Ο «συμμετοχικός σοσιαλισμός» είναι μια ιδέα που ο Καθηγητής στη Οικονομική Σχολή του Παρισιού Τ. Πικεττί χρησιμοποιεί πολύ στο τελευταίο βιβλίο του, το οποίο ούτε λίγο ούτε πολύ περιλαμβάνει 1232 σελίδες.
Είναι έτσι ογκωδέστερα από το «Κεφάλαιο στον 21ο αιώνα»(εκδόσεις Πόλις)
Του Αθ. Χ. Παπανδρόπουλου
Οι 1000 σελίδες του πρώτου του βιβλίου ήταν δύσπεπτες μεν, αλλά εξόχως ενδιαφέρουσες από κάθε άποψη.
Επίσης, για πρώτη φορά στα γαλλικά εκδοτικά χρονικά, ένα βιβλίο για την οικονομία, πούλησε παγκοσμίως 2,5 εκατομμύρια αντίτυπα και μεταφράστηκε σε 40 γλώσσες, μεταξύ των οποίων και στα ελληνικά.
Το δεύτερο βιβλίο του, μετά το «Κεφάλαιο στον 21ο αιώνα» (2013), κυκλοφόρησε στη Γαλλία, στα γαλλικά και αγγλικά την Πέμπτη 12 Σεπτεμβρίου, υπό τον τίτλο «Καπιταλισμός και Ιδεολογία»{Editions SEUIL} και όπως το πρώτο, βρίθει πινάκων και στοιχείων.
Δεν έχω προλάβει να το διαβάσω, πλην όμως διάβασα μια μακροσκελή συνέντευξη του συγγραφέα του στο αριστερής απόκλισης γαλλικό περιοδικό «Ομπς». Μπορώ να πω έτσι ότι ο συγγραφέας, μετά την επίθεση στην προσοδοθηρία και στην άκριτη συσσώρευση κεφαλαίου που έκανε στο πρώτο του βιβλίο, τώρα επιτίθεται στην ατομική ιδιοκτησία, την οποία και θεωρεί ότι είναι η κύρια πηγή ανισοτήτων. Ανισότητες βέβαια που δεν προκύπτουν από την ατομική ιδιοκτησία per se, αλλά από την κατάχρηση της συσσώρευσης της.
Όταν η υπερσυσσώρευση ιδιοκτησίας γίνεται εργαλείο εξουσίας, τότε υπάρχει πρόβλημα, τονίζει ο Τομά Πικεττί, προσθέτοντας ότι «σήμερα πρέπει να σταματήσει η αξιοποίηση της ιδιοκτησίας, να μηδενιστεί η συσσώρευσή της, ενίοτε και σε εγκληματικά χέρια και να ξεπεραστεί ο καπιταλισμός ως ένα και μοναδικό σύστημα παραγωγής πλούτου».
Για να φθάσει στην πρόταση αυτή, ο Γάλλος καθηγητής και στοχαστής, κάνει ένα πραγματικό μακροβούτι στην ιστορία, αναλύει τα ιστορικά δεδομένα πολλών και διαφορετικών κοινωνιών και τονίζει ότι η μέσω της συσσώρευσης ιδιοκτησίας δημιουργία ανισοτήτων είναι ένα φαινόμενο που έχει τις καταβολές του τον 19ο αιώνα.
Από το 1980 και μετά όμως το φαινόμενο πήρε κατακλυσμιαίες διαστάσεις και σήμερα μέσω των ανισοτήτων που δημιουργεί αποτελεί πραγματική πυρηνική βόμβα.
Επιβάλλεται έτσι ένα νέο σύστημα, υποστηρίζει ο Γάλλος καθηγητής, το οποίο αποκαλεί «Συμμετοχικό σοσιαλισμό». Ένα τέτοιο σύστημα, τονίζει ο Τ. Πικεττί, θα καθιερώνει την «προσωρινή ιδιοκτησία» ως αποτέλεσμα προοδευτικής φορολόγησης της ιδιοκτησίας, αλλά θα θεσμοθετήσει και την κατά 50% συμμετοχή των εργαζομένων στα διοικητικά συμβούλια των επιχειρήσεών τους. Πρέπει από τη μία πλευρά να περιορίσουμε μέσω της προοδευτικής φορολόγησης της ιδιοκτησίας τον αριθμό ακινήτων που ένα άτομο κατέχει και από την άλλη μέρος της εταιρικής εξουσίας είναι ανάγκη να πάει σ’ αυτούς που όντως παράγουν πλούτο δια της εργασίας.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Τομά Πικεττί, θεωρεί την ύπαρξη δισεκατομμυριούχων σε μια κοινωνία σκέτο αναχρονισμό. Γι’ αυτό και προτείνει την υπερφορολόγησή τους.
Απαντώντας στο ερώτημα αν οι προτάσεις αφορούν μόνον τη Γαλλία ή τον κόσμο ολόκληρο, ο Τομά Πικεττί κάνει λόγο για τη «δημιουργία ενός οικονομικού και χρηματοοικονομικού διεθνούς κτηματολογίου, το οποίο θα επιτρέπει τις φορολογικές αρχές να γνωρίζουν ποιος κατέχει τι».
Προτείνει επίσης τη διεθνοποίηση της αρχής της προοδευτικής φορολογίας, σε συνδυασμό με την ανάδειξη της κοινωνικής ιδιοκτησίας.