Η διάταξη νόμου ίσχυε από το 2011. Πρακτικά όμως έμενε ανεφάρμοστη, με αποτέλεσμα επιχειρήσεις στις οποίες το Δημόσιο χρωστούσε επιστροφές ΦΠΑ να μην μπορούν να κάνουν συμψηφισμό των απαιτήσεών τους από το δημόσιο με οφειλές, κατά τη διάρκεια εκτελωνισμού προϊόντων τους. Αν δεν εκδοθεί αναλυτική εγκύκλιος με οδηγίες, κανένας φορολογικός ή τελωνειακός νόμος δεν μπορεί να εφαρμοστεί πλήρως.
Με εγκύκλιο του ΓΓΔΕ, Γ. Πιτσιλή, άνοιξε ο δρόμος για συμψηφισμούς τελωνειακών οφειλών με απαιτήσεις από επιστροφές ΦΠΑ, μέτρο το οποίο εκτιμάται ότι θα δώσει ανάσα σε χιλιάδες επιχειρήσεις στις οποίες το δημόσιο χρωστά ΦΠΑ πάνω από 1 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο, σε συμψηφισμό υπόκεινται:
• οι βεβαιωμένες οφειλές είτε είναι ληξιπρόθεσμες, είτε όχι,
• οι βεβαιωμένες οφειλές που τελούν σε δικαστική ή διοικητική ή εκ του νόμου αναστολή,
• οι βεβαιωμένες οφειλές που καταβάλλονται τμηματικά (βάσει ρύθμισης ή βάσει στοιχείων βεβαίωσης),
• οι παραγεγραμμένες οφειλές και για μια τριετία από τη συμπλήρωση της παραγραφής τους.
Οι προϋποθέσεις για τη διενέργεια του συμψηφισμού είναι:
• η αμοιβαιότητα των απαιτήσεων (ο οφειλέτης της μιας να είναι δανειστής της άλλης),
• η χρηματική απαίτηση κατά του Δημοσίου να είναι βέβαιη και εκκαθαρισμένη,
• η χρηματική απαίτηση κατά του Δημοσίου να αποδεικνύεται με τελεσίδικη δικαστική απόφαση ή άλλο δημόσιο έγγραφο,
• η χρηματική απαίτηση του Δημοσίου να μην έχει κατασχεθεί, εκχωρηθεί ή ήδη πληρωθεί.
Ο συμψηφισμός ενεργείται είτε κατόπιν δήλωσης του οφειλέτη, είτε αυτεπάγγελτα.
Η διαδικασία
Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, δύναται να διενεργηθεί συμψηφισμός του Φ.Π.Α. που επιστρέφεται από τη Δ.Ο.Υ. με οφειλές προς το Τελωνείο από εκτελωνισμούς προϊόντων.
Οι υπόχρεοι σε καταβολή τελωνειακής οφειλής κατά τη θέση σε ανάλωση των προϊόντων θα πρέπει να υποβάλλουν στο Τελωνείο αίτημα συμψηφισμού των βεβαιωμένων οφειλών τους με τις απαιτήσεις από τη Δ.Ο.Υ. για επιστροφή Φ.Π.Α. και παράλληλα να ενημερώσουν τη Δ.Ο.Υ. σχετικά.
Η Δ.Ο.Υ. σε συνεννόηση με το αρμόδιο Τελωνείο στο οποίο πρόκειται να υποβληθεί το παραστατικό θα προβεί στη μεταφορά του ποσού στον λογαριασμό του Τελωνείου που τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος με εντολή μεταφοράς.
Προκειμένου να πραγματοποιηθεί η πληρωμή της οφειλής με συμψηφισμό, το Τελωνείο θα πρέπει προηγούμενα να ελέγξει εάν υφίστανται άλλες οφειλές των υπόχρεων (ληξιπρόθεσμες ή μη), οι οποίες υπόκεινται σε συμψηφισμό και προηγούνται της εξόφλησης των οφειλών που απαιτούνται για τη θέση σε ανάλωση των εμπορευμάτων και στη συνέχεια να ζητήσει το συνολικό ποσό, προς πίστωση του λογαριασμού του, από τη ΔΟΥ.
Η Δ.Ο.Y., σε κάθε περίπτωση και πριν την απόδοση του σχετικού ποσού, θα πρέπει να εξετάζει εάν υφίστανται άλλες οφειλές βεβαιωμένες στις Δ.Ο.Υ., για τις οποίες θα προηγηθεί συμψηφισμός/παρακράτηση και εάν έχει ζητηθεί από άλλα Τελωνεία η μη χορήγηση φορολογικής ενημερότητας για υφιστάμενες οφειλές, προκειμένου οι οφειλές αυτές να συμψηφιστούν κατά προτεραιότητα.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι τα Τελωνεία (που δεν το έχουν κάνει ήδη) να προβούν στην άμεση ενημέρωση των Δ.Ο.Υ. για την ύπαρξη ληξιπρόθεσμων ή μη απαιτήσεων, προκειμένου να καταχωρισθεί η σχετική δέσμευση του αποδεικτικού ενημερότητας.
Η παραπάνω διαδικασία μπορεί να εφαρμοστεί μόνο στις δηλώσεις με δηλωμένο τρόπο φυσική πληρωμή της τελωνειακής οφειλής.