Το 1908 στην παρηκμασμένη Οθωμανική Αυτοκρατορία, ένας σύνδεσμος αξιωματούχων με ισχυρά στρατιωτικά ερείσματα, πήρε τα ηνία της αχανούς ακόμα Οθωμανικής Επικράτειας. Είχε την ονομασία ‘Ένωση και Πρόοδος’ και γέννησε ελπίδες, ειδικά στις μειονότητες, πως έστω και με καθυστέρηση η αστική επανάσταση που ‘είχε σαρώσει’ την Ευρώπη θα ‘άγγιζε’ την Ανατολία.
Του Πολύκαρπου Αδαμίδη*
Μια χίμαιρα όπως αποδείχτηκε, με τρόπο οδυνηρό, για το μωσαϊκό των Εθνών της Εγγύς Ανατολής και της Μικράς Ασίας και τις ακμάζουσες γηγενείς και οικονομικά κυρίαρχες χριστιανικές μειονότητες.
Η Ιστορία, επιβεβαίωσε με τον σκληρότερο τρόπο τον ευφημισμό των όρων. Αντί για πρόοδο το Κομιτάτο αυτό των ΝεόΤουρκων, όπως ορολογικά ‘πατενταρίστηκε’, ήταν μια μηχανή ‘θανάτου’. Εφήρμοσε με ανατριχιαστικό κυνισμό, πολιτικές Γενοκτονίας των Ελλήνων, Αρμενίων και Ασσυρίων.
Οι Τσέτες του Κεμάλ και ο συρφετός των άνανδρων πλιατσικολόγων που επωφελήθηκε, αν δεν εκτελούσε ρητές εντόλες, συνέχισε και ολοκλήρωσε τις τερατώδεις πρακτικές των Νεότουρκων. Ενάντια σε όσους είχαν επιβιώσει. Σε μια αλλόκοτη αποδοχή του παράλογου. Που θα έκαναν να ωχριούν ακόμα και τα πρακτικά της Νυρεμβέργης για τους Εγκληματίες Πολέμου.
Το κομιτάτο των ΝεόΤουρκων δεν ήταν απρόσωπο. Ούτε και ακέφαλο. Κάθε άλλο. Μολονότι αυτός είναι ο στόχος των καταχθόνιων και διεστραμμένων φονιάδων. Να κρυφτούν μέσα από την ανωνυμία της αρχής, ως έννοιας γένους και τη λήθη του χρόνου.
Δυστυχώς για αυτούς, υπήρχαν θαρραλέοι διπλωμάτες, που τόλμησαν ‘να βγουν’ μπροστά. Και να τους κατονομάσουν. Δεν ήταν αρκετοί. Και δεν μπόρεσαν να αποσοβήσουν τις τερατώδεις θηριωδίες.
Οι Δήμιοι του διαβόητου Κομιτάτου, συγκρότησαν στον σκληρό πυρήνα του, μια τριανδρία. Και πήραν όλοι τους τον τίτλο του Πασά. Ο Εμβέρ Πασάς, ο Τζεμάλ Πασάς και ο Ταλαάτ Πασάς. Κατέσφαξαν τους Έλληνες, τους Αρμένιους και τους Ασσύριους, για να αρπάξουν το βιός τους, να ελέγξουν την οικονομία της Αυτοκρατορίας και να εξαλείψουν ότι θεωρούσαν ως δυνητική πηγή αντίδρασης στον απόλυτο έλεγχο που ήθελαν να ασκήσουν.
Μεταξύ των τριών Γενοκτονιών που διέπραξαν, πιο γνωστή ήταν αυτή των Αρμενίων. 1.500.00 ψυχές. Δολοφονήθηκαν με ανήκουστες δοκιμασίες και βασανιστήρια. Βιασμοί, εξανδραποδισμοί, ανασκολοπισμοί, πορείες προς τον θάνατο. Όσοι σώθηκαν, δε σιώπησαν. Τίμησαν τη μνήμη των αγαπημένων τους και δεν άφησαν την πολιτισμένη ανθρωπότητα να ξεχάσει. Και κέρδισαν τον σεβασμό όλων.
