Εγκύκλιος με την οποία λύνεται το πρόβλημα του ωραρίου με τις καθαρίστριες των δήμων, εκδόθηκε από τον υπουργό Εσωτερικών Αλέξη Χαρίτση. Στην εγκύκλιο παρέχονται διευκρινίσεις επί της ΣΣΕ της ΠΟΕ-ΟΤΑ για τους όρους αμοιβής και εργασίας του με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου προσωπικού των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αναφέρει το aftodioikisi.gr.
Συγκεκριμένα, οι διευκρινίσεις αφορούν στην παρ. 5ε του άρ. 2 της από 3 Αυγούστου 2018 Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας της ΠΟΕ ΟΤΑ, στην οποία προβλέπεται μεταξύ άλλων η μείωση του ωραρίου σε εργαζόμενους, που απασχολούνται αποκλειστικά και κατά πλήρες ωράριο στα Αφοδευτήρια, ήτοι ενδεικτικά εργάτες, καθαρίστριες κλπ, που απασχολούνται στις τουαλέτες κοινόχρηστων χώρων και δημοτικών κτηρίων.
Ακολουθεί ολόκληρη η εγκύκλιος:
Ερμηνεία των παρ. 2 & 3 του άρθρου 2 της από 2.8.2017 ΣΣΕ της ΠΟΕ – ΟΤΑ για τους όρους και τις συνθήκες απασχόλησης των εργαζομένων με σχέση εργασίας δημοσίου
δικαίου των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού και των ΝΠΔΔ αυτών, καθώς και των παρ.5ε και 6 του άρθρου 2 της από 3-8-2018 ΣΣΕ της ΠΟΕ-ΟΤΑ για τους όρους αμοιβής και εργασίας του με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου Προσωπικού των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Σε απάντηση γραπτών και προφορικών ερωτημάτων που έχουν περιέλθει στην υπηρεσία μας, αναφορικά με την αληθή έννοια των εν θέματι διατάξεων και με σκοπό την ενιαία και ομοιόμορφη εφαρμογή αυτών, σας επισημαίνουμε τα εξής:
Με το άρθρο 2 της από 2.8.2017 Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας «για τη ρύθμιση των ορών και συνθηκών απασχόλησης των εργαζομένων με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) Α΄ Βαθμού και των ΝΠΔΔ αυτών», που καταρτίστηκε μεταξύ του αρμοδίως ορισθέντος εκπροσώπου του Υπουργείου Εσωτερικών και των εκπροσώπων της ομοσπονδίας με την επωνυμία «Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Π.Ο.Ε. – Ο.Τ.Α.)», καθορίστηκαν, μεταξύ άλλων, ειδικοί όροι, ως προς τον αριθμό ημερών κανονικής άδειας και το εβδομαδιαίο ωράριο απασχόλησης, για συγκεκριμένες κατηγορίες
ή/και ειδικότητες στους Ο.Τ.Α. α’ βαθμού, αφού ελήφθησαν υπ’ όψη οι ιδιαίτερες, ανά περίπτωση, συνθήκες εργασίας τους και η φύση των καθηκόντων αυτών.
Προσδιορίζοντας ειδικότερα μία από τις κατηγορίες που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής των ειδικών αυτών διατάξεων, η παρ. 2 του ως άνω άρθρου αναφέρεται (στην περίπτ. ε’ αυτής) «στους εργαζόμενους αποκλειστικά και κατά πλήρες ωράριο….ε’. στα αφοδευτήρια, ήτοι ενδεικτικά Εργάτες, καθαρίστριες κλπ, που απασχολούνται στις τουαλέτες κοινόχρηστων χώρων και Δημοτικών κτιρίων».
Η αναφορά στην αποκλειστικότητα της απασχόλησης σε συνδυασμό με τον ειδικότερο προσδιορισμό ενός μόνο χώρου – τομέα εργασίας (αφοδευτήρια – τουαλέτες), γεννά το ερμηνευτικό ζήτημα εάν στο πεδίο εφαρμογής της διάταξης αυτής (και συνεπώς στους δικαιούχους των επιπλέον ημερών κανονικής άδειας, μετά τη συμπλήρωση 5ετίας –παρ. 2- και του ειδικού ωραρίου 32 ωρών εβδομαδιαίως –παρ. 3-)υπάγονται εργαζόμενοι/-ες που απασχολούνται κατ’ αποκλειστικότητα στα αφοδευτήρια – τουαλέτες των κοινόχρηστων χώρων και δημοτικών κτιρίων ή εάν η αληθής έννοια της διάταξης καταλαμβάνει τους εργαζόμενους που έχουν την αποκλειστική ευθύνη καθαρισμού των χώρων αυτών και οι οποίοι απασχολούνται κατ’ αποκλειστικότητα σε εργασίες, στα κύρια καθήκοντα των οποίων, περιλαμβάνεται και ο καθαρισμός των τουαλετών – αφοδευτηρίων.
Λαμβάνοντας υπ’ όψη τη γραμματική διατύπωση της διάταξης, τη συστηματική ερμηνεία αυτής, αλλά και το σκοπό των συμβαλλόμενων μερών, όπως αυτός προσδιορίστηκε κατά τις διαπραγματεύσεις, η άποψη της υπηρεσίας μας είναι η ακόλουθη:
1. Δεδομένου ότι, κατά την κείμενη νομοθεσία, δεν υφίσταται ειδικότητα «Εργάτης (ή καθαριστής) αφοδευτηρίων (ή τουαλετών)», ειδικότητα δηλαδή που να έχει ως μόνο και αποκλειστικό καθήκον τον καθαρισμό αφοδευτηρίων/τουαλετών, θεωρήθηκε σκόπιμη, ήδη από το γράμμα της διάταξης, η ενδεικτική αναφορά ειδικοτήτων που υπάγονται απευθείας και αυθεντικά στο πεδίο εφαρμογής της διάταξης, με τον προσδιορισμό ως τέτοιων των ειδικοτήτων των εργατών/καθαριστριών που απασχολούνται στις τουαλέτες κοινόχρηστων χώρων και δημοτικών κτιρίων. Με την έννοια αυτή, η αναφορά της διάταξης σε αποκλειστική και κατά πλήρες ωράριο απασχόληση δεν αφορά, εν
προκειμένω, κατά το γράμμα της διάταξης, τον χώρο απασχόλησης, τα αφοδευτήρια (αφού στην περίπτωση αυτή, κατά τα ανωτέρω και ελλείψει ειδικότητας τα καθήκοντα της οποίας να περιορίζονται αποκλειστικά και μόνο στον καθαρισμό των τουαλετών, η διάταξη θα παρέμενε κενή περιεχομένου), αλλά αυτές καθ’ εαυτές τις ειδικότητες (στα καθήκοντα των οποίων και μόνον αυτών –αποκλειστικά- περιλαμβάνεται ο καθαρισμός των τουαλετών).
2. Τα ανωτέρω προκύπτουν, ωστόσο, και από τη συστηματική ερμηνεία της εν λόγω διάταξης, τη συνεκδοχική δηλαδή ανάγνωσή της κατ’ αντιστοιχία και σε αναφορά προς τις υπόλοιπες περιπτώσεις που αναφέρονται στη συγκεκριμένη παράγραφο. Στην περίπτ. β’ λ.χ. της παρ. 2 γίνεται σε αναφορά σε εργαζόμενους που απασχολούνται αποκλειστικά και κατά πλήρες ωράριο …β.’ Στην ταφή και εκταφή νεκρών, ήτοι ενδεικτικά εργάτες που απασχολούνται με την ταφή και εκταφή
νεκρών, οι εργάτες καθαριότητας των Κοιμητηρίων, καθώς και οι καθαριστές οστών».
