Σκάνδαλο ολκής αποκάλυψε, έστω και με 12μηνη καθυστέρηση, η Παγκόσμια Τράπεζα. Σε έκθεση 45 σελίδων με τίτλο «Η οικονομική βοήθεια μονοπωλείται από τις ελίτ», ο αδελφός διεθνής οργανισμός του ΔΝΤ που έχει ως καταστατική αποστολή την καταπολέμηση της φτώχειας στον πλανήτη καταγγέλλει ότι το 7,5% των κονδυλίων που εκταμιεύονται προς τις φτωχότερες χώρες καταλήγει σε φορολογικούς παραδείσους, αναφέρει το in.gr.
Χρηματοοικονομικά κέντρα
Οσο για τους προορισμούς των χρημάτων που υπεξαιρούνται από τη χορηγούμενη ανθρωπιστική βοήθεια, η Παγκόσμια Τράπεζα αναφέρει συγκεκριμένα την Ελβετία, το Λουξεμβούργο, τα Νησιά Κέιμαν και τη Σιγκαπούρη. «Πρόκειται για διεθνή χρηματοοικονομικά κέντρα που διαχειρίζονται μεγάλες ιδιωτικές περιουσίες και είναι γνωστά για την αδιαφάνεια που τα διακρίνει» αναφέρει η Τράπεζα.
Αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι οι συντάκτες της έκθεσης αναφέρουν και άλλους λόγους – πλην της… στεγνής διαφθοράς – για τους οποίους θα δικαιολογούνταν ανάλογες μεταφορές κεφαλαίων στο εξωτερικό. Μιλούν για φυσικές καταστροφές και για οικονομικές κρίσεις, για παράδειγμα. Προσθέτουν όμως ότι «εναλλακτικές ερμηνείες για τις αιτίες της οικονομικής αιμορραγίας υπάρχουν, αλλά δυσκολευόμαστε να τις συνδέσουμε με τα δεδομένα που έχουμε». Παρά ταύτα σχετικοποιούν το εύρος της διαφθοράς, σημειώνοντας ότι δεν αντιστοιχεί παρά στο 0,5% του συνολικού χαρτοφυλακίου του διεθνούς οργανισμού, όπως αναφέρει η συντάκτρια της γαλλικής «Le Figaro» Οσεάν Ερερό.
Ηθελαν συγκάλυψη;
Η δημοσιοποίηση της έκθεσης δημιούργησε αναταράξεις στα ανώτερα διοικητικά κλιμάκια του εδρεύοντος στην Ουάσιγκτον οργανισμού. Σύμφωνα με τον «Economist», κατά τον οποίο οι «εκτροπές» της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους φορολογικούς αφορούν την περίοδο 1990-2010, η έκθεση δημοσιοποιήθηκε με καθυστέρηση σχεδόν 12 μηνών, καθώς παρέμεινε στα συρτάρια με παρέμβαση του επιτελείου της Τράπεζας.
Η Παγκόσμια Τράπεζα θεωρεί πάντως ότι η έκθεση αποτελεί ένα βήμα διαφάνειας και εκτιμά ότι «δεν απομένουν να γίνουν παρά τα τελευταία βήματα για τη ρύθμιση και την εξάλειψη του προβλήματος αυτού». Αλλά και γερμανοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι δεν ανησυχούν για τη διαφθορά μιας και «συνεργάζονται με τοπικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και ως εκ τούτου ξέρουν πού πάνε τα λεφτά», όπως αναφέρει δημοσίευμα του βερολινέζικου ημερήσιου φύλλου «Tagesspiegel». «Ε, τώρα σώθηκαν» θα σκεφτόταν ένας Ελληνας, ακόμα κι αν είναι… μόνιμος κάτοικος Γερμανίας.
Ο πόλεμος της τεχνητής νοημοσύνης ήδη μαίνεται
Πολλοί άρχισαν να αναρωτιούνται για τη δύναμη των ρομπότ μετά την ήττα του Γκάρι Κασπάροφ από τον Deep Blue το 1997. Ο υπερυπολογιστής εκείνος, αν και χρειάστηκαν 20 χρόνια για να κατασκευαστεί, διαλύθηκε αφού νίκησε τον τότε παγκόσμιο πρωταθλητή και κορυφαίο ταλέντο του σκακιού (εξαιρουμένου βέβαια του Μπόμπι Φίσερ). Τον 21ο αιώνα η διάδοση της τεχνητής νοημοσύνης ήταν κατακλυσμιαία. Και η πρόοδος των αλγορίθμων εκθετική.
