Έχοντας νωπές τις μνήμες της νομισματικής κρίσης που έπληξε την τουρκική οικονομία πριν από δυο μόλις χρόνια, δεν ήταν λίγοι οι Τούρκοι που την περασμένη εβδομάδα έκαναν… ουρές στο Μεγάλο Παζάρι της Κωνσταντινούπολης για να αγοράσουν χρυσό, αναφέρει το in.gr.
Σύμφωνα με το Reuters, μέσα σε 15 μέρες, «σήκωσαν» χρυσό αξίας 7 δισ. δολαρίων!
Στις 7 Αυγούστου, το τουρκικό νόμισμα υποχώρησε σε νέο ιστορικό χαμηλό, και συνεχίζει να κινείται πέριξ αυτού, δείχνοντας την ανησυχία πως τα αποθέματα της Τουρκίας έχουν εξαντληθεί από τις παρεμβάσεις στην αγορά.
Όπως αναφέρει το Reuters, παραδοσιακά οι Τούρκοι χρησιμοποιούσαν τον χρυσό ως αποταμίευση και μπορεί να υπάρχουν έως και 5.000 τόνοι «κάτω από τα στρώματα», όγκος που μπορεί να έχει αυξηθεί ακόμα περισσότερο μετά τις πρόσφατες μαζικές αγορές, όπως δήλωσε στο Reuters ο Mehmet Ali Yildirimturk, αναπληρωτής επικεφαλής ενός συνδέσμου καταστημάτων χρυσού στην Κωνσταντινούπολη.
Αν και ο χρυσός δεν ήταν ποτέ πιο ακριβός, οι πωλητές στο Μεγάλο Παζάρι λένε πως σχεδόν κανένας δεν εμφανίζεται για να πουλήσει τα χρυσά του κοσμήματα. Είναι μόνο αγοραστές.
Τις τελευταίες τρεις εβδομάδες, με το sell-off στη λίρα, η κατοχή «σκληρών» assets όπως τα δολάρια και ο χρυσός στην Τουρκία εκτινάχθηκε κατά 15 δισ. δολάρια στο επίπεδο ρεκόρ των σχεδόν 220 δισ. δολαρίων.
Βέβαια, όπως τονίζει το Reuters, δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν πως ο κόσμος ετοιμάζεται να αποσύρει τις αποταμιεύσεις του από τις τράπεζες, και αυτή την εβδομάδα η τουρκική λίρα κινείται γύρω στα 7,3 έναντι του δολαρίου, παραμένοντας όμως μεταξύ των νομισμάτων των αναδυόμενων αγορών με τις χειρότερες επιδόσεις φέτος.
Η ζήτηση έχει χαλαρώσει από τότε που οι Τούρκοι απέσυραν περίπου 2 δισ. δολάρια σε μετρητό σε ξένα νομίσματα από τις τράπεζές τους κατά την περίοδο Μαρτίου-Μαΐου, όταν το lockdown επιβλήθηκε και η λίρα υποχώρησε στο τελευταίο της χαμηλό, σύμφωνα με στοιχεία της κεντρικής τράπεζας της χώρας.
Κινδυνεύει με πληθωριστική κρίση η Τουρκία
Αναλυτές λένε πως αν η Άγκυρα δεν μπορεί να ενισχύει την εμπιστοσύνη στο νόμισμά της, το οποίο έχει καταγράψει πτώση σχεδόν 20% φέτος, τότε η Τουρκία -που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές- κινδυνεύει με πληθωριστική κρίση ή ακόμα και με κρίση στο ισοζύγιο πληρωμών, που θα επιδεινώσει τις επιπτώσεις της κρίσης της πανδημίας του κοροναϊού.
