντονη κίνηση πλοίων που περνούν από το Σουέζ, το Γιβραλτάρ και τον Βόσπορο. Επιπλέον, είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παγκοσμίως προορισμός κρουαζιέρας.
Ο ανταγωνισμός μεταξύ των λιμανιών οφείλεται στην ολοένα μεγαλύτερη προσέλκυση φορτίων προς μεταφορά. Η COSCO αφήνει το αποτύπωμά της μετατρέποντας τον Πειραιά στο ταχύτερα αναπτυσσόμενο λιμάνι παγκοσμίως. Η γεωπολιτική θέση της Μεσογείου δεν είναι ο μόνος λόγος που της δίνει μεγάλη σπουδαιότητα. Πρόσφατα ανακαλύφθηκαν σημαντικά κοιτάσματα που άλλαξαν την εικόνα ανοίγοντας νέες προοπτικές και ενισχύοντας τη σπουδαιότητά της παγκοσμίως».
Η χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) απασχόλησε το συνέδριο. Το συμπέρασμα ήταν ότι οι ΜΜΕ πρέπει να βρίσκουν λεφτά από διάφορες πηγές και όχι μόνο από τις τράπεζες και να στραφούν στις χρηματαγορές για άντληση κεφαλαίων. Ολοι συμφώνησαν ότι «πρέπει να κάνουμε την ελληνική επιχείρηση ανταγωνιστική».
Το WISTA Med διοργανώνεται κάθε δύο χρόνια από ένα κράτος-μέλος της Διεθνούς Ναυτιλιακής και Εμπορικής Ενωσης Γυναικών (WISTA International) σε χώρα της Μεσογείου. Σε αυτό συμμετέχουν μέλη-εκπρόσωποι από όλες τις περιφερειακές WISTA.
Αυτή είναι η δεύτερη φορά που η WISTA Hellas διοργανώνει το WISTA Med, καθώς είχε αναλάβει με επιτυχία και τη διοργάνωση του 5ου συνεδρίου το 2013 στο Ιστορικό Αρχείο - Μουσείο Υδρας.