Οι Αρμένιοι ήταν προσηλωμένοι στον στόχο τους. Είχαν ξεκαθαρίσει, ότι έγκλημα χωρίς τιμωρία δεν μπορεί να υπάρξει. Γιατί απλά θα επαναληφθεί. Πέρα από την αφύπνιση εθνών και κρατών, αναζήτησαν τους Δήμιους τους. Και τους εξόντωσαν. Η αρχή έγινε με τον πλέον εμβληματικό εξ αυτών.
Τον Ταλαάτ Πασά, που είχε βρει ‘καταφύγιο’ στο Βερολίνο μετά τα τερατώδη εγκλήματά του. Οι Αρμένιοι τον Αναζήτησαν. Και στις 15 Μαρτίου 1921, ο Σολομών Τεχλιριάν, ένας νεαρός Αρμένιος, που είχε δει την οικογένειά του να κατασφάζεται από τα αφιονισμένα όργανα του Ταλαάτ, εκτέλεσε τον Δήμιο του έθνους του.
Ο Ταλαάτ δεν έλειψε από κανένα. Απόδειξη ότι και το Γερμανικό Δικαστήριο που δίκασε μετά από λίγους μήνες τον Τεχλιριάν, άφησε ελεύθερο τον δράστη. Οι παράγοντες της Δίκης σοκαρίστηκαν από τα όσα αποκαλύφθηκαν για το ποιόν και τη δράση του Ταλαάτ. Και απέδειξαν ότι μόνο η σιωπή δημιουργεί συνενόχους.
Οι Αρμένιοι δε σταμάτησαν στον Ταλαάτ. Την επόμενη χρονιά στην Τιφλίδα και το Τατζικιστάν, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1922 αντίστοιχα, ο Τζεμάλ Πασάς και ο Εμβέρ Πασάς, εκτελέστηκαν από Αρμένιους τιμωρούς.
Ω της παραδοξότητας, είχαν βρει καταφύγιο στην αναδυόμενη Σοβιετική Ένωση, που τόση συνδρομή παρείχε σε όλη τη δολοφονική μηχανή των Νεότουρκων και των διαδόχων τους.
Η Ιστορία της Αρμενικής νέμεσης, είναι αν μη τι άλλο διδακτική. Προσφέρει και κάποιες ανάσες λύτρωσης, στη μνήμη των θυμάτων της γενοκτονίας και όσων επέζησαν. Το Κράτος του Ισραήλ, ακολούθησε ανάλογη πρακτική.
Δε φαίνεται να υπάρχει κανείς που σοβαρά να μπορεί να την αμφισβητήσει. Κάθε θρασύδειλος μιμητής γνωρίζει το τίμημα. Θλιβερές είναι οι αναλογίες με τα όσα έγιναν στη χώρα μας. Ενώ ακόμα άχνιζε το αίμα των σφαγιασθέντων Ελλήνων του Πόντου και της Μικράς Ασίας, ο Μουσταφά Κεμάλ προτάθηκε από την Ελλάδα για το Νόμπελ Ειρήνης! Πόση μωρία και τυχοδιωκτισμός!
Δεν είναι να μας εκπλήσσουν και τα φυντάνια, που κατακρίνουν την Επανάσταση του 21 και οι παράφωνοι, στις παρυφές της άνοιας, που προδικάζουν τη συντριβή εάν δεν υποκύψουμε στην Τουρκική επιθετικότητα. Κάθε λαός και κάθε κοινωνία επιλέγει τα πρότυπά της.
Το διαβατήριο και η φερόμενη εθνικότητα, μικρή σημασία έχουν. Μετράν οι πράξεις. Σαν του Σολομών Τεχλιριάν.
*Ο Πολύκαρπος Αδαμίδης είναι δικηγόρος, LL.M (Harvard’ 95), ΔΝ, αναπληρωτής Καθηγητής Κοινοτικού Δικαίου, Προμηθειών και Διεθνών Σχέσεων στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων