Δύο μέτωπα, η αξιολόγηση και η κινητικότητα των δημοσίων υπαλλήλων, εφόσον εφαρμοσθούν όπως απαιτεί το τρίτο Μνημόνιο στο πλαίσιο της γ’ αξιολόγησης, φέρνουν σε ευθεία ρήξη πλέον την κυβέρνηση με το δημοσιο-υπαλληλικό προσωπικό με δύσκολα υπολογίσιμες προς το παρόν συνέπειες για την πολιτική σταθερότητά της.
Στελέχη του υπ. Δημόσιας Διοικητικής Ανασυγκρότησης παραδέχονται ότι η «μεταρρύθμιση» αυτή μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά κρίσιμη όχι τόσο για το αν και πότε με την ολοκλήρωσή της θα εκταμιευθεί η επόμενη δόση (5 δισ. ευρώ), όσο για τις συνέπειες που η εφαρμογή της θα έχει στη σχέση με τα στρώματα των δημοσίων υπαλλήλων που έχουν μέχρι σήμερα στηρίξει την κυβέρνηση.
Σύμφωνα με το Capital.gr, το πλαίσιο της τρίτης αξιολόγησης διαμορφώνει συνθήκες «εφόδου» σε oκτώ «μέτωπα» στα οποία ετοιμάζονται να παρέμβουν οι «θεσμοί» και ειδικά η Κομισιόν στο «έδαφος» του ελληνικού Δημοσίου αρχής γενομένης από τον Σεπτέμβριο.
Η επίθεση αυτή έχει προαναγγελθεί από τον περασμένο Μάιο, οπότε η κυβέρνηση πέρασε το συμπληρωματικό Μνημόνιο, το οποίο περιλαμβάνει ισάριθμες υποχρεώσεις προκειμένου να κλείσει η 3η αξιολόγηση του προγράμματος προσαρμογής και να αντληθεί η αντίστοιχη δόση.
Στόχος της Κομισιόν είναι να κόψει τον «ομφάλιο λώρο» μεταξύ κυβέρνησης – δημόσιας διοίκησης μέσω της «απολιτικοποίησης» του μηχανισμού στον δημόσιο τομέα.
Η επίτευξη του στόχου αυτού θα γίνει μέσα από την αξιολόγηση δημοσίων υπαλλήλων, το νέο σύστημα μετατάξεων (σ.σ.: κινητικότητα και νέο τρόπο διορισμού νέων γενικών διευθυντών, προϊσταμένων, γραμματέων στα υπουργεία).
Παράλληλα, η κυβέρνηση και ιδίως το καθ’ ύλην αρμόδιο υπ. Διοικητικής Ανασυγκρότησης πρέπει να προχωρήσει στην αλλαγή καθεστώτος για επιδόματα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, αλλά και αλλαγές του συστήματος των διυπουργικών διαβουλεύσεων πριν από την κατάθεση νομοσχεδίων.
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με το Capital.gr, τα προπαιτούμενα τα οποία πρέπει να προχωρήσει σταδιακά η κυβέρνηση προς αυτήν την κατεύθυνση είναι τα ακόλουθα:
1. Η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί στο τέλος του περασμένου Ιουνίου.
Η διαδικασία αυτή, σύμφωνα με τον νόμο Βερναρδάκη του 2016, προβλέπει ότι όποιος υπάλληλος κριθεί από το 2018 και έπειτα σε τρεις συνεχόμενες αξιολογήσεις ανεπαρκής από τους προϊσταμένους του, ενδεχομένως να μην προαχθεί. Σ’ αυτή την περίπτωση, ο υπάλληλος αυτός θα χάσει την προβλεπόμενη μισθολογική αναβάθμισή του.
Αντίθετα, όποιος υπάλληλος λάβει μετά το 2018, διαδοχικά σε τρεις αξιολογήσεις τον ανώτερο βαθμό, θα έχει πιθανότητες να αναβαθμισθεί μισθολογικά νωρίτερα από ό,τι προβλέπει το ενιαίο μισθολόγιο στο Δημόσιο για τους άλλους υπαλλήλους.
