Πόσο εύκολο είναι να προσπερνάς,στον συλλογισμό σου για τα δρώμενα, την οικονομική πραγματικότητα, τις νόρμες και τους περιορισμούς που ad hoc ενσωματώνονται ακόμα και σε περήφανα εθνικά ανδραγαθήματα, όπως αυτό της οικονομικής απομόνωσης.
Του Ηλία Καραβόλια
Γράφω αυτό το κείμενο διότι κουράστηκα να ακούω εύκολες ''πατριωτικές'' λύσεις που δεν σταθμίζουν καθόλου, ή σταθμίζουν ελάχιστα, τα δεδομένα της πραγματικότητας Αυτό κάνουν σχεδόν οι περισσότεροι οπαδοί της επιστροφής στη δραχμή και στο αυτόνομο εθνικό μονοπάτι, υιοθετώντας μάλιστα και τις εύκολες κραυγές: αθέτηση πληρωμών, κρατικοποίηση της Κεντρικής Τράπεζας, εύκολη έκδοση νέου χρήματος, περιορισμοί συναλλάγματος.
Αντί η χώρα να κατανοήσει το κρυφό και επικίνδυνο σχέδιο της ηγεσίας της, με βασικό άξονα την πόλωση ώστε να κορυφωθεί η αγωνία για ένα σοκ φτώχειας,τρώει τις σάρκες της μέσα στο ακαταμάχητο και προαιώνιο εθνικό φαντασιακό της.
Την ίδια ώρα που απ οτι φαίνεται, έστω και με συμφωνία στην αξιολόγηση, θα αγοράζεται απο την κυβέρνηση χρόνος δήθεν ''γόνιμης σύγχυσης'' και φυσικά απόκλισης απο στόχους δημοσιονομικής προσαρμογής.
Δηλαδή, προς ολοταχώς για 4ο μνημόνιο ώστε να έχει βάση ένα διακύβευμα, ένα συγκεκριμένο ερώτημα για δημοψήφισμα, μήπως και αυτό δημιουργήσει ένα κοινωνικό υπερκομματικό μέτωπο, στην ουσία μήπως και αποφευχθεί η μεγάλη ήττα για την κυβέρνηση, αν για άλλο λόγο συρθούμε σε πρόωρες εκλογές.
Αν πραγματικά ήθελαν να στηρίξουν τους ισχυρισμούς τους οι οπαδοί της δραχμής, τότε θα ανακάλυπταν τις εμφανείς παραβιάσεις των θεσμικών ορίων της Δημοκρατίας στην Ευρωζώνη, όπως αυτής του Ντράγκι, το καλοκαίρι του 2015, για την οποία πολύ σωστά τον στριμώχνει το DiEM 25 του Βαρουφάκη.
Ο Ντράγκι λοιπόν έκοψε τον ELA την βραδιά της προκήρυξης του δημοψηφίσματος, τον Ιούλιο του 2015, και δεν έδωσε ποτέ στην δημοσιότητα την γνωμοδότηση ιδιωτικού νομικού γραφείου για την νομιμότητα εκείνης της απόφασης του Δ.Σ της ΕΚΤ.
Δεν λένε να καταλάβουν οι φαντασιακοί καταληψίες της ΤτΕ (οι οποίοι μάλλον σκέφτονται να "εγκαταστήσουν" super laser εκτυπωτές χρήματος στον Χολαργό) ότι η ΕΚΤ δεν θα επιτρέψει άμεση και απότομη αποκοπή της χώρας απο το Ευρωσύστημα.
Μηχανισμοί του συστήματος, όπως το Target 2 αλλά και ο ELA, ενα ειδικό χρηματοδοτικό συστήμα έκτακτης ρευστότητας απο το οποίο ''ζούμε'' εμείς στην Ελλάδα σήμερα,έχουν ''ξεχαστεί'' απο τους υπερπατριώτες οικονομολόγους.
Γιατί εμείς, που το τραπεζικό μας σύστημα για να μας δίνει λεφτά απο τα ΑΤΜ οφείλει κάποια πολλά δις σε αυτούς τους μηχανισμούς, θα τα ''διαγράψουμε όλα μονομιάς. Όπως το χρέος !
Διαβάζω την ίδια και την ίδια πολιτική ορολογία απο όσους έχουν αλλεργία στην οικονομική πραγματικότητα. Δεν με ενδιαφέρει εδώ το τί θα πάθουμε αν πάμε στην δραχμή αλλά με νοιάζει το ανέφικτο της μετάβασης στο εθνικό νόμισμα .Λένε λοιπόν ότι μπορούμε να πάμε στην δραχμή με: εθνικοποίηση της ΤτΕ, κρατικοποίηση τραπεζών(σημ :αντε να πείς στους ξένους μετόχους, σαν τον Paulson και τον Ross, ότι θα τους κατασχέσουμε τις μετοχές για τις οποίες πλήρωσαν περί τα 5 δις).
