Σε αντίθεση με την περιρρέουσα για αρκετούς μήνες καταστροφολογία, το νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από πλευράς συνθέσεως, θα είναι πολύ πιο δημοκρατικό, ενδεχομένως δε και πιο αποτελεσματικό.
Το ρεκόρ συμμετοχής που σημειώθηκε στις ευρωεκλογές της 23ης-26ης Μαΐου 2019 είναι εντυπωσιακό και καταρρίπτει τη μυθολογία περί της αδιαφορίας των Ευρωπαίων πολιτών για το μέλλον τους.
Του Αθ. Χ. Παπανδρόπουλου
Σε πολλές περιπτώσεις κατερρίφθη επίσης και ο μύθος του έρποντος αντιευρωπαϊσμού που θα έμπαινε θριαμβευτικά στην Ευρωβουλή και θα σάρωνε 60 χρόνια ευρωπαϊκού γίγνεσθαι. Παρά τις επενδύσεις που έγιναν προς την κατεύθυνση αυτή από τους εχθρούς της Ευρώπης, οι εξελίξεις τους διέψευσαν.
Κατά συνέπεια το μέλλον του αντιευρωπαϊσμού είναι άδηλον και οι εχθροί της Ευρώπης θα πρέπει να αλλάξουν ρότα. Η διάλυση της Ε.Ε. δεν είναι ούτε για αύριο και ακόμα λιγότεροουτε για μεθαύριο. Βέβαια, αυτό που αλλάζει σημαντικά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (Ε.Κ.), είναι η σύνθεσή του. Σε κάθε περίπτωση όμως, οι φιλοευρωπαϊκές πολιτικές δυνάμεις είναι η πλειψηφια με ποσοστό πάνω από 75%.
Όμως, στην νέα Ευρωβουλή, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) και η Σοσιαλιστική Ομάδα, δεν θα έχουν την απαραίτητη πλειοψηφία για να εκλέξουν προέδρους του Ε.Κ. και να περνούν από κοινού νομοθετήματα.
Στη νέα Ευρωβουλή, η κεντρώα Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ALDE) θα έχει πάνω από 105 έδρες και άρα θα είναι ένας από τους απαραίτητους εταίρους στις λήψεις αποφάσεων.
Στις δε τελευταίες, ειδικό βάρος θα έχουν πλέον και οι Πράσινοι, οι οποίοι πέτυχαν εντυπωσιακές επιδόσεις στις χώρες – κλειδιά της Ε.Ε., όπως η Γαλλία και η Γερμανία.
Είναι κατάδηλο έτσι, από αυτά που προηγούνται, ότι η σύνθεση νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα επηρεάσει τη συμπεριφορά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τουλάχιστον δύο βασικούς τρόπους.
Κατ' αρχάς, ο νέος πρόεδρος της Επιτροπής θα πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτό σημαίνει πως ασχέτως του πώς θα επιλεγεί ο νέος πρόεδρος της Κομισιόν, η πλειονότητα των βουλευτών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει vα επικυρώσουν την επιλογή.
Την ίδια ώρα, η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να έχει κατά νου την ιδεολογική σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όταν θα προτείνει νομοθεσίες, διότι ένα πιο κατακερματισμένο νομοθετικό σώμα θα μπορούσε να κάνει δυσκολότερη την έγκριση νέων κανόνων και οδηγιών.
Είναι χρήσιμο λοιπόν να δούμε ποιες θέσεις έχουν οι φιλοευρωπαϊκές πολιτικές ομάδες στο ΕΚ και σε ποιο βαθμό αυτές θα επηρεάσουν το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι την προσεχή πενταετία.
Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), στο οποίο συμμετέχει και η «Νέα Δημοκρατία», μαζί το ALDE των Φιλελευθέρων και Δημοκρατών, που στηρίζεται από τον Γάλλο πρόεδρο Εμμ. Μακρόν, στηρίζουν την επέκταση της ενιαίας αγοράς. Έχουν ταχθεί έτσι υπέρ πρωτοβουλιών, όπως η Ένωση των Κεφαλαιαγορών (ένα σχέδιο για την περαιτέρω ενοποίηση των κεφαλαιαγορών της Ευρώπης), η Ενεργειακή Ένωση (μια σειρά προτάσεων για τη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών της Ευρώπης και για την εμβάθυνση της συνεργασίας στις ενεργειακές υποδομές), και η Ενιαία Ψηφιακή Αγορά (ένα σχέδιο για τη μετάβαση από τις εθνικές ψηφιακές αγορές, σε μια ενιαία Ευρωπαϊκή αγορά). Τα κόμματα έχουν επίσης όμοιες απόψεις σε ζητήματα, όπως η μείωση της γραφειοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η εξάλειψή της για τη διευκόλυνση των επενδύσεων.
Παράλληλα, οι δύο πολιτικές ομάδες και ιδιαίτερα το ΕΛΚ, είναι επιφυλακτικές ως προς τις πολιτικές που θα αύξαναν την κατανομή των ρισκων καιθα οδηγούσαν σε υψηλότερες δημόσιες δαπάνες στην E.E. Η θέση αυτή διαφοροποιεί τα κόμματα αυτά από τους Σοσιαλδημοκράτες, που θέλουν μια μεγαλύτερη αναδιανομή πόρων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υπερασπίζονται την ιδέα των δημοσιονομικών μεταφορών για να μειωθούν οι οικονομικές ανισότητες μεταξύ των κρατών - μελών.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Σοσιαλιστική Ομάδα, στην οποία συμμετέχει το ΚΙΝΑΛ, οι επιπλέον δημόσιες δαπάνες στην Ευρώπη θα πρέπει να χρηματοδοτούνται μέσω νέων φόρων, όπως ένας φόρος χρηματοοικονομικών συναλλαγών, που θα στόχευε στις συναλλαγές μεταξύ χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων, και ένας ψηφιακός φόρος, που θα στόχευε στις μεγάλες ψηφιακές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ευρωπαϊκή ενιαια αγορά. Ενώ το Κοινοβούλιο δεν έχει εξουσία επί της φορολογίας, ωστόσο μπορεί να ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπη να κάνει προτάσεις επί του θέματος αυτού.
Οι Πράσινοι, από την πλευρά τους, υπερασπίζονται την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, δηλώνοντας στο εκλογικό τους μανιφέστο πως «τα μεμονωμένα έθνη δεν είναι αρκετά ισχυρά». Το κόμμα είναι σθεναρός υποστηρικτής των περιβαλλοντικών πολιτικών και προτείνει «αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με απεξάρτηση από τον άνθρακα, προώθηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και στροφή προς 100% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας».
Σε ό,τι αφορά τη φορολογία, οι Πράσινοι προτείνουν την «ανάπτυξη φορολογικών καθεστώτων που δεν συνεχίζουν να ευνοούν τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες και τα εύπορα άτομα» και είναι επικριτικό προς τον «άδικο φορολογικό ανταγωνισμό μεταξύ κρατών μελών». Οι θέσεις των Πρασίνων είναι παραπλήσιες με τις αντίστοιχες των σοσιαλδημοκρατικών στην οικονομία, αλλά απέχουν αισθητά από αυτές των ευρωσκεπτικιστών.
Στο νέο Ε.Κ. τα προαναφερόμενα 4 κόμματα θα συγκεντρώνουν ποσοστό 66% περίπου και αν στη διάρκεια της θητείας τους αποχωρήσουν οι Άγγλοι ευρωβουλευτές, τότε θα αντιπροσωπεύουν το 70% των ευρωβουλευτών. Μαζί δε με τη φιλοευρωπαϊκή αριστερά θα καλύπτουν το 76% του Ε.Κ.
Το πρόβλημα με την παρούσα Ευρωβουλή είναι ότι οι ευρωσκεπτιστές και οι φαιοκόκκινοι αντί- Ευρωπαίοι ενισχύονται κατά 15-20 ευρωβουλευτές, που σημαίνει ότι θα έχουν πιο άνετη χρηματοδότηση για να βρίζουν και να φτύνουν την Ευρώπη, Αν ομως αυτό δεν είναι δημοκρατία, τότε τί είναι;