Στην επανεκκίνηση της οικοδομικής-κατασκευαστικής δραστηριότητας και την ανόρθωση της αγοράς ακινήτων, που θα έχει σαφή επίδραση σε όλη την οικονομία, ποντάρει η κυβέρνηση με συγκεκριμένα μέτρα και πρωτοβουλίες.
Ταυτόχρονα, οι σαφείς ενδείξεις βελτίωσης του κλίματος στην οικονομία κινητοποιούν το τραπεζικό σύστημα, το οποίο διαβλέποντας τις ευκαιρίες που δημιουργούνται ανοίγει και πάλι την αγορά των στεγαστικών δανείων.
Αιχμή της κυβερνητικής πολιτικής είναι η μείωση του δυσβάστακτου φορολογικού βάρους που σηκώνουν σήμερα τα ακίνητα, σε συνδυασμό με το ξεμπλοκάρισμα από το υπουργείο Ανάπτυξης εμβληματικών ιδιωτικών κατασκευαστικών έργων, όπως οι επενδύσεις σε Ελληνικό, Αφάντου Ρόδου και Κασσιόπη Κέρκυρας.
Τι λένε ιδιοκτήτες, κατασκευαστές και μεσίτες
Με μέτρα όπως η αναστολή της επιβολής ΦΠΑ 24% στις μεταβιβάσεις νεόδμητων οικοδομών για τρία χρόνια (2020-2022) και η χορήγηση έκπτωσης φόρου εισοδήματος ίση με το 40% της δαπάνης για ανακαίνιση ή ενεργειακή, αισθητική, λειτουργική αναβάθμιση των κτιρίων κ.τ.λ., εφόσον γίνεται με τραπεζικά μέσα, το κυβερνητικό επιτελείο φαίνεται ότι επενδύει τώρα στον τομέα των ακινήτων, και δη στο κομμάτι της κατοικίας που απασχολεί πολύ τον μέσο Ελληνα.
Η αγορά υποδέχθηκε θετικά τα μέτρα, σε μια συγκυρία όπου, εκτός από τις τιμές πώλησης, την ανιούσα έχουν πάρει και τα ενοίκια, και μάλιστα για ορισμένες περιοχές, ειδικά στην Αθήνα, σε υπέρμετρο βαθμό, χωρίς αυτή η άνοδος να συνοδεύεται και από αντίστοιχη άνοδο των εισοδημάτων των υποψήφιων ενοικιαστών.
Πολύ ουσιαστικό και στο μέτωπο της φοροδιαφυγής θεωρείται από τους ιδιοκτήτες το μέτρο για την έκπτωση φόρου του 40% για ανακαινίσεις και ενεργειακές αναβαθμίσεις. «Πρόκειται για ένα μέτρο που είχαν προτείνει οι ιδιοκτήτες εδώ και καιρό σε όλα τα κόμματα», σχολιάζει ο κ. Στράτος Παραδιάς, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), προσθέτοντας ότι καθ’ όλη τη διάρκεια των ετών της κρίσης «υπήρξε πλήρης εξαφάνιση οποιασδήποτε φορολογικής απαλλαγής για τα ακίνητα.
Σήμερα ουδείς έχει συμφέρον να πληρώσει με απόδειξη, και μάλιστα ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο μετά και τις ανάλογες αναλύσεις η ΠΟΜΙΔΑ έχει επισημάνει ότι το ποσοστό της έκπτωσης θα πρέπει να ανέβει έως το 50%.
Εφόσον το συγκεκριμένο μέτρο υλοποιηθεί, θα αλλάξει την όψη των πόλεων σε όλη τη χώρα, όπως άλλωστε έχει γίνει στο παρελθόν σε άλλες χώρες, όπως η Γαλλία και η Σουηδία, και πραγματικά λειτούργησε πολύ θετικά για την αγορά».
Ανάμεσα στα μέτρα που έχουν προτείνει οι ιδιοκτήτες είναι και αυτό για την έκπτωση των ασφαλίστρων ακινήτων από το φορολογητέο εισόδημα, δεδομένων, μεταξύ άλλων, και των συνεχώς αυξανόμενων φυσικών καταστροφών: «Είναι σημαντικό πλέον ο Ελληνας να εκπαιδευτεί να ασφαλίζει την περιουσία του. Ειδικά για τις φυσικές καταστροφές, δεν μπορεί το Δημόσιο να διατηρεί τον ρόλο του ασφαλιστή».