Ονειρεύονται, λόγω της εθνικής κυριαρχίας που θα αποκτήσουμε πλέον,επιβολή περιοριστικών μέτρων σε εισροές ξένων κεφαλαίων που θα δράσουν κερδοσκοπικά,για υποτίμηση φυσικά. Και δυστυχώς δομούν μια φαντασιακή κατάσταση σαν να υπάρχουν απλές και εύκολες μέθοδοι προστασίας των πολιτών κατά την μετάβαση απο το ευρώ στην δραχμή.
Η αλήθεια φυσικά είναι ότι μόνο με επιβολή κατασχέσεων για ευρώ που έχουμε στα στρώματα και στα σεντούκια μας, θα μπορούσε να εξασφαλίσει τα δις που χρειαζόμαστε (περι τα 40 δις ευρώ λένε κάποιοι, προσωπικά δεν μπορώ να ποσοτικοποιήσω αυτή την ανάγκη) για την πολυπόθητη μετάβαση στο νέο νόμισμα, αφού προηγηθεί σφράγισμα των χαρτονομισμάτων σε ευρώ ώστε να δημιουργηθεί προσωρινά, μέχρι να εκτυπωθεί σε χαρτί νέο νόμισμα,το αναγκαίο χρήμα για τις βασικές συναλλαγές.
Αλλά μάλον δύσκολα γίνετε κατανοητό απο το ανθρώπινο μυαλό ότι κάτι που σφοδρά επιθυμούμε και μοιάζει να είναι πιθανό, ενδέχεται και να είναι υπεραπλουστευμένο μέσα στο νου μας...
Δυστυχώς,αμέσως μετά την κυκλοφορία του ευρώ είχαμε την σταδιακή κατάργηση της ανεξαρτησίας των κεντρικών τραπεζών στην Ευρωζώνη ενώ με το Target 2 και τον ΕLA έχει σχεδόν αποκλειστεί κάθε ανώδυνη πιθανή οδός διαφυγής απο το ευρωσύστημα, δηλαδή απο την νομισματική πλατφόρμα κυκλοφορίας του ευρώ .
Αυτή την παραμέτρο, η οποία ισχύει ώστε να αποτραπούν αθετήσεις πληρωμών απο τράπεζες που βρίσκονται σε γραμμές ρευστότητας, όπως του ΕLA για παράδειγμα, είναι που αμελούν όσοι με ευκολία περιγράφουν ένα ομαλό στάδιο μετάβασης.
Και αυτό είναι το πρώτο απροσπέλαστο σημείο, είναι αυτή καθ αυτή η τεχνική αδυναμία στην φάση μετάβασης στο εθνικό νόμισμα. Και αυτό το σημείο δυστυχώς σκεπάζεται απο όσους αγνοούν τα τυφλά σημεία, τις μαύρες τρύπες της Πολιτικής απέναντι στην Οικονομία.
Ουσιαστικά υπάρχουν περιορισμένοι βαθμοί ελευθερίας για άσκηση νομισματικής πολιτικής ακόμη και αν βγούμε απο το ευρώ, αφού θα παραμείνουμε δέσμιοι της συνθήκης για την ΟΝΕ, του 1992 ,η οποία φυσικά μεριμνά ώστε κάθε χώρα με την κεντρική της τράπεζα, πρέπει να λειτουργεί όχι μόνο για την σταθερότητα και την κανονικότητα του κάθε εθνικού νομισματικού συστήματος -και της ρύθμισης κυκλοφορίας χαρτονομισμάτων εντός αυτού - αλλά και για την αυτονόητη στόχευση προς την ισορροπία του εμπορικού ισοζυγίου με λοιπά κράτη μέλη της ΟΝΕ.
Κοινώς, για εμάς,δεν θα μπορούμε να κόβουμε τόσο χρήμα όσο θέλουμε,πολύ απλά γιατί δεν είμαστε ακόμη χώρα (και εννοείται οτι δεν μπορούμε να γίνουμε, λόγω χαμηλής ανταγωνιστικότητας) με βιώσιμο θετικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών με τα άλλα μέλη.
