Είχαμε τρεις στόχους στο Eurogroup τους οποίους και πετύχαμε στην συνεδρίαση του Eurogroup, υπογράμμισε σε συνέντευξη Τύπου ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος.
-Να εξασφαλίσουμε την εκταμίευση
-Να μπορέσουμε με την αξιολόγηση να μπούμε και στο QE της ΕΚΤ που ελπίζω ότι θα γίνει γρήγορα.
- Να έχουμε μια συμφωνία για το χρέος.
Τους στόχους μας τους πετύχαμε, κάναμε και συμβιβασμούς αλλά κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την εκταμίευση, σημείωσε, προσθέτοντας ότι του κάνουν φοβερή εντύπωση όσα γράφονται στην Ελλάδα, τα οποία έχουν μεγάλη απόκλιση από τις αποφάσεις του Eurogroup.
Το χρέος
Για πρώτη φορά, σημείωσε ο υπουργός, υπάρχει επίσημη αναγνώριση ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο. Έχει καταγραφεί επισήμως και έχει αναγνωριστεί στο κείμενο και στη συνέντευξη Τύπου. Ως αποτέλεσμα της αναγνώρισης, έχουμε ένα πλαίσιο που αντιμετωπίζει αυτό το γεγονός.
Αυτό το πλαίσιο ορίζει για πρώτη φορά τι σημαίνει αναγκαιότητα. Μέχρι τώρα, τόνισε, είχαμε τη δέσμευση ότι κάτι θα γίνει «αν χρειαστεί». Η τεράστια διαφορά είναι ότι έχουμε έναν ορισμό τι σημαίνει «αν χρειαστεί», για να κρατήσουμε τις χρηματοδοτικές ανάγκες στην Ελλάδα στο 15% και μετά στο 20%, σε επίπεδα μικρότερα από ότι σε πολλές χώρες.
Όταν θα λέμε ότι θα ληφθεί αυτό το μέτρο, δεν θα είναι στη διακριτική ευχέρεια του κάθε υπουργού οικονομικών γιατί ο ορισμός του τι χρειάζεται είναι μέσα στο κείμενο, υπογράμμισε.
Θα έχουμε «κόφτη» στο χρέος
Στο Eurogroup είχαμε σημαντικά αποτελέσματα για το χρέος, βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Βραχυπρόθεσμα, το ESM θα δουλεύει συστηματικά για να αλλάξει το προφίλ αυτού του χρέους. Θα κάνει επεμβάσεις για να μην υπάρχουν απότομες αλλαγές στο τι πληρώνουμε.
Μεσοπρόθεσμα, μέσα στο 2018 υπάρχει δέσμη μέτρων, όπως τα κέρδη από ANFA και SMP που για μήνες η αντιπολίτευση μας έλεγε ότι χαθήκαν αυτά τα λεφτά, για να κρατήσουμε τις πληρωμές σε χαμηλά επίπεδα.
Παράλληλα, θα υπάρξουν και εξαγορές σε κομμάτια του παλιού χρέους- είτε του ΔΝΤ είτε άλλα, ενώ θα υπάρξουν μεγαλύτερες περίοδοι χάριτος. Βασικό κριτήριο θα είναι το αν η ελληνική οικονομία μπορεί να να χρηματοδοτήσει το χρέος, τόνισε ο κ. Τσακαλώτος.
Λέει το ΔΝΤ ότι θα μπει όταν κάνει μια εκτίμηση για τη βιωσιμότητα του χρέους, που σημαίνει ότι θα δει αν χρειάζονται περισσότερα εργαλεία μακροπρόθεσμα. Τώρα θα υπάρχει αυτόματος μηχανισμός που θα αποφασιστεί το 2018, «κόφτης» δηλαδή που θα κάνει και μακροπρόθεσμα περιορισμό του χρέους, υπογράμμισε ο κ. Τσακαλώτος, επιμένοντας ότι αυτό δεν θα βρίσκεται στη διακριτική ευχέρεια του κάθε υπουργού, αλλά στη βάση του πώς μπορεί η Ελλάδα να χρηματοδοτήσει το χρέος.
Εχουμε συγκεκριμένη δέσμευση για το χρέος, εξήγησε. Δεν έχουμε ορίσει την ισχύ του κάθε εργαλείου αλλά καθορίζουμε ότι πρέπει να φτάσουμε σε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Πρέπει να ερμηνεύσουμε αν είναι αρκετό.
