Τρεις λέξεις με ιδιαίτερο βάρος και σημασία είναι περισσότερο από ποτέ επίκαιρες στις μέρες μας. Είναι το φιλότιμο, η μπέσα και η τσίπα.
Του Λουκά Αθ. Γεωργιάδη
Το φιλότιμο είναι αρχαιοελληνική λέξη και κυριολεκτικά μιλάει για τον φίλο της τιμής, δηλαδή αυτόν που έχει τιμή. Που έχει λόγο. Ως φιλότιμος θεωρείται αυτό που είναι συχνά υπέρ το δέον συνεπής προς τις υποχρεώσεις του, που εκτελεί τα καθήκοντα του με ευσυνειδησία και δεν θέλει να δίνει δικαιώματα ώστε να θιγούν η τιμή, η υπόληψη, η αξιοπρέπεια, η περηφάνια και ο καλός εννοούμενος εγωϊσμός.
Η λέξη μπέσα παγιώθηκε στο ελληνικό λεξικό τον Μεσαίωνα μέσα και από την αρβανίτικη διάλεκτο. Μπεσαλής είναι αυτός που τηρεί έναν εθιμοτυπικό κώδικα τιμής μέσα από τη συλλογή παραδοσιακών νόμων που αρχικά διαδίδονταν προφορικά. Σήμερα η μπέσα με… sic όρους αποδίδεται με τη λέξη αξιοπιστία. Η τρίτη λέξη, η τσίπα, αναφέρεται σε έναν άνθρωπο που πρώτα κοροϊδεύει και μετά κάνει ότι δε συμβαίνει τίποτα….
Αν διαβάσατε προσεκτικά τις παραπάνω λέξεις και τις έννοιες ή τους χαρακτηρισμούς που αποδίδουν, τότε συνειρμικά θα σας έρθουν στο μυαλό πρόσωπα που διαδραματίζουν πρωτεύοντα ρόλο στον δημόσιο βίο της χώρας. Όποιος δεν έχει φιλότιμο, δεν ξέρει τι σημαίνει μπέσα και δεν έχει τσίπα γι αυτά που λέει και κάνει, τότε έχουμε να κάνουμε με απατεώνες καθ΄ έξιν και κατ΄ εξακολούθησιν. Άνθρωποι που δεν έχουν φιλότιμο, μπέσα και τσίπα είναι αποφασισμένοι να ξεπεράσουν κάθε όριο εξευτελισμού. Να πούνε ψέματα χωρίς να κοκκινίσουν, να υποσχεθούν και να κάνουν τα ακριβώς αντίθετα, να μην έχουν το φιλότιμο να κάνουν τη στοιχειώδη αυτοκριτική τους. Είναι δηλαδή μια παραλλαγή του ηλίθιου που είναι… ανίκητος.
Η Ελλάδα κατά την τελευταία τριετία έχει την ατυχία να διοικείται από ανθρώπους που δύσκολα μπορείς να πεις ότι τους διακρίνουν το φιλότιμο, η μπέσα και η τσίπα. Καθημερινά διολισθαίνουν ολοένα και περισσότερο στον εξευτελισμό και τον διασυρμό. Τόσο τον δικό τους, όσο και της χώρας. Για παράδειγμα ο απελθών πρόεδρος του Eurogroup μας είπε ότι «με τον Τσίπρα και τον Τσακαλώτο τα πράγματα πήραν τον δρόμο τους». Ξεφτίλισε δηλαδή τους δήθεν αντιμνημονιακούς. Όμως, η καθολική ξεφτίλα ήταν το προ ημερών απόσπαμα της ομιλίας του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Γιώργου Χουλιαράκη στο London School of Economics όπου ανερυθρίαστα (ή παρασυρμένος από το ακροατήριο…) είπε πως χωρίς το μνημόνιο η χώρα θα είχε χρεοκοπήσει και θα ζούσαμε ανεξέλεγκτες καταστάσεις! Ξεφτίλισε τον εαυτό του, τους συγκυβερνήτες Τσίπρα-Καμμένο και όσους ψήφισαν το έκτρωμα των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ πιστεύοντας τα παραμύθια περί… σκισίματος μνημονίων κλπ. Σε αυτό που πραγματικά «σκίζουν» οι άνθρωποι είναι στην έλλειψη φιλοτίμου, μπέσας και τσίπας!
Προ ημερών, ο επικεφαλής του EuroWorking Group Τόμας Βίζερ, ο οποίος αποχωρεί σε λίγο καιρό, ανέφερε ότι από την πρώτη στιγμή η συγκυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου είχε υποσχεθεί πως θα τα υπογράψει όλα άνευ αντιρρήσεως, αλλά έπρεπε να δείξει στους Έλληνες ότι… διαπραγματεύεται! Το αποτέλεσμα ήταν να χαθούν πολύτιμα χρόνια, τα οποία τα φορτωνόμαστε ως πολλαπλάσιο βάρος για τις επόμενες δεκαετίες. Δηλαδή αυτοί οι… αφιλότιμοι και ξετσίπωτοι τύποι «φέσωσαν» τον ελληνικό λαό αφήνοντας τον χρόνο να κυλήσει εις βάρος του μόνο και μόνο για να δείξουν ότι διαπραγματεύονται, ενώ είχαν πει «ναι σε όλα» από την πρώτη στιγμή!Στο θέμα των Σκοπίων και ενώ συζητούμε το όνομα, ξαφνικά ο Νίμιτς ανέφερε ότι η ελληνική κυβέρνηση συναινεί και στο θέμα της γλώσσας αλλά και του προσδιορισμού της «μακεδονικής» εθνότητας για τους γείτονες μας! Τώρα, η κυβέρνηση και ο υπουργός Εξωτερικών έχουν πάρει χαμπάρι ότι το συγκεκριμένο θέμα «έβγαλε» για πρώτη φορά μετά από πάρα πολλά χρόνια εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες στους δρόμους και το γύρισαν στο… αυστηρό!
