Ο λαϊκισμός έχει επικρατήσει σε όλο τον κόσμο και απειλεί και τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες. Σε ποιες χώρες απειλούνται με κατάρρευση οι ελευθερίες...
Του Χάρη Παυλίδη
Το κύμα του λαϊκισμού σαρώνει τον κόσμο. Από τις Φιλιππίνες μέχρι τις ΗΠΑ του Τραμπ, και από τη Ρωσία του Πούτιν μέχρι την Τουρκία του Ερντογάν, το παλιρροϊκό κύμα του λαϊκισμού απειλεί τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες. Στη Μεγάλη Βρετανία, στην Ιταλία, στη Γαλλία, στην Ολλανδία και σε μια σειρά χωρών, οι ελευθερίες απειλούνται με κατάρρευση.
Για καθαρά αντικειμενικούς λόγους η σοσιαλδημοκρατία δεν μπορεί στην παρούσα συγκυρία να αναχαιτίσει το κύμα του λαϊκισμού, το οποίο μάλιστα εμφανίζεται με το μανδύα της αμφισβήτησης του συστήματος.
Η ευθύνη, ως εκ τούτου, να εμποδίσει την άλωση των δυτικών δημοκρατιών και να υπερασπισθεί την ελευθερία του ατόμου να επιλέγει τον τρόπο ζωής που θέλει, ανήκει στις πολιτικές δυνάμεις του φιλελεύθερου κέντρου. Έναντι εκείνων που κηρύττουν το μίσος και την αγανάκτηση, οι φιλελεύθεροι οφείλουν να παραμείνουν προσηλωμένοι στις αρχές τους και να μη παρασυρθούν από πολιτικές σκοπιμότητες.
Τα φιλελεύθερα κεντρώα κόμματα της Ευρώπης πρέπει να ανανεώσουν το όραμά τους, εξηγώντας στους πολίτες τα πλεονεκτήματα της ελεύθερης κοινωνίας, με γνώμονα την προάσπιση των κοινωνικών και οικονομικών ελευθεριών.
Συνάμα όμως πρέπει να καταθέσουν και ολοκληρωμένες προτάσεις για την αγορά, την επιχειρηματικότητα, την εργασία, την κοινωνική αλληλεγγύη και το μεταναστευτικό. Να κατανοήσουν ότι ο λαϊκισμός προέκυψε ως αποτέλεσμα της οικονομικής απογοήτευσης λόγω των επιπτώσεων της παγκοσμιοποίησης στις αμοιβές της μεσαίας τάξης.
Προφανώς η παγκοσμιοποίηση συνεισέφερε στην πρόοδο, ταυτόχρονα όμως οι τεχνολογικές εξελίξεις μείωσαν την ευημερία των εργαζομένων στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ.
Αυτοί είναι σήμερα που οι προδομένοι και οι απογοητευμένοι από το πολιτικό σύστημα, το οποίο τους είχε υποσχεθεί ευημερία και ασφάλεια, στρέφονται προς το λαϊκισμό αναζητώντας προστασία. Οι φιλελεύθεροι πρέπει να απαντήσουν με μια σειρά προγραμμάτων που θα βοηθούν τους εργαζόμενους να επανακτήσουν την ασφάλεια και τη σταθερότητα στη ζωή τους.
Να βρουν τρόπους να προτείνουν μέτρα για τη διασφάλιση της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων και να παρουσιάσουν ένα νέο μοντέλο εργασίας που θα παρέχει σταθερότητα για τα προγράμματα πρόσληψης και κατάρτισης.
Η αναβίωση του φιλελευθερισμού δεν περνάει μέσα από τη στείρα αντιπαράθεση με την Αριστερά, αλλά μέσα από την αλλαγή πολιτικής των κομμάτων που εκπροσωπούν το φιλελεύθερο κέντρο.
Βασική αρχή του φιλελευθερισμού είναι οι εργαζόμενοι να απολαμβάνουν μια αξιοπρεπή εργασία και να έχουν έναν αξιοπρεπή μισθό.
Αυτή τη βασική αρχή αγνοούν αρκετά φιλελεύθερα κόμματα και πολιτικοί, με αποτέλεσμα ο κόσμος να τους ταυτίζει με τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και να τους συνδέει με την προσπάθεια διάσωσης των τραπεζών από την οικονομική κρίση.
Τίποτα δεν έχει κάνει τόση ζημιά στη φιλελεύθερη ιδεολογία όσο αυτή η εκτίμηση των εργαζομένων, την οποία αξιοποίησαν στο έπακρο οι λαϊκιστές.
Σ' αυτό το πλαίσιο οι φιλελεύθεροι χρειάζεται να επαναπροσδιορίσουν τους στόχους τους, να ανακτήσουν τις αρχές τους και να ανανεώσουν το όραμά τους για την κοινωνία με επίκεντρο τον άνθρωπο.
Αναμφισβήτητα πρέπει να στηρίξουν τη λειτουργία της αγοράς, την επιχειρηματικότητα μέσω κινήτρων και την ανάπτυξη, αλλά σε εναρμόνιση με πολιτικές πρωτοβουλίες υπέρ των ανεξάρτητων αρχών, της δίκαιης φορολογίας και των αντιμονοπωλιακών νόμων.
Ο φιλελευθερισμός μπορεί να απαντήσει στο λαϊκισμό και η απάντησή του να πείσει τη κοινωνία, εφόσον οι εκπρόσωποί του αναζητήσουν το όραμα στον πυρήνα της ιδεολογίας του. Κι αυτός δεν είναι άλλος παρά ο ρόλος του κράτους στη καθημερινότητα των πολιτών, στο σεβασμό των ελευθεριών τους και στη λειτουργία της αγοράς.
Στην εποχή του "Τραμπισμού" ο φιλελευθερισμός απαιτείται να επανακτήσει την επαναστατικότητα που τον διέκρινε στα πρώτα του βήματα.
Μια νέα φιλελεύθερη επανάσταση δεν αφορά το "μικρότερο" ή το "μεγαλύτερο" κράτος, αλλά υπέρ ποιων θα λειτουργεί το κράτος σε μια ανοιχτή αγορά που με τη σημερινή της μορφή διοχετεύει περισσότερα κέρδη στους λίγους και λιγότερα κέρδη στους πολλούς.
Συνεπώς η απάντηση του φιλελευθερισμού δεν μπορεί να είναι άλλη παρά η δημιουργία και η διάχυση της ευημερίας σε συνθήκες ελευθερίας σε κράτος δικαίου.
*Ο Χάρης Παυλίδης είναι δημοσιογράφος.
ΠΗΓΗ: NEWS247.GR