2. Tα νέα περιγράμματα των θέσεων εργασίας στις δημόσιες υπηρεσίες (προκειμένου να «τρέξει» η κινητικότητα στο Δημόσιο) θα πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι τέλη Αυγούστου του 2017.
Τα περιγράμματα αυτά πρέπει να αποτυπώνουν τα προσόντα τα οποία πρέπει να έχει ένας δημόσιος υπάλληλος προκειμένου να μπορεί να απασχολείται στην αντίστοιχη θέση εργασίας.
3. Το νέο σύστημα μόνιμης «κινητικότητας» θα εφαρμοστεί από τον Σεπτέμβριο του 2017.
Σύμφωνα με αυτό θα μπορεί ένας υπάλληλος να μετατάσσεται μόνο με τη σύμφωνη γνώμη των εμπλεκόμενων υπηρεσιών (δηλ. εκείνης της υπηρεσίας η οποία στέλνει τον υπάλληλο και εκείνης η οποία τον αποδέχεται). Το εν λόγω σύστημα θα μπορεί να διασφαλίσει την απεμπλοκή των εκάστοτε πολιτικών παραγόντων από τη διαδικασία των μετατάξεων, επιτυγχάνοντας την επιδιωκόμενη «απολιτικοποίηση» του Δημοσίου.
4. Οι χρόνοι «τρέχουν» και η κυβέρνηση πιέζεται, ώστε οι νέοι γραμματείς των υπουργείων να αναλάβουν τα καθήκοντά τους από τον Σεπτέμβριο.
5. Οι αποζημιώσεις για επικίνδυνη και ανθυγιεινή εργασία στο Δημόσιο έπρεπε να ευθυγραμμιστούν με την αντίστοιχη ευρωπαϊκή νομοθεσία έως τον Ιούνιο του 2017. Αυτό είναι πολύ πιθανό να επιφέρει μειώσεις στα σχετικά επιδόματα μερίδας των δημοσίων υπαλλήλων.
6. Στο μεταξύ πρέπει να δημιουργηθεί μια αποτελεσματική διαδικασία διυπουργικής διαβούλευσης πριν από την έναρξη των νομοθετικών προτάσεων μέχρι τον Οκτώβριο του 2017, που δημιουργεί νέα προβλήματα στις ισορροπίες του κρατικού μηχανισμού.
7. Ασκείται άμεση πίεση για να «τρέξουν» υπό τις νέες αυτοματοποιημένες προϋποθέσειςοι διορισμοί των νέων γενικών διευθυντών στο Δημόσιο και να ολοκληρωθούν μέχρι τον Δεκέμβριο του 2017, χωρίς η κυβέρνηση να έχει άμεση δυνατότητα παρέμβασης σ’ αυτούς.
8. Οι διορισμοί των νέων προϊσταμένων των τμημάτων των δημοσίων υπηρεσιών θα ολοκληρωθούν μέχρι τον Απρίλιο του 2018. Ωστόσο, η προετοιμασία προς αυτή την κατεύθυνση έπρέπε ήδη να έχει ξεκινήσει.
Επιπλέον υποχρεώσεις
Εκτός από τα προαναφερθέντα προαπαιτούμενα για τη λήψη της δόσης που σχετίζεται με την 3η αξιολόγηση, το υπ. Διοικητικής Ανασυγκρότησης είναι υπεύθυνο (ή συνυπεύθυνο) για επιπλέον άλλες πέντε μνημονιακές υποχρεώσεις:
– Την τήρηση του μεσοπρόθεσμου ανώτατου ορίου στο μισθολογικό κόστος και στο πλήθος των δημοσίων υπαλλήλων μέχρι το 2020 – 2021
Στόχος είναι η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων και η εξασφάλιση της πτωτικής πορείας του μισθολογικού κόστους σε σχέση με το ΑΕΠ.
Επί του «καθεστώτος» των προσλήψεων στο Δημόσιο επισημαίνονται στο Μνημόνιο τα εξής:
-Η αναλογία προσλήψεων-αποχωρήσεων μονίμου προσωπικού θα ανέλθει φέτος στο 1:4 το 2017 και το 1:3 το 2018.
Επισημαίνεται πως το Μνημόνιο δεν καθορίζει ποια αναλογία θα υπάρξει από το 2019 και έπειτα, αν και το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα «δείχνει» αναλογία 1:1.
-Οι μετατροπές των συμβάσεων ορισμένου χρόνου σε συμβάσεις αορίστου χρόνου (σ.σ.: όπως αυτές που θέλει να προχωρήσει η κυβέρνηση μέχρι τέλος του έτους) θα απαιτήσουν τη λήψη μέτρων για να εξασφαλιστεί η τήρηση του ορίου μισθολογικού κόστους που προβλέπεται στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Πολιτικής 2018-21.
-Θα τεθεί ανώτατο όριο στις συμβάσεις ορισμένου χρόνου προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο μέσος όρος των συμβάσεων που επιβαρύνουν τον κρατικό Προϋπολογισμό (δηλ. εξαιρούνται οι προσλήψεις από ανταποδοτικά έσοδα και κοινοτικούς πόρους) παραμένει αμετάβλητος το 2017 και το 2018 σε σύγκριση με το 2016, διατηρώντας το προβλεπόμενο μισθολογικό κόστος της γενικής κυβέρνησης.
-Πρόσθετες προσωρινές συμβάσεις για την κάλυψη αναγκών που προέρχονται από την κρίση των προσφύγων, τις φυσικές καταστροφές και την ανθρωπιστική κρίση θα εξαιρεθούν από το ανώτατο όριο του προσωπικού με συμβάσεις ορισμένου χρόνου.
– Εφαρμογή των ανατροπών που φέρνει το Μνημόνιο στα ειδικά μισθολόγια του Δημοσίου από 1/1/2018
– Υιοθέτηση τριετούς στρατηγικής μεταρρύθμισης
Μέχρι τον Μάιο του 2017 έπρεπε η κυβέρνηση να οριστικοποιήσει και να υιοθετήσει μία τριετή στρατηγική μεταρρύθμισης (2017-2019) που θα αφορά, μεταξύ άλλων, και την αναδιοργάνωση των διοικητικών δομών και τη βελτιστοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού (π.χ., μέσω πρόσληψης ειδικού προσωπικού μέσω ΑΣΕΠ).
– Θέσπιση συστήματος εσωτερικού ελέγχου
Η κυβέρνηση έπρεπε να υποβάλει στην Κομισιόν την πρόταση για το σύστημα εσωτερικού ελέγχου. Το σύστημα αυτό πρέπει εφαρμοστεί πλήρως έως τον Δεκέμβριο του 2017.
– Μεταρρύθμιση του προγράμματος σπουδών
Μέχρι τον Ιανουάριο του 2018, το σημερινό σύστημα των προγραμμάτων σπουδών των υπαλλήλων θα μεταρρυθμιστεί για να υπάρξει μια καλύτερη ερμηνεία των περιγραφών θέσεων εργασίας που θα αντικατοπτρίζεται στο μισθολόγιο του Δημοσίου.
– Πρόσβαση των πολιτών στη νομοθεσία
To υπ. Διοικητικής Ανασυγκρότησης θα αναλάβει τη δημιουργία μιας δημόσιας ηλεκτρονικής πύλης (site), που θα παρέχει πρόσβαση στη νομοθεσία, μέχρι τον Ιούνιο του 2018.
– Συνέχιση εντοπισμού παράνομων προσλήψεων στο Δημόσιο
Η κυβέρνηση πρέπει να συνεχίζει την προσπάθεια εντοπισμού των παράνομων προσλήψεων και εκκαθάριση των εκκρεμών πειθαρχικών, λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα επιβολής του νόμου.