Προϋπολογισμούς «στα τυφλά» στέλνει η κυβέρνηση στις Βρυξέλλες. Αν και πέρασαν χρόνια πια από τότε που ψηφίστηκαν ο νόμος Κατρούγκαλου (ν.4387/2016) και ο νόμος Αχτσιόγλου (ν.4772/2017), στο «συμπληρωμένο Προσχέδιο» που απέστειλε προχθές στην Κομισιόν παραμένει ασαφές, το ακριβές κόστος της ακύρωσης (ή μη) των περικοπών των συντάξεων.
Και μπορεί οι Βρυξέλλες να κρατούν χαμηλούς τόνους και να μην επέστρεψαν «σαν απαράδεκτο» τον ελληνικό προϋπολογισμό, στέλνει όμως «κομισάριους» στην Αθήνα που θα βάλουν «το χεράκι τους» στα κονδύλια και στα μέτρα που αυτός περιλαμβάνει.
Το υπουργείο Οικονομικών κατέθεσε και συμπληρωματικό «Παράρτημα», στο Προσχέδιο του Πρϋπολογισμού που υπέβαλε στην Κομισιόν την περασμένη Δευτέρα. Σε αυτό φαίνεται πως η κυβέρνηση έπεσε έξω στους υπολογισμούς της και οι περικοπές των συντάξεων «δεν βγαίνουν» 2,882 δισ. ευρώ όπως έλεγε στο Μεσοπρόθεσμο τον Ιούνιο, αλλά σχεδόν 3 δισ. ευρώ!
Επιπλέον, η καθαρή επίπτωση του μέτρου «δεν βγαίνει με τίποτα» 2,065 δισ. ευρώ, με όποιο ΑΕΠ και αν το υπολογίσει κανείς από όσα έχει προβλέψει ως τώρα η κυβέρνηση για το 2019.
Στο ίδιο «Παράρτημα», η κυβέρνηση εξυμνεί τα μέτρα κοινωνικής αλληλεγγύης για το 2019 (τα οποία όμως από την ΔΕΘ ο πρωθυπουργός εξήγγειλε ότι θα τα περικόψει κατά 1,730 δισ. ευρώ για να μην κόψει τις συντάξεις) ενώ… αποθεώνει την μείωση του φόρου σε όσους εισπράττουν μερίσματα από τις επιχειρήσεις τους λέγοντας πως «το μέτρο θα τεθεί σε ισχύ από 01/01/2019, θα μειωθεί ο συντελεστής στα μερίσματα από 15% σε 10% και, μαζί με τη μείωση του φόρου εισοδήματος εταιρειών, το μέτρο αυτό αναμένεται να αυξήσει περαιτέρω τα κίνητρα για επενδυτική δραστηριότητα και με πολύ χαμηλό δημοσιονομικό κόστος».
Επίδομα στέγασης για λίγους
Όταν ψηφίστηκε το επίδομα «στέγασης» προέβλεπε κονδύλι 600 εκατομμύρια για 500-600 χιλιάδες φτωχά νοικοκυριά που πληρώνουν νοίκι ή δόση για στεγαστικό. Στην ΔΕΘ όμως ο πρωθυπουργός εξήγγειλε… επίδομα «ενοικίου» για 300.000 νοικοκυριά (-50%). Μείωσε τους δικαιούχους στο μισό, κυριως στους «ενοικιαστές» και όχι τους δανειολήπτες, όπως προέβλεπε αρχικά το επίδομα «στέγασης».
Τρεις βδομάδες μετά όμως, στο προσχέδιο που κατέθεσε στη Βουλή την 1η Οκτωβρίου, μπήκε κονδύλι 150 εκατ. ευρώ και όχι 300 εκατομμύρια ευρώ. Δηλαδή η περικοπή θα έφτανε στο 75% και όχι μόνον 50%. Τελικά στο προσχέδιο που κατέθεσε στις 15 Οκτωβρίου ανέβασε το κονδύλι στα 200 εκατομύρια, που και πάλι είναι πολύ λιγότερα και από τα 300 και από τα 600 (αρχικά) εκατομμύρια ευρώ.
Είναι ηλίου φαεινότερον ότι στην κυβέρνηση ψάχνουν τρόπο να βάλουν κι άλλους «κόφτες» στο μέτρο. Και στο «Παράρτημα» που εστάλη εκ των υστέρων στην Κομισιόν υπάρχει ειδική επεξήγηση επ’αυτού, προϊδεάζοντας τους δικαιούχους για το νέο «ψαλίδι».
Ενώ το συπληρωματικό «Παράρτημα» αναφέρει πως «η θέσπιση επιδόματος στέγασης αποτελεί νέο μέτρο που θα αρχίσει να ισχύει από 01/01/2019 και θα ενισχύσει περαιτέρω το δίχτυ κοινωνικής προστασίας για τα φτωχότερα νοικοκυριά» και υμνεί την σκοπιμότητά του, κάνει λόγο για «στοχοθετημένα κριτήρια επιλεξιμότητας ενώ ο σχεδιασμός θα λάβει επιπλέον υπόψη την παγίδα της φτώχειας και την πιθανή δημιουργία αντικινήτρων για εργασίας».
Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση ομολογεί ότι με την επιδοματική πολιτική στρέφει πολλούς να σταματήσουν να εργάζονται για να τους συντηρεί το Κράτος (ενώ αντιθέτως η αμοιβή από την εργασία «τιμωρείται» φορολογικά και ασφαλιστικά) και προαναγγέλει ότι εκτός από το να μην έχουν λεφτά και σπίτια, οι δικιούχοι θα αναγκάζονται να δέχονται και όποια δουλειά τυχόν τους βρίσκει το Κράτος (ο ΟΑΕΔ ενδεχομένως), να μην αρνούνται να εργαστούν ή και να μην παραιτούνται από τις όποιες δουλειές έχουν.
Τι θα γίνει με τις συντάξεις;
Και ενώ για τα «θετικά» μέτρα η κυβέρνηση λέει πολλά για να τα διαφημίσει, για τις συντάξεις το μόνο που λέει σε κάποιο σημείο -σε έναν πίνακα με τα «προτιθέμενα μέτρα» από το Παράρτημα το οποίο κατέθεσε- είναι «μη εφαρμογή της προνομοθετημένης (ν.4472/2017) συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης.
Η καθαρή επίπτωση από το μέτρο είναι -1,09% (σσ: του ΑΕΠ) εξαιτίας της επακόλουθης αύξησης του φόρου εισοδήματος και των ασφαλιστικών εισφορών». Δηλαδή προβάλλει πως αν γλιτώσουν οι συνταξιούχοι τις περικοπές, θα υποστούν τις υψηλότερες (λόγω της μη περικοπής) κρατήσεις.
Ως τώρα ήταν γνωστό, από το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα του Ιουνίου, ότι θα κόβονταν συντάξεις 2,882 δισ. ευρώ (συνταξιοδοτικές παρεμβάσεις του 2019).
Στα προσχέδια που κατέθεσε στη Βουλή και στην Κομισιόν τον Οκτώβριο, υπολόγιζε την καθαρή επίπτωση του μέτρου για το Κράτος (συμψηφίζοντας φόρους και εισφορές που χάνει λόγω μείωσης των συντάξεων) στα 2,065 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, στο Προσχέδιο που κατέθεσε στη Βουλή την 1η Οκτωβρίου, η κυβέρνηση προβλέπει ότι το ονομαστικό ΑΕΠ το 2019 θα φτάνει στα 190,094 δισ. ευρώ. Καθώς στο «Παράρτημα» μιλά για ονομαστικές περικοπές 1,56% του ΑΕΠ, τότε αυτές φτάνουν στα 2,965 δισ. ευρώ και όχι στα 2,882 δισ. ευρώ που έλεγε αρχικά το Μεσοπρόθεσμο. Δηλαδή η κυβέρνηση νομοθέτησε 83 εκατ. ευρώ μεγαλύτερες περικοπές, από όσο είχε ανακοινώσει.
Ωστόσο με ΑΕΠ στα 190,094 δισ. ευρώ, η «καθαρή» επίπτωση (net impact of the measure= 1,09%) δεν «βγαίνει» 2,065 δισ. ευρώ αλλά 2,072 δισ. ευρώ (+7 εκατ. ευρώ). Για να βγαίνουν 2,065 δισ. ευρώ οι καθαρές απώλειες, θα έπρεπε να υπολογίζει μικρότερο ΑΕΠ για 2019, στα μόλις 189,4 δισ. (Χ 1,09% = 2,065 δισ. ευρώ) ή τουλάχιστον στα 189,743 δισ. ευρώ (Χ1,09% = 2,068 δισ. ευρώ) όπως προέβλεπε το Μεσοπρόθεσμο τον Ιούνιο.
Αν όμως το ΑΕΠ του 2019 υπολογιστεί στα 189,4 δισ. ευρώ (για να βγαίνουν οι αριθμοί) η ονομαστική περικοπή στις συντάξεις κατά 1,56% του ΑΕΠ θα έφτανε στα 2,955 δισ. αντί στα 2,882 δισ. ευρώ, δηλαδή θα ήταν 73 εκατ. ευρώ μεγαλύτερη.
Αντίστοιχα, αν το ΑΕΠ υπολογιζόταν στα 189,743 δισ. ευρώ, τότε η ονομαστική περικοπή στις συντάξεις θα ήταν 2,960 δισ. ευρώ ή 78 εκατομμύρια μεγαλύτερη από την επισήμως νομοθετημένη.
Τα θέματα αυτά θα επιλύσει το κλιμάκιο των ελεγκτών της Κομισιόν, που καταφτάνει για τον σκοπό αυτό στην Αθήνα την ερχόμενη εβδομάδα.
Κόβουν από Παιδεία και Υγεία
Καθώς όμως περικόπτονται και άλλα «θετικά» μέτρα (επιδότηση συμμετοχής στα φάρμακα, κονδύλια για νέους βρεφονηπιακούς σταθμούς και νηπιαγωγεία κλπ), το Παράρτημα αποκαλύπτει ότι οι δαπάνες για την Παιδεία μειώνονται το 2019 σε 7,316 δισ. από 7,360 δισ. φέτος ή σε 3,8% από 4% του ΑΕΠ) ενώ για την Υγεία αυξάνονται μεν σε απόλυτα νούμερα, αλλά μειώνονται ως ποσοστό του ΑΕΠ (σε 4,8% το 2019 από 4,9% εφέτος).