Ως μέτρο μείωσης του κόστους για όλες τις πλευρές, σε μια συγκυρία όπου η αγορά προσπαθεί να ορθοποδήσει, εκλαμβάνουν οι κατασκευαστές και αυτό για την αναστολή της επιβολής ΦΠΑ 24% στις μεταβιβάσεις νεόδμητων οικοδομών, δεδομένου ότι ο αγοραστής θα επιβαρύνεται λιγότερο, ενώ η οικοδομή, σύμφωνα με την Ενωση Κατασκευαστών Κτιρίων Ελλάδος και τον πρόεδρό της Δημήτρη Καψιμάλη, θα κινηθεί άμεσα.
Για τους ίδιους τους κατασκευαστές το θέμα του ΦΠΑ θεωρείται τα τελευταία χρόνια μεγάλη πληγή, αν ληφθεί υπόψη ότι αναγκάζονται να πληρώνουν ΦΠΑ αυτοπαράδοσης για ένα νεόδμητο ακίνητο όταν προχωρήσει στη μίσθωσή του, γεγονός που συμπαρασύρει και το κόστος.
Σημειώνεται εδώ ότι, με βάση τα στοιχεία που δημοσιοποίησε την περασμένη εβδομάδα η Ελληνική Στατιστική Αρχή για τον Ιούνιο, το μέγεθος της συνολικής οικοδομικής δραστηριότητας (ιδιωτικής – δημόσιας) σε όλη τη χώρα ενισχύθηκε, φτάνοντας στις 1.461 οικοδομικές άδειες, με αύξηση 4,7% στον αριθμό τους και 8,7% στην επιφάνεια και μείωση 1,7% στον όγκο σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2018.
Ειδικά για την ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα, οι εκδοθείσες άδειες τον Ιούνιο ανήλθαν σε 1.457, παρουσιάζοντας αύξηση 5,4% στον αριθμό τους, 10,8% στην επιφάνεια και 1,1% στον όγκο σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2018.
Το φετινό εξάμηνο Ιανουαρίου – Ιουνίου η συνολική οικοδομική δραστηριότητα σε όλη τη χώρα εμφανίζει αύξηση 1% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, μείωση 9,2% στην επιφάνεια και 8,9% στον όγκο σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2018.
Στην ενίσχυση της οικοδομικής δραστηριότητας ώστε να βγουν νέα ακίνητα στην αγορά ποντάρουν και οι μεσίτες που παρατηρούν, ειδικά στην Αθήνα, υπέρμετρη αύξηση ενοικίων, η οποία ακόμη και στα μικρά σπίτια -που υπό τις παρούσες συνθήκες αποτελεί στρέβλωση αφού τα εισοδήματα των Ελλήνων έχουν συρρικνωθεί κατά τη διάρκεια της κρίσης και παραμένουν χαμηλά- έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό συνολικά με την έλλειψη σπιτιών στην Αθήνα, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο κ. Λευτέρης Ποταμιάνος, πρόεδρος των μεσιτών Αττικής:
«Δεν υπάρχουν καινούρια διαμερίσματα και μόλις το τελευταίο διάστημα αρχίζει σταδιακά η κατασκευή νέων ακινήτων, την ίδια στιγμή που οι στεγαστικές ανάγκες είναι δεδομένες και δεν παύουν ποτέ να υφίστανται».
Η ανάπτυξη της αγοράς των βραχυχρόνιων τουριστικών μισθώσεων τα τελευταία χρόνια, η οποία έχει κατηγορηθεί κατά κόρον και αφορά (το νούμερο αυξομειώνεται ανάλογα με την περίοδο) κοντά στα 11.300 διαμερίσματα που έχουν ουσιαστικά βγει από την αγορά της μακροχρόνιας μίσθωσης, αποτελεί μία ακόμη αιτία, ενώ ένας ακόμη βασικός λόγος είναι το γεγονός ότι ακριβώς λόγω της κρίσης, της έλλειψης ρευστού και της υψηλής φορολόγησης οι συνήθειες των Ελλήνων σε ό,τι έχει να κάνει με τη στενή παραδοσιακή σχέση τους με το ακίνητο έχουν αλλάξει και ολοένα περισσότεροι στρέφονται προς την ενοικίαση, άρα και η ζήτηση είναι πλέον μεγαλύτερη.
Επιπλέον, όπως σχολιάζουν οι μεσίτες, υπάρχουν πολλά διαμερίσματα σε όλη την Αθήνα τα οποία μετά από μια δεκαετία κρίσης είναι κλειδωμένα και δεσμευμένα από τις τράπεζες, επομένως λείπουν και αυτά από την αγορά, ενώ ένας επίσης αρκετά μεγάλος αριθμός αφορά τα μικρά διαμερίσματα που έχουν δεσμευτεί τα τελευταία χρόνια (δίνοντας διέξοδο μέσα στην κρίση σε ουκ ολίγους ιδιοκτήτες) από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις με προγράμματα της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τη στέγαση προσφύγων.