Τόνισε δε, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ότι αν υπήρχε το 2012 η δέσμευση του κόφτη στο 15% του ΑΕΠ στις πληρωμές χρέους τα προηγούμενα χρόνια θα είχαμε 18 ως 27 δισ. ευρώ χαμηλότερες πληρωμές τα αμέσως προηγούμενα χρόνια.
Τα επιτόκια
Ένας τρόπος να μειωθούν τα επιτόκια είναι να δανειστεί ο ESM για ένα κομμάτι του χρέους και να το δανείσει στην Ελλάδα για πιο μακροπρόθεσμη περίοδο, εκτίμησε ο κ. Τσακαλώτος.
Μπορεί να κοστίζει οριακά περισσότερο αλλά ουσιαστικά «κλειδώνει» το επιτόκιο τώρα που τα επιτόκια είναι ιστορικά χαμηλά, σημείωσε. Αυτό δεν είναι απομείωση του χρέους αλλά μειώνει τον κίνδυνο από μελλοντική αύξηση επιτοκίων. Στις αναλύσεις βιωσιμότητας χρέους παίζει σημαντικό ρόλο πιθανή απότομη αλλαγή στα επιτόκια, εξήγησε.
Τα πρωτογενή πλεονάσματα
Απαντώντας σε ερώτηση για το χρέος ο Ευκλείδης Τσακαλώτος διευκρίνισε ότι τα μέτρα θα εξαρτηθούν από τη νέα DSA. Σε ότι αφορά δε τα πλεονάσματα μετά το 2018 και αν μπορούν να μειωθούν κάτω του 3,5% του ΑΕΠ είπε χαρακτηριστικά «δεν διεκδικούμε και να αυξηθούν...».
Ελάχιστες χώρες διατήρησαν το 3,5% του ΑΕΠ για πολλά χρόνια τόνισε ο αναπληρωτής υπουργός οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης. Η διατήρηση μεγάλων πλεονασμάτων για πολλά χρόνια ενέχει σημαντικούς κινδύνους και γι' αυτό στόχος μας είναι μεσοπρόθεσμα να κινηθούν σε χαμηλότερα επίπεδα.
Ο δημοσιονομικός κόφτης παύει να ισχύει μετά το τέλος του προγράμματος δηλαδή το 2019, τόνισε ο κ. Χουλιαράκης, απαντώντας σε σχετική ερώτηση.
Κλείσαμε την πιο περίπλοκη και σημαντική αξιολόγηση
Ο αναπληρωτής υπουργός οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης υπογράμμισε ότι η πρώτη αξιολόγηση του προγράμματος ήταν η πιο περίπλοκη και η πιο σημαντική της τελευταίας πενταετίας.
Σημείωσε ότι αν πιάσουμε τους δημοσιονομικούς στόχους ως το 2018 δεν θα χρειαστεί να νομοθετήσουμε επιπλέον δημοσιονομικά μέτρα μέχρι το τέλος του προγράμματος.
Μαζί με την εκπλήρωση των εκκρεμοτήτων, σημείωσε, θα εισπράξουμε ένα ποσό ίσο με το 2% του ΑΕΠ. Υπογράμμισε ότι από την εκταμίευση της δόσης, τα 1,8 δισ. ευρώ θα δοθούν στην πραγματική οικονομία.
Από τα υπόλοιπα 3,5 δισ. που είναι προγραμματισμένο να εκταμιευτούν το Σεπτέμβριο, πάλι από αυτά τα 1,8 δισ. θα πάνε στην πραγματική οικονομία, σημείωσε
Παράλληλα, Νοέμβριο και Δεκέμβριο, μετά τη δεύτερη αξιολόγηση, η οικονομία θα δεχτεί 1,4 δισ. ακόμη, τόνισε ο κ. Χουλιαράκης.
Υπάρχουν οι προϋποθέσεις για ανάκαμψη
Ο κ. Χουλιαράκης επεσήμανε ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης πληρώνονται οι τρεις βασικές προϋποθέσεις για την ανάκαμψη.
Η επιτυχής ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών, που αναμένεται να βελτιώσει τις συνθήκες ρευστότητας στην οικονομία.
Δημοσιονομική ένεση.
Η αποκατάσταση συνθηκών σταθερότητας, απομάκρυνση αβεβαιότητας που έρχεται με την ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης.
Αυτές οι τρεις προϋποθέσεις θα επιτρέψουν στην οικονομία να πάρει πάλι μπρος, τόνισε ο υπουργός, προσθέτοντας ότι οι θετικές προοπτικές που διανοίγονται για την οικονομία αναμένεται να οδηγήσουν και σε αύξηση των ξένων επενδύσεων.
Οι χρηματοδοτικές ανάγκες
Η κρίσιμη απόφαση του Eurogroup σύμφωνα με τον κ. Χουλιαράκη είναι το ότι μεσοπρόθεσμα οι χρηματοδοτικές ανάγκες θα μείνουν κάτω από το όριο του 15% του ΑΕΠ και μακροπρόθεσμα (εμείς εκτιμούμε ότι είναι το 2038) κάτω του 20%.
Όπως είπε τα τελευταία χρόνια οι δαπάνες για αυτό το σκοπό έφτασαν έως και 33% του ΑΕΠ, ενώ κινούνταν πάνω του 25%. Αυτό δίνει εικόνα του τι σημαίνει η συμφωνία, υπογράμμισε.
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών στάθηκε στο ότι τα επιτόκια των δανείων που έλαβε η Ελλάδα είναι χαμηλά, αλλά κυμαινόμενα και αυτό στο μέλλον εγκυμονεί κινδύνους. Γι' αυτό έχει σημασία το ότι μπαίνει το πλαφόν, οι επενδυτές θα μπορούν να ξέρουν ποια είναι η εικόνα στις τράπεζες.
Οι εκκρεμότητες
Σε ότι αφορά τις εκκρεμότητες για την εκταμίευση, ο κος Χουλιαράκης ανέφερε ότι υπάρχει ένας αριθμός που προκύπτει από το ότι το πολυνομοσχέδιο που ψηφίστηκε είναι τεράστιο. Ετσι, ο μεγάλος όγκος αφορά νομοτεχνικές βελτιώσεις του νομοσχεδίου της Κυριακής.
Υπάρχουν τρία θέματα που θα λυθούν τις επόμενες ημέρες:
* Το Ελληνικό, που προέβλεπε συμφωνία μέχρι 23 Μαϊου. Ζητήσαμε παράταση ενός μήνα. Μπορεί να ολοκληρωθεί γρηγορότερα.
* Τα κόκκινα δάνεια με εγγυήσεις δημοσίου. Το θέμα προέκυψε γιατί δεν είχε συζητηθεί με τους θεσμούς σε τεχνικό επίπεδο. Ελλάδα και ΤτΕ ΕΛΛ +1,21% έχουν κοινή στάση για το θέμα. Υπάρχει τηλεδιάσκεψη για το θέμα ώστε να βρεθεί κοινή λύση.
* Νομικές διατυπώσεις για το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων σε θέματα προσδιορισμού του νομικού συμβουλίου και νομικής κάλυψης του συμβουλίου.
Το ταμείο αλληλεγγύης
Σύμφωνα με τον Ευ. Τσακαλώτο είναι στο Μνημόνιο το τι συμβαίνει αν υπάρξει υπέρβαση των στόχων. Προβλέπει για κάθε πλεόνασμα να μοιράζεται 30%-30%-40% (χρέος, ληξιπρόθεσμα, κοινωνικές δαπάνες).
Οι θεσμοί λένε ότι αν το πλεόνασμα αυτό προκύπτει μόνιμα, μπορεί να διατίθεται για μόνιμα μέτρα (π.χ. αυξήσεις συντάξεων), αν όχι να έχει μορφή έκτακτων βοηθημάτων.
Η ιδέα του Ταμείου Αλληλεγγύης έχει να κάνει με την προσπάθεια να υπάρχει διαφάνεια για το τι θα γίνουν αυτά τα χρήματα. Αυτό που συζητάμε με τους Θεσμούς είναι πώς θα κινηθούμε σε αυτό και ποια ποσά προκύπτουν από μόνιμα μέτρα, υπογράμμισε.
Ο μειωμένος ΦΠΑ στα νησιά
Μια προοδευτική κυβέρνηση έχει προτεραιότητα την εισοδηματική στήριξη των χαμηλών εισοδημάτων ανεξάρτητα από το εάν είναι κάτοικοι νησιών ή της ορεινής Ελλάδας, τόνισε ο Γ. Χουλιαράκης. Πρόθεσή μας είναι να ενισχύουμε τα χαμηλά εισοδήματα ανεξάρτητα από το που κατοικούν.
