Πριν από 28 χρόνια, ανήμερα των Χριστουγέννων, ο Ρουμάνος πρόεδρος Νικολάε Τσαουσέσκου, ένας από τους πιο πλούσιους κομμουνιστές ηγέτες στον κόσμο, θα περνούσε στην αιωνιότητα μετά την απόφαση του Στρατοδικείου του Βουκουρεστίου να εκτελεστεί μαζί με τη γυναίκα του και μάλιστα με συνοπτικές διαδικασίες.
Ακολούθησε μια ταραχώδης πορεία 11 ετών για τη χώρα με ελλείψεις τροφίμων, μαγκιές περί μη υποδούλωσης στους δυτικούς, απανωτών υποτιμήσεων (το 1 δολάριο είχε ισοτιμία με 25.000 λέι!!!), κατάρρευσης παρατραπεζών κλπ., μέχρι να καταλάβουν το 2001-2004 ότι το συμφέρον τους βρισκόταν στην ενωμένη Ευρώπη. Έθεσαν ως στόχο τον εξευρωπαϊσμό και εκσυγχρονισμό της χώρας. αλλά και την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση με τελικό στόχο την είσοδο στην Ευρωζώνη όταν ωριμάσουν οι συνθήκες.
Του Λουκά Αθ. Γεωργιάδη
Ήταν η αρχή για μια νέα πορεία της Ρουμανίας μετά από δεκαετίες κομμουνιστικής δικτατορίας σταλινικού τύπου αλλά και μετακομμουνιστικής ανισορροπίας των νοσταλγών αυτού του συστήματος.
Τα πρώτα χρόνια του μετασχηματισμού της χώρας αναμφίβολα ήταν δύσκολα, καθώς έπρεπε να αρχίσει να περπατάει σε έναν νέο άγνωστο και… δύσβατο δρόμο, που όμως είναι ο μόνος στην πορεία επίτευξης του στόχου για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της χώρας.
Οι Ρουμάνοι κατάλαβαν ότι έπρεπε να γίνουν μια κανονική χώρα με δημοκρατικούς κανόνες και ανοικτή οικονομία. Φυσικά, δεν μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι η Ρουμανία έγινε ξαφνικά… παράδεισος, αλλά η αλματώδης πορεία που έχει χαράξει το πολιτικό σύστημα της από το 2001 και μετά θεωρείται αν μη τι άλλο αξιόλογη έως και εντυπωσιακή!
Η Ρουμανία πριν από 8 χρόνια αναγκάστηκε να προσφύγει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προκειμένου να αντλήσει φθηνά δάνεια και να χρηματοδοτήσει τα ελλείμματά της. Ο δανεισμός από την ελεύθερη αγορά γινόταν με πολύ υψηλά επιτόκια και ως εκ τούτου, κάτι τέτοιο ήταν απαγορευτικό. Έτσι, η χώρα έλαβε δάνειο 12,9 δισ. ευρώ υπογράφοντας μνημόνιο με σκληρούς όρους. Τι έκανε;
Απέλυσε πάραυτα 100.000 και πλέον δημοσίους υπαλλήλους, μείωσε τους μισθούς στους εναπομείναντες αλλά και τους συνταξιούχους κατά 25% και αύξησε τον ΦΠΑ από το 19% στο 24%. Το 2009 το ΑΕΠ της χώρας μειώθηκε κατά 7,1%, κάτι που ήταν αναμενόμενο.
Η τότε ρουμανική κυβέρνηση είχε να επιλέξει ανάμεσα σε μια μεγάλη αύξηση του φόρου εισοδήματος και στην απόλυση δημοσίων υπαλλήλων. Και επέλεξε το δεύτερο. Η απόφαση ήταν δύσκολη, ωστόσο, αποδείχθηκε μάλλον αποτελεσματική για τη συνέχεια…
Πριν συμπληρωθούν 2 χρόνια ύφεσης η χώρα ανέκαμψε πλήρως, ο ΦΠΑ μειώθηκε και οι αποδοχές επέστρεψαν σταδιακά στα επίπεδα προ «κουρέματος». Ταυτόχρονα έγιναν χιλιάδες προσλήψεις εφοριακών για να ενισχυθούν οι μηχανισμοί βεβαίωσης και είσπραξης εσόδων.
Από το 2005 έως και σήμερα η χώρα διατηρεί σταθερό τον φορολογικό συντελεστή επί των κερδών των εταιρειών αλλά και των εισοδημάτων των φυσικών προσώπων στο 16%, ενώ τα μερίσματα φορολογούνται με συντελεστή 5%!