Αρκεί να σκεφθεί κανείς ότι το 2017 ο ισχυρότερος κινεζικός υπολογιστής Taihulight Sunway έκανε 93 εκατ. υπολογισμούς το δευτερόλεπτο, ενώ σήμερα κατασκευάζεται μηχάνημα που θα πραγματοποιεί ένα δισεκατομμύριο δισεκατομμυρίων υπολογισμούς το δευτερόλεπτο. Και το 2050 θα είναι εφικτοί «ένα δισεκατομμύριο δισεκατομμυρίων δισεκατομμυρίων δισεκατομμυρίων υπολογισμοί ανά δευτερόλεπτο», όπως σημειώνει στο νέο του βιβλίο «Ρήξη, ο Πόλεμος της Τεχνητής Νοημοσύνης» (εκδόσεις Λιβάνη) ο καθηγητής του Παντείου και πρώην υπουργός Παναγιώτης Ρουμελιώτης.
Πρόκειται για ένα πόνημα με νωπό ακόμη το μελάνι από το τυπογραφείο – είναι χαρακτηριστικό ότι αναφέρεται και σε γεγονότα που συνέβησαν στις αρχές του 2020. Περιλαμβάνει λοιπόν ό,τι πιο επίκαιρο «κυκλοφορεί» για τις καταλυτικές επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) στην οικονομία (το 2030 υπολογίζεται ότι θα συμβάλει στην παγκόσμια οικονομία κατά 13 τρισ. δολάρια), αλλά και στην αγορά εργασίας, στις ανισότητες, στην Υγεία, στη Δικαιοσύνη, στην Ενέργεια, στη γεωπολιτική και γενικότερα στις διεθνείς σχέσεις.
Το πάτημα της γάτας
Εξυπακούεται ότι η παγκόσμια κατίσχυση της ΤΝ δεν θα είναι κοινωνικά και πολιτικά «αναίμακτη». Ηδη η διαχείριση των δεδομένων (big data) δημιουργεί πλήθος νομικών και ηθικών προβλημάτων, ενώ τα επενδυτικά κεφάλαια που διοχετεύονται για την ανάπτυξη συστημάτων διασύνδεσης αντικειμένων δημιουργούν τις προϋποθέσεις ανάδειξης μιας νέας «ψηφιακά ενήμερης» ελίτ και ενός «τεχνολογικά υστερούντος» νέου προλεταριάτου. Οι κυβερνοπόλεμοι, εξάλλου, μαίνονται ήδη και συνιστούν απειλή ακόμα και για τη Δημοκρατία. «Αυτός που θα καταστεί ηγέτης στον τομέα της ΤΝ θα είναι ο κυρίαρχος του κόσμου» είχε πει από τον Σεπτέμβριο του 2017 ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν – έναν χρόνο μετά τις κατηγορίες για παρέμβαση ρώσων χάκερ υπέρ του Ντόναλντ Τραμπ στις αμερικανικές εκλογές του 2016.
Είναι προφανές ότι η απόκτηση τεχνολογικού πλεονεκτήματος αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα των κυβερνητικών επιτελείων της Ουάσιγκτον, του Πεκίνου, της Μόσχας… Ισως επίσης να έρχονται δύσκολοι καιροί για τον «κοινό άνθρωπο», όπως τον ανέδειξαν οι βιομηχανικές επαναστάσεις (εξαιρουμένης ασφαλώς της 4ης) και τον χαιρέτισε με τη φανφάρα του ο Ααρον Κόπλαντ. Προ ολίγων ετών πάντως ο Ρότζερ Πένροουζ ρωτήθηκε αν τα ρομπότ θα μπορέσουν κάποτε να αντικαταστήσουν τους ανθρώπους. «Οχι, επειδή ένα ρομπότ δεν θα μπορέσει ποτέ να συλλάβει το πάτημα της γάτας και τη μυρωδιά του τριαντάφυλλου» απάντησε ο διάσημος φυσικός.