Το τελικό κείμενο για τη νέα Γ΄ Γενικού Λυκείου και το νέο σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ανακοίνωσε σήμερα ο υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Κωνσταντίνος Γαβρόγλου.
Η μείωση των μαθημάτων Γενικής Παιδείας
«Το νέο σύστημα μειώνει δραστικά τα μαθήματα Γενικής Παιδείας. Τα μαθήματα Νεοελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας (6 ώρες), Θρησκευτικά (1 ώρα), Φυσική Αγωγή (2 ώρες) και ένα μάθημα επιλογής (2 ώρες) γίνονται υποχρεωτικά για όλους. Ο λόγος αυτής της αλλαγής είναι ότι, παρά τις όποιες φιλότιμες προσπάθειες των εκπαιδευτικών, τα μαθήματα Γενικής Παιδείας προσκρούουν σήμερα στην απόλυτη αδιαφορία των μαθητών. Συνεπώς η μόνη λύση με βάση τα σημερινά δεδομένα είναι να δώσουμε επιτέλους στη Γ΄ Λυκείου έναν στόχο (και όχι δύο στόχους αντιφατικούς μεταξύ τους), ώστε να ανακτήσει τη λειτουργικότητά της και την αξία της μέσα στο συνολικό σύστημα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Από την άλλη, από το 2020-21, θα εξορθολογιστεί το πρόγραμμα της Α΄και Β΄ Λυκείου και θα καταργηθεί ο διαχωρισμός σε Ομάδες Προσανατολισμού στη Β΄ Λυκείου, που υποχρεώνει σήμερα τους μαθητές να αποφασίζουν πρόωρα για το επαγγελματικό τους μέλλον. Οι μαθητές πλέον να κάνουν την επιλογή τους με την προαγωγή τους στη Γ΄ ΓΕΛ, σύμφωνα με τις κλίσεις και τις προτιμήσεις τους», αναφέρει το protothema.gr.
Ο περιορισμός των μαθημάτων Ομάδων προσανατολισμού
«Σήμερα κάθε Ομάδα προσανατολισμού περιλαμβάνει μαθήματα που εξετάζονται στις πανελλαδικές αλλά και μαθήματα που δεν εξετάζονται. Το νέο σύστημα κρατάει μόνο αυτά που εξετάζονται. Έχει έτσι τη δυνατότητα να προσφέρει στους μαθητές/υποψηφίους μια λιτή δομή που τους επιτρέπει να ασχολούνται αποκλειστικά με τα μαθήματα με τα οποία στην πραγματικότητα ασχολούνται λόγω των πανελλαδικών. Και να ασχολούνται περισσότερες ώρες».
Η αύξηση της ύλης
«Σε μαθήματα προσανατολισμού στα οποία οι ώρες διδασκαλίας αυξάνονται σημαντικά υπάρχει και σχετική αύξηση της ύλης. Η αύξηση αυτή σε καμία περίπτωση δεν είναι αναλογική. Στην ουσία λοιπόν, αν κάποιος συνυπολογίσει τη μείωση των αντικειμένων με την αύξηση της ύλης, ο τελικός φόρτος του μαθητή/υποψήφιου της Γ΄ Λυκείου μειώνεται και, το κυριότερο, εστιάζεται σε αυτά που πραγματικά απασχολούν τους μαθητές.
Δηλαδή τα σχολεία προσπαθούν να γίνουν φροντιστήρια;
Σε καμία περίπτωση. Το φροντιστήριο μαθαίνει τον μαθητή/πελάτη πώς να αντιμετωπίσει με επιτυχία τις πανελλαδικές. Αυτή είναι η αποστολή του και την εκπληρώνει λιγότερο ή περισσότερο καλά. Η δουλειά του σχολείου είναι εντελώς διαφορετική. Με πέντε χρόνια δευτεροβάθμιας που έχουν προηγηθεί, ο μαθητής έχει αποκτήσει τη γνώση που χρειάζεται ως μελλοντικός πολίτης, κοινωνός κοινωνίας. Στην Γ΄ Λυκείου έχει την ευκαιρία να σκεφθεί και να εμβαθύνει πάνω στη γνώση. Όμως ούτε η ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας ούτε η δυνατότητα εμβάθυνσης της γνώσης μπορούν να γίνουν εν κενώ ή γενικά και αφηρημένα. Με το νέο σύστημα δίνεται στον κάθε μαθητή η δυνατότητα να μάθει να εμβαθύνει και να κρίνει τη γνώση και την επιστήμη στα αντικείμενα τα οποία θα τον απασχολήσουν στη συνέχεια της σταδιοδρομίας του».