Και να φανταστεί κανείς ότι το… ευαγγέλιο του σταθερού φορολογικού συντελεστή μετά τους φιλελεύθερους και τους δεξιούς το τήρησαν κατά γράμμα και οι σοσιαλιστές! Μάλιστα έχει ανακοινωθεί και η περαιτέρω μείωση του στο 14% από του… χρόνου!
Εξυπακούεται ότι στη Ρουμανία η έννοια της «προκαταβολής φόρου» από τις επιχειρήσεις είναι άγνωστη, σε αντίθεση με την Ελλάδα όπου διαμορφώνεται στο 100%!
Την τελευταία 7ετία και αφού ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα προσαρμογής οι μισθοί αυξήθηκαν από 60%-80% και οι συντάξεις από 40%-50%. Βεβαίως, δεν είναι παράδεισος, αλλά αν ληφθεί υπόψιν ότι η σύνταξη των 100 ευρώ (1 ευρώ αντιστοιχεί σε 4,50 λέι) έγινε 180 και ο μισθός των 300 ευρώ έφτασε τα 500 ευρώ, τότε, μάλλον η διαφορά είναι εμφανής.
Η χώρα έχει χρέος που δεν ξεπερνά το 40% του ΑΕΠ καθώς γνωρίζει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και ως εκ τούτου αφού παράγει, ελέγχει και το δανειακό της πρόγραμμα ώστε να μην γίνει… Ελλάδα. Επιπλέον, δανείζεται από τις αγορές με επιτόκια πέριξ του 2%!
Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από 15 χρόνια η Ρουμανία είχε ΑΕΠ που αντιστοιχούσε μόλις στο 20% του τότε ελληνικού και εντός του 2018 αναμένεται να μας ξεπεράσει! Η χώρα έχει τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση (3,0%-3,5%) και την επόμενη τετραετία αναμένεται να τρέξει με 4,0%-4,5%!
Απλά οι άνθρωποι εκεί είχαν μυαλό και μείωσαν τη φορολογία ώστε να προσελκύσουν μεγάλες επενδύσεις, να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας, να υποστηρίξουν με υγιή τρόπο τις αυξήσεις μισθών και συντάξεων.
Τόσο απλά. Επίσης, είναι ενδεικτικό ότι ο δείκτης της ανεργίας κινείται λίγο πάνω από το 6%, ενώ στις μεγάλες πόλεις δεν ξεπερνάει το 1,5%!
Σήμερα στη Ρουμανία λόγω της υπερπληθώρας ξένων εταιρειών είναι περιζήτητα πολλά επαγγέλματα. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι οι έμπειροι προγραμματιστές έχουν μηνιαίες αποδοχές από 2.000-3.000 ευρώ!
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση όπου μέσα σε 8 χρόνια προσλήφθηκαν τουλάχιστον 300.000 εξειδικευμένοι στον τομέα της πληροφορικής, δηλαδή τριπλάσιος αριθμός από τους δημοσίους υπαλλήλους που απολύθηκαν. Αντίστοιχη ήταν η εικόνα στο σύνολο των κλάδων της ρουμανικής οικονομίας.
Λόγω του ανταγωνισμού, το κόστος ζωής είναι πολύ χαμηλότερο σε σχέση με την Ελλάδα, ενώ για τις μικρές επιχειρήσεις δίνονται κίνητρα ώστε να γίνουν μεγαλύτερες και να αποκτήσουν ισχυρό όνομα στην αγορά.
Στο πλαίσιο αυτό οι πολύ μικρές επιχειρήσεις φορολογούνται με συντελεστή 1% εφόσον απασχολούν έως 3 εργαζόμενους, με 2% εφόσον απασχολούν έως δύο (2) και 3% εάν απασχολούν έναν (1).
Ενώ θα περίμενε κάποιος σε μια τέτοια περίπτωση να είναι πενιχρά τα έσοδα για το Κράτος, εντούτοις παρατηρείται εντυπωσιακή αύξηση λόγω της αθρόας ίδρυσης τέτοιων εταιρειών που αυξάνουν τον τζίρο τους, ενώ ειδικά στον κλάδο των τροφίμων η οικονομική δραστηριότητα απογειώθηκε λόγω του χαμηλού συντελεστή ΦΠΑ 9%.
Η εκρηκτική αύξηση του αριθμού των επιχειρήσεων και του τζίρου οφείλεται επίσης και στο γεγονός ότι έχουν μειωθεί οι ασφαλιστικές εισφορές κατά 5%, ενώ τα επόμενα χρόνια θα μειωθούν σε διπλάσιο ποσοστό!
Έτσι, μειώνεται το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων και αυξάνονται τα εισοδήματα με αποτέλεσμα να τροφοδοτείται η κατανάλωση και να αυξάνονται αλματωδώς αλλά υγιώς τα δημόσια έσοδα.