Και στην περίπτωση αυτή επομένως, ενώ γίνεται αναφορά σε αποκλειστική και κατά πλήρες ωράριο απασχόληση στην ταφή και εκταφή νεκρών, ρητά γίνεται αναφορά και στους εργάτες καθαριότητας Κοιμητηρίων (οι οποίοι, αν και δεν απασχολούνται κατ’ αποκλειστικότητα με την ταφή και εκταφή νεκρών, εντούτοις απασχολούνται αποκλειστικά σε εργασίες που περιλαμβάνουν, μεταξύ των καθηκόντων τους, την ταφή και εκταφή νεκρών). Αντιστοίχως, στην περίπτ. γ’ της ίδιας παραγράφου
γίνεται αναφορά σε εργαζόμενους που απασχολούνται αποκλειστικά και κατά πλήρες ωράριο ….γ.’ στην Ασφαλτόστρωση, ήτοι ενδεικτικά Τεχνίτες, Οδηγοί Φορτηγών Αυτοκινήτων, Χειριστές Μηχανημάτων Έργων και εργάτες που απασχολούνται με την ασφαλτόστρωση των οδών, τη συντήρηση, την οδοσήμανση του Δημοτικού Οδικού Δικτύου κλπ χώρων». Και στην περίπτωση αυτή, ενώ προσδιορίζεται κατ’ αρχήν ο βασικός επιβαρυντικός παράγων, οι εργασίες ασφαλτόστρωσης η ίδια η διάταξη υπάγει απευθείας στο πεδίο εφαρμογής της και ειδικότητες τα καθήκοντα των οποίων δεν περιορίζονται σε αυτήν καθ’ εαυτή την ασφαλτόστρωση, αλλά που πάντως κατ’
αποκλειστικότητα απασχολούνται με εργασίες που περιλαμβάνουν -ως κύριο καθήκον- και την ασφαλτόστρωση.
3. Σε κάθε περίπτωση και όπως κατέστη απολύτως σαφές κατά τη διαδικασία των συλλογικών διαπραγματεύσεων, σκοπός των μερών ήταν να περιλάβουν στους ειδικούς όρους που τέθηκαν με τις εν θέματι διατάξεις και τους εργαζόμενους αυτούς που είναι κατ’ αποκλειστικότητα επιφορτισμένοι (μόνον αυτοί, δηλαδή) με τη συστηματική και διαρκή φροντίδα για την καθαριότητα των αφοδευτηρίων – τουαλετών κοινόχρηστων χώρων και δημοτικών κτιρίων. Αφού ελήφθη υπ’ όψη, δηλαδή, ότι μεταξύ των κύριων καθηκόντων των καθαριστών/καθαριστριών των κοινοχρήστων χώρων των δήμων είναι η εξ ορισμού επιβαρυντική (και δυνάμενη να φέρει τον εργαζόμενο σε
επαφή με βλαπτικούς, για την υγεία του, παράγοντες) εργασία του καθαρισμού των τουαλετών – αφοδευτηρίων, καθώς και το γεγονός ότι αποκλειστικά αυτές οι ειδικότητες επιβαρύνονται με τις ειδικές συνθήκες που επιβάλλει η διαρκής μέριμνα για την καθαριότητα των χώρων αυτών, κρίθηκε σκόπιμη η υπαγωγή των ειδικοτήτων αυτών στους ειδικούς όρους αδειών – εβδομαδιαίου ωραρίου που τέθηκαν με τις συγκεκριμένες διατάξεις.
Εν όψει των ανωτέρω, η άποψη της υπηρεσίας μας είναι ότι, κατά την αληθή έννοια της περίπτ. ε’ της παρ. 2 του άρθρου 2, δικαιούχοι των ειδικών όρων αδειών (παρ. 2) και του μειωμένου ωραρίου (παρ. 3) που θεσπίζεται με τις εν θέματι διατάξεις είναι όλοι οι εργαζόμενοι/-ες, που ως εκ της ειδικότητάς τους, απασχολούνται κατ’ αποκλειστικότητα σε εργασίες, στα κύρια καθήκοντα των οποίων, είναι η συστηματική και διαρκής υποχρέωση τήρησης της καθαριότητας των αφοδευτηρίων – τουαλετών κοινόχρηστων χώρων και δημοτικών κτιρίων.
Επισημαίνεται ότι τα ανωτέρω ισχύουν αντιστοίχως και για το προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου (αορίστου και ορισμένου χρόνου) που απασχολείται στους πρωτοβάθμιους ΟΤΑ και εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της ισχύουσας Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας προσωπικού ιδιωτικού δικαίου έτους 2018, σύμφωνα με το άρθρο 1 αυτής.
Για τα ανωτέρω παρακαλούμε όπως ενημερώσετε σχετικά τους ΟΤΑ Α΄ Βαθμού της χωρικής σας αρμοδιότητας, καθώς και τα ΝΠΔΔ αυτών. Μεμονωμένα ερωτήματα που έχουν υποβληθεί στην υπηρεσία μας επί του θέματος, θα τεθούν στο αρχείο.