Οι Ομάδες Προσανατολισμού αλλάζουν
«Σήμερα έχουμε τρεις ομάδες Προσανατολισμού και τέσσερα επιστημονικά πεδία. Το νέο σύστημα προτείνει τέσσερις Ομάδες Προσανατολισμού, κάθε μία σε απόλυτη αντιστοίχιση με ένα επιστημονικό πεδίο. Φυσικά υπάρχουν Πανεπιστημιακά Τμήματα η πρόσβαση στα οποία μπορεί να γίνει από περισσότερες της μιας Ομάδες Προσανατολισμού, από περισσότερα του ενός επιστημονικά πεδία. Αυτό που καταργείται είναι η δυνατότητα με ένα μάθημα Γενικής Παιδείας να ανοίγει η πρόσβαση σε άλλο επιστημονικό πεδίο. Σήμερα, μόνο το 30% των υποψηφίων σπουδάζει αυτό που θα ήθελε, όπως αυτό αντανακλάται στις προτιμήσεις στα μηχανογραφικά δελτία, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλος αριθμός φοιτητών που, καθώς σπουδάζουν κάτι που δεν θέλουν, λιμνάζουν και δεν παίρνουν πτυχίο για πολλά χρόνια. Το νέο σύστημα προτρέπει τους υποψηφίους να κατευθυνθούν στα τμήματα που πραγματικά θέλουν και όχι απλά να «πετύχουν κάπου». Αντίληψη του ΥΠ.Π.Ε.Θ. είναι ότι το σημαντικό δεν είναι να γίνει κάποιος φοιτητής όπου να 'ναι αλλά να σκεφθεί ότι η επιλογή του θα καθορίσει όλη την υπόλοιπη επαγγελματική του ζωή».
Η ενίσχυση της αξίας του απολυτηρίου
«Με το νέο σύστημα το απολυτήριο Λυκείου αποκτά τη σοβαρότητα που του αξίζει. Το απολυτήριο έχει σήμερα απαξιωθεί, ακριβώς γιατί θεωρείται μια απλή διαδικαστική υπόθεση. Όμως η απαξίωση αυτή είναι τελικά βλαπτική για τους ίδιους τους μαθητές. Με το απολυτήριο αυτό κάποιοι θα αναζητήσουν μια θέση στο Δημόσιο ή και στον ιδιωτικό τομέα. Δεν μπορεί να αποκτάται με τρόπο που το μειώνει ως τίτλο. Σήμερα οι μαθητές εξετάζονται για το απολυτήριο σε τέσσερα μαθήματα, εντελώς διαφορετικά από εκείνα στα οποία θα εξεταστούν αμέσως μετά στις πανελλαδικές. Αυτό σημαίνει διπλή προετοιμασία, εκτός κι αν κάποιοι θεωρούν δεδομένο ότι οι μαθητές δε χρειάζεται να προετοιμαστούν για το απολυτήριο, επειδή οι σημερινές εξετάσεις είναι εικονικές. Αν είναι έτσι, ας το πουν ευθέως. Αν ωστόσο η σημασία των απολυτηρίων εξετάσεων δεν αμφισβητείται, με το νέο σχέδιο οι εξετάσεις για το απολυτήριο απλοποιούνται, αφού οι μαθητές θα εξεταστούν ΣΤΑ ΙΔΙΑ ΑΚΡΙΒΩΣ ΜΑΘΗΜΑΤΑ τόσο για το απολυτήριο όσο και για τις πανελλαδικές.
Συγκεκριμένα:
Για την αναβάθμιση των ενδοσχολικών εξετάσεων, προκρίνεται η λύση της συνεργατικής λειτουργίας των σχολικών μονάδων, η οποία όχι μόνο δεν αποστερεί από τα σχολεία την αυτονομία τους για τις ενδοσχολικές εξετάσεις, αλλά αποτελεί και ένα πρώτο στάδιο για την εμπέδωση πνεύματος συνεργασίας των σχολικών μονάδων, το οποίο δεν πρέπει να περιοριστεί μόνο στο ζήτημα των εξετάσεων.