Τα παραπάνω αφορούν θέματα υψηλής πολιτικής, δηλαδή την οικονομία μιας χώρας που παλεύει να ξεφύγει από την παγίδα της χρεοκοπίας και να σταθεί στα πόδια της, αλλά ταυτόχρονα και την εξωτερική της πολιτική. Αυτό που συμφωνούν οι περισσότεροι σήμερα είναι ότι οι τύποι που κυβερνούν έχουν πρωτογενές έλλειμμα μόρφωσης, αγωγής, αξιών, εργατικότητας και αποτελεσματικότητας ενώ διαθέτουν υπερ-πλεόνασμα ξετσιπωσιάς, αναίδειας, αυθάδειας και ανοησίας.
Υπάρχουν δεκάδες άλλες περιπτώσεις που πραγματικά εξοργίζουν και τον πλέον συγκρατημένο. Να μιλήσουμε για τις ξετσίπωτες και αφιλότιμες αντιδράσεις των αρμοδίων όταν σημειώθηκε η ρύπανση στον Σαρωνικό πριν μερικούς μήνες; Να μιλήσουμε για την ξετσιπωσιά τους στο θέμα των… Ρουβικώνων που κάνουν… δρομολόγια στη Βουλή, στο Πεντάγωνο και σε πρεσβείες χωρών; Να μιλήσουμε για τις απάτες που γίνονται με τις προμήθειες για το Προσφυγικό που κάποια στιγμή και υπό άλλη σύνθεση θα έρθουν στη Βουλή και θα προκαλέσουν πάταγο; Το τελευταίο κρατήστε το…
Στο θέμα των συντάξεων, χωρίς ίχνος τσίπας αφού είπαν τόσα ψέματα έχουν και το θράσος να κοροϊδεύουν τον κόσμο ότι δεν γίνονται περικοπές. Ή, ότι σήμερα οι Έλληνες δεν τρώνε από τα σκουπίδια, προσπαθώντας να ρίξουν στάχτη στα μάτια και των τελευταίων… χρήσιμων ηλιθίων ότι σήμερα ο κόσμος έχει περισσότερα λεφτά απ΄ ότι πριν από 3-4 χρόνια! Οι αμόρφωτοι και άχρηστοι μετακλητοί τους που δούλευαν σερβιτόροι σίγουρα περνάνε καλύτερα. Γιατί να το κρύψουνε άλλωστε… Να πούμε για τους φόρους και την ξετσίπωτη όσο και αφοπλιστική φράση του ενοίκου του Μαξίμου ότι η υπερφορολόγηση έγινε συνειδητά; Οι άνθρωποι αυτοί έχουν πάρει διαζύγιο από το φιλότιμο, τη μπέσα και την τσίπα. Για την ακρίβεια ποτέ δεν είχαν σχέση με αυτές τις λέξεις και το «βαρύ» περιεχόμενο που συμπυκνώνουν. Πήραν κατά τρόπο απατεωνίστικο την ψήφο του 20% του ελληνικού λαού και πολιτεύονται χωρίς φιλότιμο, μπέσα και τσίπα. Δεν έχουν συστολή. Δεν βάζουν όρια στον εξευτελισμό τους. Το κακό είναι ότι ξεφτιλίζουν και μια ολόκληρη χώρα ζημιώνοντας την πολλαπλά. Θεσμικά, αξιακά, οικονομικά και κοινωνικά.
Δύσμοιρε ελληνικέ λαέ δεν σου έπρεπε να γνωρίσεις τέτοιους τύπους Αυτό που σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελες στην καθημερινότητα σου. Γιατί δεν θα ήθελες ξετσίπωτους, αφιλότιμους και ψεύτες στο σπίτι σου, στη δουλειά σου, στις κοινωνικές σου σχέσεις. Το παλιό ελληνικό φιλότιμο, η μπέσα και η τσίπα αποτελούν πλέον έννοιες υπό εξαφάνιση. Όντως, οι σημερινοί τύποι που κυβερνούν δεν έχουν καμία σχέση με το… παλιό. Γιατί πολύ απλά είναι το νέο που φέρνει την κυνικότητα, την ξετσιπωσιά, τον αμοραλισμό και την ανηθικότητα.
Με τους σημερινούς απίθανους τύπους που κυβερνούν δεν θα μας ήταν παράξενο να απαλειφθούν από το σύγχρονο νεοελληνικό λεξιλόγιο το φιλότιμο, η μπέσα και η τσίπα. Γιατί πολύ απλά, αυτοί οι τύποι δεν έχουν καμία σχέση με αυτές τις τρεις λέξεις. Τις έχουν θάψει οριστικά. Έτσι, ακριβώς όπως θα θάψουν με… νταούλια και ζουρνάδες και το χρεοκοπημένο όσο και απατηλό νεοκομμουνιστικό τους αφήγημα. Έχει άραγε πάτο η ξεφτίλα; Καθημερινά ανακαλύπτουμε πως οι τύποι είναι ασυναγώνιστοι. Δεν μας αφήνουν να πλήξουμε…