Την αισιοδοξία του ότι θα επιτευχθεί ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,5% του ΑΕΠ φέτος, ο οποίος «αποτελεί δέσμευσή μας», εξέφρασε ο υφυπουργός Δημοσιονομικής Πολιτικής Θόδωρος Σκυλακάκης, βασιζόμενος στην υπέρβαση των εσόδων κατά 468 εκατ. ευρώ στο 8μηνο του 2019, όπως προκύπτει από τα τελευταία στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού. Την υπέρβαση αυτή είχε αποκαλύψει ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας στη συνέντευξή του στο ΘΕΜΑ την περασμένη Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, τα οποία ανακοίνωσε σήμερα το υπουργείο Οικονομικών, μόνο τον Αύγουστο τα καθαρά έσοδα ξεπέρασαν τον στόχο κατά 287 εκατ. ευρώ, φθάνοντας τα 4,539 δισ. ευρώ.
Παράλληλα, πηγές του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους επιβεβαίωσαν ότι το «σάρωμα» των οροφών δαπανών των υπουργείων για τη φετινή χρονιά, το οποίο ζήτησε ο κ. Σκυλακάκης, αποκάλυψε συστηματική υπερεκτίμηση δαπανών από την προηγούμενη κυβέρνηση, όπως ανέφερε χθες το ΘΕΜΑ. Μάλιστα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, με την πρακτική του «φουσκώματος» των δαπανών επιβλήθηκε το διάστημα 2016-2018 επιπλέον περιοριστική πολιτική, δηλαδή αχρείαστη λιτότητα, ύψους 11,4 δισ. ευρώ, μετά την διανομή των κοινωνικών μερισμάτων. Η λιτότητα αυτή ισοδυναμεί με «τέσσερις ΕΝΦΙΑ και κάτι», αναφέρει το protothema.gr.
Η αναλυτική εξέταση των δαπανών των υπουργείων κατά τη φετινή χρονιά έχει οδηγήσει, σύμφωνα με πληροφορίες, σε «εξοικονομήσεις» 248 εκατ. ευρώ από εγγεγραμένες ελαστικές δαπάνες των υπουργείων οι οποίες, κατά δήλωσή τους, δεν επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν. Επίσης, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους διαπιστώνει ότι στο τέλος της φετινής χρονιάς θα «περισσέψουν» πάνω από 148 εκατ. ευρώ, εξαιτίας της μειωμένης έως σήμερα αποδοτικότητας της ρύθμισης προστασίας της Α΄ κατοικίας. Για τον σκοπό αυτό έχουν εγγραφεί στον προϋπολογισμό 150 εκατ. ευρώ, αλλά ακόμα κι αν η ρύθμιση ανεβάσει κατακόρυφα ταχύτητα τους τελευταίους μήνες του έτους είναι πρακτικά αδύνατο να δοθούν περισσότερα από 2 εκατ. ευρώ στους δικαιούχους, δεδομένου ότι η καταβολή των πρώτων επιδομάτων (για τις τρεις πρώτες αιτήσεις) θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο. Επιπροσθέτως, εκτιμάται με ασφάλεια ότι θα προκύψει πρόσθετη υποεκτέλεση δαπανών που θα ξεπεράσει τα 100 εκατ. ευρώ από άλλους κωδικούς του τακτικού προϋπολογισμού για τους οποίους οι υποεκτελέσεις δεν έχουν υπολογιστεί ακόμα.
Υπ’ αυτές τις συνθήκες, διαφαίνεται πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος περίπου 500 εκατ. ευρώ για τη φετινή χρονιά. Υψηλόβαθμο στέλεχος του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτος εκτίμησε σήμερα ότι στο τέλος του 2019 το μέγεθος και η ύπαρξη του δημοσιονομικού αυτού χώρου δεν μπορούν, όμως, να πιστοποιηθούν σήμερα. Εκτιμάται ότι στα μέσα Οκτωβρίου θα φανεί εάν θα υπάρξει επιπλέον χώρος, ενώ το εύρος του θα προκύψει στο τέλος του έτους, οπότε και θα ληφθούν αποφάσεις για την αξιοποίησή του. Σε κάθε περίπτωση, εφόσον προκύψει έξτρα χώρος, τα όποια θετικά μέτρα θα έχουν εφάπαξ χαρακτήρα, αλλά αποκλείεται η διανομή κοινωνικού μερίσματος.
Οι υπηρεσίες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους εργάζονται πυρετωδώς για την κατάρτιση του προσχεδίου προϋπολογισμού του 2020, το οποίο θα κατατεθεί στις 7 Οκτωβρίου στη Βουλή και έως τις 15 Οκτωβρίου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ερωτηματικό για τη σύνταξη του προϋπολογισμού παραμένει το πώς και πότε θα αξιοποιηθούν οι επιστροφές των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα (ANFAs, SMPs), καθώς δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Εξάλλου, δεν έχει ακόμα ξεκαθαριστεί εάν θα κατατεθεί εντός του έτους το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) για την περίοδο 2020-2023, το οποίο θα έπρεπε θεωρητικά να κατατεθεί από την περασμένη άνοιξη.
Με αφορμή την κόντρα που έχει ξεσπάσει μεταξύ κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης για τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων, πηγές του Γενικού Λογιστηρίου διευκρίνισαν ότι το σχέδιο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για ειδικό λογαριασμό (escrow account), στον οποίο θα μεταφέρονταν χρήματα από τα ταμειακά διαθέσιμα σαν εγγύηση ώστε να μειωθεί ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα, «είναι εκτός παιχνιδιού». Όπως εξήγησαν, καμία χώρα δεν μπορεί να υπερβαίνει τον στόχο για το έλλειμμα αξιοποιώντας ή επικαλούμενη περιουσία, σε μετρητά ή σε οποιαδήποτε άλλη τυχόν μορφή.