Τα σχολεία θα χωριστούν σε ομάδες, ανά Διεύθυνση Εκπαίδευσης. Τα θέματα σε κάθε εξεταζόμενο μάθημα θα προετοιμάζονται από ομάδα διδασκόντων όλων των σχολείων ανά ομάδα και το τελικό διαγώνισμα θα προκύπτει μετά από κλήρωση ομάδας θεμάτων μέσα από ένα μεγαλύτερο πλήθος. Τα θέματα θα στέλνονται ηλεκτρονικά στους μαθητές των σχολείων της συγκεκριμένης ομάδας στις 10:30 και οι μαθητές θα ξεκινούν στις 11:00 τη δίωρη γραπτή εξέταση. Επιτηρητές θα είναι καθηγητές άλλων σχολείων και διαφορετικής ειδικότητας από την ειδικότητα των καθηγητών του εξεταζόμενου μαθήματος. Στα ιδιωτικά σχολεία οι επιτηρητές θα είναι ένας από το Δημόσιο σχολείο και ένας από το ιδιωτικό σχολείο. Τα γραπτά των μαθητών, αφού καλυφθούν τα ονόματα, θα βαθμολογούνται από καθηγητή άλλου σχολείου».
Σε ό,τι αφορά στη διαμόρφωση του βαθμού του απολυτηρίου, με το νέο σύστημα ισχύουν τα εξής:
«Βαθμός προαγωγής παραμένει το 9,5
Για τα μαθήματα που εξετάζονται και γραπτά, ο Μ.Ο. διαμορφώνεται κατά 60% από τον Μ.Ο. των δύο τετραμήνων και κατά 40% από τον βαθμό της γραπτής απολυτήριας εξέτασης
Για τα υπόλοιπα μαθήματα, ο βαθμός είναι ο Μ.Ο. των δύο τετραμήνων
Στη διαμόρφωση του Γενικού Μ.Ο. (τελικού βαθμού) συμμετέχουν ισότιμα όλα τα μαθήματα πλην της Φυσικής Αγωγής.
Εξάλλου, οι απολυτήριες εξετάσεις σε καμία περίπτωση ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ. Εκτός από το ότι τα θέματα θα είναι από εκπαιδευτικούς της περιοχής τους, το σημαντικότερο είναι ότι οι απολυτήριες εξετάσεις δεν είναι ανταγωνιστικές· δεν περνάει όποιος πήρε καλύτερο βαθμό από ανθυποψηφίους του αλλά απλά όποιος πήρε βαθμό απόλυσης (9,5). Σε επόμενα σχολικά έτη ο βαθμός απολυτηρίου θα συνυπολογίζεται και στη διαμόρφωση του βαθμού πρόσβασης των πανελλαδικών εξετάσεων.
Με την ενίσχυση της αξιοπιστίας του απολυτηρίου επιτυγχάνεται και η ισότιμη αντιμετώπιση των αποφοίτων των ΓΕΛ στην αγορά εργασίας, αφού είναι προσόν διορισμού μέσω ΑΣΕΠ».
Τι θα γίνει με τα εσπερινά Γενικά Λύκεια;
«Σήμερα οι απόφοιτοι των εσπερινών ΓΕΛ έχουν ένα επιπλέον ποσοστό 1% για την εισαγωγή τους στα ΑΕΙ. Για να το εξασφαλίσουν πρέπει να έχουν κάνει συγκεκριμένο χρόνο σε εσπερινά λύκεια (διετία στο παλιό τετραετές, τριετία στο νέο τριετές). Σε διαφορετική περίπτωση, δεν έχουν καν το δικαίωμα να δώσουν πανελλαδικές εξετάσεις ούτε καν με τους αποφοίτους των ημερησίων ΓΕΛ, διότι δεν έχουν την ίδια ύλη. Με το νέο σύστημα, η Δ΄ Λυκείου τετραετούς και η Γ΄ Λυκείου τριετούς εσπερινού ΓΕΛ διατηρούν το δικαίωμα του 1%, με τους ίδιους όρους που ισχύει και σήμερα. Το πρόγραμμά τους προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα, δηλαδή: 6 ώρες Νεοελληνική Γλώσσα και Γραμματεία, 1 ώρα Θρησκευτικά και τρία μαθήματα ανά Ομάδα Προσανατολισμού, καθένα με 6 ώρες. Η ύλη θα εξομοιωθεί με εκείνη των ημερησίων λυκείων και όσοι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για το 1% θα έχουν το δικαίωμα να δώσουν πανελλαδικές εξετάσεις την ίδια χρονιά, μαζί με τους αποφοίτους των ημερησίων ΓΕΛ».