Αυτό διαφεύγει απο όλους τους υπερπατριώτες της εθνικής μας περπατησιάς στο χάος της παγκοσμιοποίησης, καθ ότι υιοθετούν την ευκολία μιας ρητορικής ''άμεσης μετάλλαξης'' των δεδομένων και αμελούν την ουσία των νομικών και οικονομικών περιορισμών που θα εμφανιστούν όταν έλθει η ώρα της πραγματικότητας. Αλλά επειδή θα ''απολύσουν'' τον Στουρνάρα, νομίζουν ότι αυτός που θα βάλουμε στη θέση του θα εφαρμόσει σχέδιο εθνικής οικονομικής ανεξαρτησίας ώστε να στεγανοποιηθούμε απο κερδοσκόπους, μαυραγορίτες, εισαγωγείς και λοιπά υπαρκτά φαινόμενα που θα γεννηθούν.
Μιλάνε επίσης για κάτι ''απλό'': στάση πληρωμών στα κράτη μέλη της Ευρωζώνης. Άραγε ποιός τους είπε οτι σε μια τέτοια αθέτηση πληρωμών, οι δανειακές συμβάσεις που υπογράψαμε με τις εταιρείες των μηχανισμών στήριξης, EFSF/ESM(γιατί για ''εταιρείες-ταμεία'' πρόκειται) δεν μπορούν να καταγγελθούν σε διεθνή δικαστήρια ; Τι νομίζουν δηλαδή οτι χρωστάμε κάτι σαν ''πλαφόν'' επιταγών σε απ ευθείας γραμμές ρευστότητας, όπου εμείς θα βαρέσουμε κανόνι και θα μείνουν ακάλυπτες οι επιταγές;
Η πραγματικότητα είναι ότι το 80% σχεδόν του χρέους μας αφορά συμβάσεις στις οποίες η μια πλευρά, το EFSF, είναι εταιρεία-ταμείο, στο Λουξεμβούργο, ειδικού χρηματοδοτικού σκοπού, που είχε τη δυνατότητα να εκδώσει ομόλογα ή άλλα χρεόγραφα στην αγορά, με την υποστήριξη του Γερμανικού Γραφείου Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους(σημ: να γιατί έχει γίνει διευθυντήριο το Βερολίνο), για να αντλήθουν τα κεφάλαια που απαιτούνταν για την παροχή δανείων προς χώρες της ευρωζώνης με οικονομικά προβλήματα.
Είχε επίσης τη δυνατότητα να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση των κεφαλαίων των τραπεζών ή να αγοράσει κρατικά ομόλογα. Όλα αυτά, έπρεπε να συνοδεύονται με εγγυήσεις απο τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης. ανάλογα με το μερίδιό τους στο καταβεβλημένο κεφάλαιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).
Όπως δηλαδή έπραξαν και οι χώρες μέλη του υπερεθνικού οργανισμού ΔΝΤ ο οποίος σύναψε χρηματοδοτική συμβάση με εμάς λειτουργώντας ως συν-δανειστής λόγω συμμετοχής του EFSF.
Τι ζητάμε δηλαδή απο τους επικεφαλείς της ΕΚΤ, του ΔΝΤ και του EFSF ; Να διαγράψουν τα δάνεια που μας έδωσαν και να ''παραπεμφθούν'' μόνοι τους για απιστία προς τα κράτη- μετόχους; Πρόσεξτε. Άλλο πράγμα να αθετήσεις πληρωμή σε ομόλογα της ΕΚΤ που ανταλλάχθηκαν με παλιά σου ομόλογα ή που αγοράστηκαν απο την ΕΚΤ στην δευτερογενή αγορά (που και σ αυτή την περίπτωση δεν την γλυτώνεις ετσι απλά) και άλλο πράγμα να λες οτι ''ειμαι κυρίαρχο κράτος και ως μέλος της ΟΝΕ και του ΔΝΤ αθετώ τις πληρωμές χρέους μου στις ενώσεις αυτές και μάλιστα δεν χρεοκοπώ, αλλά εκδίδω δικό μου νόμισμα για να ξαναμοιράσω χρήμα στους πολίτες μου''!
Πόσο εύκολα κάνουν τόσοι άνθρωποι σε αυτή την χώρα αυτά τα νοητικά άλματα εθνικής περηφάνειας,νομίζοντας ότι δεν ζούμε εκτός του πλανήτη Γή. Νομίζουν οτι η κυριαρχία μας δεν επηρεάζεται, οι βαθμοί ελευθερίας της συγκεκριμένα, απο την συμμετοχή μας σε υπερεθνικά όργανα( ΟΝΕ,ΔΝΤ,ΝΑΤΟ κ.α) με καταστατικές δεσμευτικές διατάξεις ως προς δικαιώματα και υποχρεώσεις για κάθε μέλος.
Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούμε να κυκλοφορήσουμε εύκολα την δραχμή μόλις βγούμε απο το ευρώ. Αλλά και αυτό το προσπερνούν λέγοντας ότι κάποιες νύχτες πριν ,στο νομισματοκοπείο του Χολαργού, θα εφοδιαστούμε με χαρτί και έτσι απλά θα είμαστε έτοιμοι να τυπώνουμε! Αυτά δεν γίνονται φυσικά έτσι, γι αυτό και ο Βαρουφάκης δεν ''έστρωνε'' το 2015 ένα σχέδιο επιστροφής στην δραχμή αλλά έστηνε έναν μηχανισμό για παράλληλο νομισματικό, τραπεζικό και συναλλακτικό σύστημα, στηριγμένο στα ΑΦΜ και σε IOUs, δηλαδή χρήμα-ομολογία του κράτους προς τους πολίτες.
Πρέπει να αντιληφθούμε ότι η Ελληνική οικονομία και το τραπεζικό της σύστημα είναι αναπόσπαστο κομμάτι του ευρωσυστήματος εκκαθάρισης συναλλαγών και θα συνεχίσει να είναι ακόμα και όταν θα έχουμε δικό μας νόμισμα.
Και πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν μπορούμε να κόβουμε απεριόριστα χρήμα, ούτε καν για να δημιουργήσουμε μια αρχική νομισματική βάση( αντίκρυσμα), γιατί πολύ απλά μόλις αποφασίσουμε να βγούμε απο το ευρώ, η ΕΚΤ θα ακυρώσει χαρτονομίσματα τόσο απο την κυκλοφορία αλλά όσο και απο τις εγγυήσεις που έχει δεχθεί απο τις τράπεζες μας και το δημόσιο (για να στέλνει χρήμα με τον ELA).
Πόσο δύσκολο είναι να καταλάβουμε ότι δεν θα έχουμε ''απεριόριστη βάση'' έκδοσης νέου χρήματος; Άραγε τί χρυσός θα είναι αυτός που θα καλύψει την βασική συνθήκη έκδοσης νομίσματος που απαιτείται για κάθε χώρα σε αυτό τον πλανήτη; Ή μήπως θα ''τιτλοποιήσουμε'', ως μελλοντικά έσοδα, τις αξίες υδρογονανθράκων που ακόμα δεν βρήκαμε,για να μας δώσει ρευστότητα η ομόθρηση Μόσχα;
Ακόμα δε και να θέλουμε να αντλήσουμε χρήμα απο κεφαλαιοποίηση και εκμετάλλευση δημόσιας περιουσίας, αγνοούμε ότι σε καθεστώς διασυνοριακών συναλλαγών με σκοπό την εξαγορά και την αξιοποίηση ακινήτων ισχύουν κανόνες διεθνούς συστήματος αποτιμήσεων,εκτιμήσεων και διαχείρισης. Κοινώς, δεν θα μπορούμε να αντλήσουμε ρευστότητα απο επενδυτές αν δεν ''δούν'' πώς να προφυλαχθούν απο τον συναλλαγματικό κίνδυνο της δραχμής συγκριτικά με το ευρώ, την στερλίνα, το δολάριο ή τα γουάν τους.
Εκτός και αν νομίζουμε ότι κάποιοι μεγαλοεπενδυτές θα φέρουν έτσι απλά κεφάλαια στην Ελλάδα της δραχμής χωρίς να διασφαλίσουν στρατηγική εξόδου ακόμα και με υποτιμητική κερδοσκοπία.
Είμαστε πολύ μικρή χώρα με ''τζίρο''180 δις ευρώ, με δημόσια περιουσία που εμείς μόνοι μας αποτιμούμε σε ...τρις (όπως και τα κατοχικά δάνεια, τις αποζημιώσεις και άλλες εθνικές ονειρώξεις) χωρίς ποτέ να αντιλαμβανόμαστε πόσο εύκολο είναι να σπρώξουν προς τα κάτω οι κερδοσκόποι τιμές ομολόγων, μετοχών, περιουσίας. Λυπάμαι κύριοι, αλλά η Ελλάδα είναι πάνω στον πλανήτη Γή.
Μόνο όταν όλες οι χώρες του πλανήτη αυτού, συντονισμένα, επιστρέψουν σε κλειστές και απομονωμένες οικονομίες, μόνο όταν κομμουνιστικοποιηθεί η παγκόσμια αγορά, τότε ίσως μπορούν να συμβούν αυτά που πιστεύετε.
Γιατί πάνω σε αυτό τον πλανήτη της παγκοσμιοποίησης, των ανισοτήτων και του μανιακού καπιταλισμού, ένα μικρό κράτος δεν μπορεί να αποφύγει το αυτονόητο: την κατάρρευση, μόλις κλείσει την οικονομία του απο τις αγορές και απο τις λοιπές δυτικές οικονομίες...