Απαντώντας σε ερώτηση αν προτίθεται να αποσύρει την διάταξη για το μειωμένο ΦΠΑ στο Αιγαίο απάντησε ρητά «όχι».
Ηταν μνημονιακή υποχρέωση που ψηφίστηκε το καλοκαίρι συμπλήρωσε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. Το ερώτημα είναι αν ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να βοηθήσεις τους νησιώτες είναι η έκπτωση του ΦΠΑ.
Σε ένα νησί όπως η Ρόδος που επισκέπτονται χιλιάδες τουρίστες είναι καλύτερο να πληρώνουν υψηλότερο φόρο και τα χρήματα αυτά να τα δίνεις για να στηρίξεις τόσο τους νησιώτες όσο και ανθρώπους σε ορεινές περιοχές. Ξέρω ότι οι νησιώτες διαφωνούν γιατί φοβούνται ότι θα πληρώνουν αλλά δεν θα δουν όφελος. Πιστεύω όμως ότι η πολιτική μας θα είναι πολύ καλύτερη για τους ίδιους, κατέληξε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Τα capital controls
Είναι σημαντικό να επιστρέψουν χρήματα στις τράπεζες και να αυξηθεί η αυτοπεποίθηση στον κόσμο ότι οι τράπεζες είναι απολύτως εξασφαλισμένες, τόνισε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Μετά την αξιολόγηση είμαι αισιόδοξος ότι η ΕΚΤ θα επαναφέρει το waiver. Το τρίτο βήμα είναι ότι θα δούμε τις κινήσεις για να μειωθούν τα κόκκινα δάνεια. Αυτό θα επιτρέψει να δοθεί χρήμα και σε νέους δανειστές.
Νομίζω ότι ο κόσμος καταλαβαίνει ότι αλλάξαμε σελίδα. Μπορεί να αργήσει λίγο να το δούμε αυτό αλλά θα γίνει, υπογράμμισε. Εξέφρασε την αισιοδοξία ότι αυτό θα γίνει γρήγορα, αν και απέφυγε να πει πότε ακριβώς θα γίνει αυτό. Κάθε δυο τρεις εβδομάδες θα βλέπετε αποφάσεις χαλάρωσης, προσέθεσε.
«Μπορείτε να βάλετε και εσείς το χεράκι σας αν αναλύετε σωστά τα γεγονότα», είπε στους δημοσιογράφους προσθέτοντας ότι και άλλοι «έβαλαν το χεράκι τους» λέγοντας ότι δεν θα κλείσει η συμφωνία, δεν θα δοθούν λεφτά για τα ληξιπρόθεσμα κ.τλ.
Η έξοδος στις αγορές
Αναφορικά με πιθανή έξοδο στις αγορές ο Γ. Χουλιαράκης σημείωσε ότι το 2017 θα ξεκινήσουν κάποιες κινήσεις. Δεν θα βιαστούμε όμως, όπως η προηγούμενη κυβέρνηση για να πανηγυρίσει. Δική μας επιδίωξη δεν είναι να βγούμε γρήγορα αλλά να εμπεδωθεί κλίμα εμπιστοσύνης, υπογράμμισε.
Το QE και τα κέρδη από τα ομόλογα των κεντρικών τραπεζών
Υπήρχαν χώρες που δεν ήθελαν να πάνε στα κοινοβούλια την συμφωνία. Αυτός ήταν ο λόγος που η επιστροφή των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα πήγε στις μεσοπρόθεσμες λύσεις για το χρέος, δήλωσε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Σε ότι αφορά τα οφέλη από το QE σημείωσε ότι από κοινού με το waiver βοηθούν τη ρευστότητα των επιχειρήσεων. Αρνήθηκε να δώσει περισσότερες διευκρινήσεις σημειώνοντας ότι η ΕΚΤ κινείται ανεξάρτητα.
Σε ότι αφορά το ΔΝΤ, είπε ότι η εκτίμησή του είναι πως δεσμεύτηκε να είναι στο πρόγραμμα και αυτό ήταν απαραίτητο για να πάνε ορισμένες χώρες τη συμφωνία στα κοινοβούλια.