Στόχος η αντιμετώπιση των προβλημάτων της Γ' Λυκείου, λέει ο Γαβρόγλου
Σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας, στόχος της προτεινόμενης αναμόρφωσης είναι η αντιμετώπιση σοβαρών προβλημάτων της Γ΄ τάξης του Γενικού Λυκείου, που οφείλονται κυρίως στη διττή ιδιότητα όσων φοιτούν σε αυτή την τάξη, δηλαδή αφενός του μαθητή Λυκείου και αφετέρου του υποψήφιου φοιτητή ΑΕΙ. «Αυτή η πραγματικότητα οδήγησε στην αδιαφορία των μαθητών για όσα μαθήματα δεν εμπλέκονται στις πανελλαδικές εξετάσεις, την αντιμετώπιση γενικά του σχολείου ως πάρεργου με αντίστοιχη προσήλωση στην παραπαιδεία, την υποβάθμιση του απολυτήριου και, βεβαίως, την άσκηση ασφυκτικής καθημερινής πίεσης στους νέους αλλά και στις οικογένειές τους που αναγκάζονται να δαπανούν για κάθε "φουρνιά" υποψηφίων 2,5 δισ. ευρώ για την προετοιμασία προς τις πανελλαδικές».
Με την πρόταση του υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων τονίζεται πως δημιουργείται παρέμβαση στη δομή και το πρόγραμμα της Γ΄ Λυκείου, στον τρόπο κτήσης του απολυτηρίου αλλά και στον τρόπο εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στην προοπτική σταδιακής καθιέρωσης της ελεύθερης πρόσβασης. «Η πρόταση αυτή διαμορφώθηκε με βάση τη φιλοσοφία της προσέγγισης του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, των προτάσεων που διατυπώθηκαν στη διάρκεια του Εθνικού Διαλόγου για την Παιδεία στην περίοδο 2015-2016, τα πορίσματα των συζητήσεων στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής την ίδια περίοδο, καθώς και μετά από διάλογο με την εκπαιδευτική κοινότητα και διάφορους εκπαιδευτικούς και επιστημονικούς φορείς, ιδιαίτερα μετά τις εξαγγελίες της 3ης Σεπτεμβρίου 2018.»
Όπως σημειώνει το ΥΠΠΕΘ, «οι αλλαγές εντάσσονται σε ένα γενικότερο σχέδιο ευρείας μεταρρύθμισης της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που θα ενισχύει τον μορφωτικό ρόλο του Λυκείου με ολοκλήρωση της βασικής μόρφωσης στο πλαίσιο της καθιέρωσης της 14χρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης αλλά συγχρόνως είναι και στενά συνυφασμένες με τις μεταρρυθμίσεις της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Σκοπός είναι να εξασφαλιστεί για την ελληνική νεολαία μια παιδεία σύγχρονη και ελκυστική που να ανταποκρίνεται στις πολύπλοκες απαιτήσεις μιας σύγχρονης κοινωνίας, τόσο σε απόκτηση γνώσεων όσο και στην καλλιέργεια των αξιών. Στόχος είναι η συγκρότηση ελεύθερων, δημοκρατικών και υπεύθυνων αυριανών πολιτών, αλλά και η ορθή προετοιμασία των αυριανών επιστημόνων, με τρόπο παιδαγωγικά ορθό, με εμβάθυνση στα διάφορα γνωστικά πεδία με ουσιαστική εμπλοκή εκπαιδευτικών και μαθητών μέσα στο σχολείο και όχι αποστήθιση, και με ακόμη μεγαλύτερη μείωση των κοινωνικών και γεωγραφικών ανισοτήτων που υπάρχουν σήμερα».