Δεδομένου ότι οι ξένοι επενδυτές έχουν τώρα ένα μικρό μόνο μερίδιο σε τουρκικούς τίτλους, λένε πως το «κλειδί» για την κυβέρνηση του Ερντογάν θα είναι να πείσει τους Τούρκους και τις τοπικές επιχειρήσεις να σταματήσουν να στρέφονται προς την εκλαμβανόμενη ασφάλεια του δολαρίου και του χρυσού.
Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας, και γαμπρός του Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, δήλωσε την Τετάρτη πως η ανταγωνιστικότητα της λίρας είναι σημαντικότερη από την αστάθεια της συναλλαγματικής ισοτιμίας.
Η κεντρική τράπεζα έχει ουσιαστικά δανειστεί με ρευστότητα δολαρίου για να τροφοδοτήσει τις παρεμβάσεις της στην αγορά ξένου συναλλάγματος, που στόχο έχουν να σταθεροποιήσουν τη λίρα, σύμφωνα με τα στοιχεία και τους υπολογισμούς traders και οικονομολόγων, γράφει το Reuters. Μέσω των κρατικών τουρκικών τραπεζών, που σ’ όλες μαζί «λείπει» ξένο συνάλλαγμα περίπου 12 δισ. δολαρίων, η κεντρική τράπεζα έχει πουλήσει περισσότερα από 110 δις. δολάρια από το περασμένο έτος, όπως δείχνουν τα στοιχεία.
Με τη σειρά του, το μικτό «μαξιλάρι» ξένου συναλλάγματος της τράπεζας έχει μειωθεί κατά σχεδόν 50% φέτος, και έχει υποχωρήσει χαμηλότερα των 47 δισ. δολαρίων, το χαμηλότερο επίπεδο πολλών ετών. 
Η κεντρική τράπεζα έχει πει πως τα αποθέματά της σημειώνουν φυσικά διακυμάνσεις σε δύσκολες περιόδους και το υπουργείο Οικονομικών λέει πως η τράπεζα παρεμβαίνει κατά καιρούς για να σταθεροποιήσει το νόμισμα. Όμως, οι οίκοι αξιολόγησης και οι επενδυτές λένε πως η Άγκυρα θα πρέπει να λάβει αποφασιστικά μέτρα, όπως το να αυξήσει τα επιτόκια για να ξαναχτίσει αποθέματα και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη. Αλλιώς, τα αυξανόμενα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών και οι πιθανές αθετήσεις χρέους θα μπορούσαν να αμαυρώσουν την καλή φήμη της τήρησης των υποχρεώσεων προς τους ξένους. Αυτές οι πληρωμές αναμένεται να αυξηθούν τον Οκτώβριο.
Ορισμένες τράπεζες επέβαλλαν χρεώσεις στις αναλήψεις χρημάτων αυτήν την εβδομάδα, ενώ η κεντρική τράπεζα έχει περιορίσει τα κανάλια φθηνής πίστης που είχε ανοίξει προκειμένου να αμβλύνει τις επιπτώσεις της πανδημίας. Ωστόσο, ενώ οι καταθέσεις σε λίρα τώρα βγάζουν περισσότερα από το επιτόκιο του 8,25%, ωστόσο η πραγματική απόδοσή τους είναι αρνητική με τον πληθωρισμό στο 11,8%. Οι traders λένε πως για να σταθεροποιηθεί η λίρα θα πρέπει το επιτόκιο να αυξηθεί από την «πίσω πόρτα» στο 11,25%.
Στην αγορά, έχουν αυξηθεί οι προσδοκίες για μια επίσημη αύξηση επιτοκίου, που κατά τους οικονομολόγους θα ενισχύσει την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, έστω και αν επιβραδύνει την οικονομική ανάκαμψη.
Όμως, η πολιτική μπορεί να σταθεί εμπόδιο, καθώς ο Ερντογάν επανέλαβε την ανορθόδοξη άποψη πως τα υψηλά επιτόκια προκαλούν πληθωρισμό, εκφράζοντας την ελπίδα του τα επιτόκια να μειωθούν ακόμα περισσότερο.