Ανισότητες, αδικίες και στρεβλώσεις προκαλεί το ισχύον σύστημα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, καθώς δεν προβλέπει την ίδια φορολογική επιβάρυνση για ίδιο ετήσιο εισόδημα, αλλά διαφοροποιεί την επιβάρυνση ανάλογα με την πηγή προέλευσης του εισοδήματος.
Φορολογούμενοι με χαμηλά εισοδήματα πληρώνουν περισσότερους φόρους από άλλους με υψηλότερα εισοδήματα, ενώ για ίδιου ύψους συνολικό ετήσιο εισόδημα ο συνολικός φόρος που αναλογεί διαφοροποιείται ανάλογα με την πηγή προέλευσης.
Ο γενικός κανόνας που ισχύει είναι ότι για ίδιου ύψους εισόδημα δεν καταβάλλεται ίδιου ύψους φόρος, εκτός εάν οι περιπτώσεις μεταξύ των οποίων γίνονται οι συγκρίσεις αφορούν ακριβώς ίδιας προέλευσης εισόδημα.
Ειδικότερα, από τη σύγκριση των φορολογικών επιβαρύνσεων που προκύπτουν ανά κατηγορία εισοδήματος με βάση τις ισχύουσες φορολογικές κλίμακες προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα:
1) Φορολογούμενοι με συνολικά ετήσια εισοδήματα μικρότερα πληρώνουν φόρο περισσότερο από άλλους με συνολικά ετήσια εισοδήματα μεγαλύτερα!
Π.χ. φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα 30.000 ευρώ από μισθούς πληρώνει φόρο 4.000 ευρώ, ενώ φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ από ατομική επιχείρηση πληρώνει φόρο 4.400 ευρώ, δηλαδή 400 ευρώ περισσότερο από τον μισθωτό παρότι έχει 10.000 λιγότερο εισόδημα!
Επίσης φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα 12.000 ευρώ από ατομική επιχείρηση πληρώνει φόρο 2.640 ευρώ, ενώ φορολογούμενος με εισόδημα 14.000 ευρώ από ενοίκια πληρώνει φόρο 2.500 ευρώ, δηλαδή 140 ευρώ λιγότερα από τον άλλον με το υψηλότερο κατά 2.000 ευρώ εισόδημα!
Ίδιο φόρο, 2.500 ευρώ, πληρώνει ετησίως ένας φορολογούμενος με εισόδημα 20.000 ευρώ από μισθούς κι ένας φορολογούμενος με εισόδημα 14.000 ευρώ από ενοίκια!
2) Οι φορολογούμενοι που ασκούν ατομικά επιχειρηματικές δραστηριότητες και δηλώνουν ετήσια εισοδήματα μέχρι 18.000 ευρώ προερχόμενα αποκλειστικά από τις δραστηριότητες αυτές φορολογούνται περισσότερο από όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες φυσικών προσώπων, για ίδια ποσά ετησίου εισοδήματος.
Πληρώνουν φόρο 22% επί του ετησίου εισοδήματός τους έναντι 15%-21,67% που πληρώνουν οι έχοντες εισοδήματα προερχόμενα αποκλειστικά από μισθώματα και 0%-11,44% που πληρώνουν οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι.
Ο λόγος είναι ότι οι ασκούντες επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογούνται από το πρώτο ευρώ του καθαρού εισοδήματος (του φορολογητέου καθαρού κέρδους) που θα δηλώσουν και με συντελεστή 22%, ενώ οι εκμισθωτές ακινήτων φορολογούνται από το πρώτο ευρώ του καθαρού εισοδήματος από ενοίκια με συντελεστή 15%, οι δε μισθωτοί και συνταξιούχοι δικαιούνται αφορολόγητο όριο εισοδήματος κλιμακούμενο από 8.636 έως 9.545 ευρώ, ανάλογα με τα ανήλικα ή ενήλικα εξαρτώμενα τέκνα που τους βαρύνουν.
Π.χ. φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα 15.000 ευρώ πληρώνει φόρο 3.300 ευρώ αν το εισόδημά του προέρχεται εξ’ ολοκλήρου από ατομική επιχείρηση, 2.850 ευρώ αν προέρχεται μόνο από ενοίκια και μόλις 1.400 ευρώ αν προέρχεται μόνο από μισθούς.
3) Από όσους μισθωτούς, συνταξιούχους, ασκούντες επιχειρηματικές δραστηριότητες και εισπράττοντες ενοίκια δηλώνουν ετησίως πάνω από 18.000 ευρώ μόνο από μία πηγή φορολογούνται περισσότερο, για ίδια ποσά εισοδήματος, οι αποκτώντες εισοδήματα από μισθώματα.
Κι αυτό διότι, για τους φορολογούμενους αυτούς, η κλίμακα υπολογισμού του φόρου εισοδήματος προβλέπει πολύ υψηλό συντελεστή φόρου 35%, πάνω από το επίπεδο των 12.000 ευρώ ετησίου εισοδήματος.
Π.χ. φορολογούμενος με συνολικό ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ προερχόμενο μόνο από μισθούς πληρώνει φόρο εισοδήματος 2.500 ευρώ, που αντιστοιχεί στο 12,5% του ετησίου εισοδήματός του.
Φορολογούμενος με ίδιου ύψους συνολικό ετήσιο εισόδημα (20.000 ευρώ) προερχόμενο μόνο από ατομικά ασκηθείσα επιχειρηματική δραστηριότητα πληρώνει φόρο 4.400 ευρώ, που αντιστοιχεί στο 22% του ετησίου εισοδήματός του.
Φορολογούμενος με ίδιου ύψους συνολικό ετήσιο εισόδημα (20.000 ευρώ) προερχόμενο από ενοίκια πληρώνει φόρο 4.600 ευρώ που αντιστοιχεί στο 23% του ετησίου εισοδήματός του.
4) Τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο πολύπλοκα και οι αδικίες και οι στρεβλώσεις διευρύνονται στις περιπτώσεις φορολογουμένων με μικτά εισοδήματα, δηλαδή με εισοδήματα προερχόμενα από περισσότερες της μιας πηγές.