Ισχυρή ώθηση στην οικονομία της Ρουμανίας έχει δώσει το real estate και είναι χαρακτηριστικό ότι οι αγορές ακινήτων έως 101.000 ευρώ επιβαρύνονται μόνο με ΦΠΑ 5%!
Το 2017 φεύγει με ιστορικό υψηλό για τα έσοδα που προέρχονται από τους φόρους επί των ακινήτων. Ειδικά κατά τα τελευταία 5 χρόνια η αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο κινώντας δεκάδες κλάδους και επαγγέλματα.
Με βάση τα παραπάνω είναι περίπου αδιανόητο και ασύμφορο να φοροδιαφύγει κάποιος στη Ρουμανία. Παρά ταύτα, φοροδιαφυγή υπάρχει έστω και πιο περιορισμένη. Όμως και σε αυτό το επίπεδο υπήρξε η… ανάλογη απάντηση. Πάρθηκαν δρακόντεια μέτρα που προέβλεπαν ακόμη και το κλείσιμο επιχειρήσεων για μη έκδοση αποδείξεων που αφορούσε σε μικροποσά!
Το βασικό δόγμα που επικρατεί στη Ρουμανία είναι ότι εφόσον ο επιχειρηματίας δεν σέβεται τη χαμηλή φορολογία και κλέβει το κράτος, τότε πρέπει να υποστεί σκληρές κυρώσεις για να συνετιστεί ο ίδιος αλλά και οι άλλοι. Εκατοντάδες επιχειρηματίες κάθε κατηγορίας βρίσκονται στις φυλακές γιατί δεν πλήρωσαν τους φόρους ή γιατί διέπραξαν φοροδιαφυγή και εντοπίστηκαν από τους… κέρβερους της φορολογικής διοίκησης. Ειδικά η μη απόδοση ΦΠΑ διώκεται κατά το αμερικανικό πρότυπο, δηλαδή περίπου ως… φόνος!
Με βάση τα παραπάνω διακρίνουμε ότι το πρόγραμμα που συμφώνησε η ρουμανική κυβέρνηση με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είχε αποτέλεσμα.
Ένα ακόμη βήμα για να στήσουν σοβαρό κράτος οι Ρουμάνοι, αποτέλεσε το γεγονός ότι έδωσαν και δίνουν απόλυτη προτεραιότητα σε επίπεδο απονομής δικαιοσύνης για τις περιπτώσεις φοροδιαφυγής και διαφθοράς.
Με βάση τα παραπάνω δεν προκαλεί πλέον απορία γιατί χιλιάδες ελληνικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στη συγκεκριμένη χώρα. Δυστυχώς, οι Ρουμάνοι μετά από παλινωδίες και… ψευτομαγκιές για μια ολόκληρη δεκαετία (1990-2000) και κυρίως λόγω του δανεισμού από το ΔΝΤ κατάλαβαν τι έπρεπε να κάνουν και το έκαναν σωστά και γρήγορα.
Εμείς, μετά από τόσα χρόνια σοσιαλιστικών πειραμάτων και… ανοησίας εξακολουθούμε να μην καταλαβαίνουμε ποιος είναι ο δρόμος για να βγούμε από το σημερινό αδιέξοδο.
Ειδικά οι τύποι που συμμετέχουν στη σημερινή συγκυβέρνηση φαίνεται ότι αδυνατούν να κατανοήσουν πως για να γίνει σωστά η δουλειά, πρέπει να λειτουργήσουν ως… Ρουμάνοι!
Προς το παρόν η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, λόγω της αψυχολόγητης όσο και ανισόρροπης πολιτικής της στην οικονομία και κυρίως στο σκέλος των φόρων, λειτουργεί με τρόπο που παραπέμπει στο τέλος της εποχής Τσαουσέσκου και τη δεκαετία των… πειραμάτων και της ψευτομαγκιάς που ακολούθησε στη Ρουμανία.
Κάποια στιγμή κατάλαβαν τις ανοησίες τους και συνειδητοποίησαν τι πρέπει να κάνουν για να μπει η χώρα στις ράγες. Δυστυχώς, έχουμε φτάσει να είμαστε παράδειγμα προς αποφυγή και σίγουρα οι βαλκάνιοι φίλοι μας, ως πρώην κομμουνιστές, εύχονται να μην καταντήσουν ποτέ σαν την Ελλάδα.
Βεβαίως, πρέπει να αισθάνονται και ευγνωμοσύνη στη σημερινή συγκυβέρνηση η οποία στέκεται… αρωγός τους στην προσπάθεια να προσελκύσουν ξένες επιχειρήσεις και ειδικότερα τις ελληνικές, που φεύγουν κακήν κακώς για να επιβιώσουν…