Πρωτογενές πλεόνασμα 1,463 δισ. ευρώ ως τον Απρίλιο –που όμως ήδη διανεμήθηκε- ανακοίνωσε την Δευτέρα το υπουργείο Οικονομικών. Και ενώ ο υπουργός κύριος Ευκλείδης Τσακαλώτος τόνιζε στη Βουλή πως «έχουμε και καβάτζα» δημοσιονομικό χώρο στη συνέχεια της χρονιάς, τα στοιχεία του υπουργείου δεν επιβεβαιώνουν μάλλον τις εκτιμήσεις πως υπάρχει «υπερπλεόνασμα» για παροχές.
Τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους δείχνουν υπέρβαση στο πρωτογενές πλεόνασμα κατά 2,131 δισ. ευρώ, σε σχέση με το όσα προϋπολόγιζε για το α΄τετράμηνο η Κυβέρνηση. Ωστόσο τον Μάρτιο, όταν ακόμα σχεδίαζε τα μέτρα για παροχές 1,140 δισ. ευρώ, η υπέρβαση έφτανε στα 2,403 δισ. ευρώ. Συνεπώς το «υπερπλεόνασμα» μειώθηκε πριν καν διανεμηθεί, αναφέρει το in.gr.
Συγκεκριμένα, για το α΄τετράμηνο (Ιανουάριος – Απρίλιος 2019) το ΥΠΟΙΚ ανακοίνωσε πρωτογενές πλεόνασμα 1,463 δισ. ευρώ ενώ ο στόχος για την ίδια περίοδο ήταν να καταγράφεται έλλειμμα 670 εκατ. ευρώ.
Πώς εξηγείται αυτή η υπέρβαση κατά 2,131 δισ. ευρώ;
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργειου, «περιλαμβάνεται ποσό ύψους 904,1 εκατ. Ευρώ, που εισπράχθηκε τον μήνα Μάρτιο 2019 και που αφορά στην επέκταση της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών». Επιπλέον, υπέρβαση έναντι των στόχων προκύπτει και από έξτρα εισπράξεις ΦΠΑ, που αφορούν επίσης την επέκταση της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών. Ωστόσο όλα αυτά (σχεεδόν 1,2 δισ. ευρώ) αποτελούν εφάπαξ είσπραξη (one-off) από μία και μόνον μη επαναλαμβανόμενη συναλλαγή, και όχι από την ομαλή εκτέλεση του Προϋπολογισμού.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 17.147 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.405 εκατ. ευρώ ή 8,9% έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2019 αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:
α) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 412 εκατ. ευρώ ή 8,9%,
β) Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 93 εκατ. ευρώ ή 16,5%,
γ) Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 27 εκατ. ευρώ ή 5,6%,
εκ των οποίων ΕΝΦΙΑ κατά 19 εκατ. ευρώ,
δ) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 21 εκατ. ευρώ ή 5,0%,
ε) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρείες (ΝΠ) κατά 16 εκατ. ευρώ ή 5,3%,
στ) Φόροι κεφαλαίου κατά 37 εκατ. ευρώ ή 91,0%,
ζ) Μεταβιβάσεις κατά 103 εκατ. ευρώ ή 9,1%, λόγω κυρίως των αυξημένων απολήψεων από τα κοινοτικά ταμεία,
η) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 897 εκατ. ευρώ ή 434,7%, στο οποίο περιλαμβάνεται ποσό ύψους 904,1 εκατ. Ευρώ, που εισπράχθηκε τον μήνα Μάρτιο 2019 και που αφορά στην επέκταση της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών,
θ) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 91 εκατ. ευρώ ή 18,0%.
Μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες:
α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 21 εκατ. ευρώ ή 3,1%,
β) ΦΠΑ καπνικών προϊόντων κατά 19 εκατ. ευρώ ή 9,1%,
γ) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 78 εκατ. ευρώ ή 10,9%,
δ) Φόροι με μορφή χαρτοσήμου κατά 18 εκατ. ευρώ ή 21,3%,
ε) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 46 εκατ. ευρώ ή 1,6%,
στ) Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 31 εκατ. ευρώ ή 7,9%,
ζ) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 81 εκατ. ευρώ ή 15,6%.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 1.191 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 98 εκατ. ευρώ από το στόχο (1.093 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 893 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 37 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, τον Απρίλιο 2019 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 3.971 εκατ. ευρώ μειωμένο κατά 24 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4.200 εκατ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηναίου στόχου κατά 20 εκατ. ευρώ.
Οι κυριότερες κατηγορίες εσόδων στις οποίες σημειώθηκε αύξηση έναντι του στόχου τον Απρίλιο 2019, είναι οι κάτωθι:
α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 10 εκατ. ευρώ,
β) Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 56 εκατ. ευρώ,
γ) Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 12 εκατ. ευρώ,
εκ των οποίων ΕΝΦΙΑ κατά 10 εκατ. ευρώ,
δ) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 39 εκατ. ευρώ,
ε) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 165 εκατ. ευρώ, λόγω της παράτασης, που είχε δοθεί τον Μάρτιο, των προθεσμιών για την απόδοση του παρακρατούμενου φόρου στο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις και στο εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα
στ) Φόροι κεφαλαίου κατά 10 εκατ. ευρώ
ζ) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 47 εκατ. Ευρώ.
Αντίθετα, μειωμένες έναντι του στόχου ήταν τον Απρίλιο 2019 κυρίως οι εξής κατηγορίες εσόδων:
α) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 127 εκατ. ευρώ, λόγω παράτασης των προθεσμιών καταβολής ΦΠΑ,
β) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 20 εκατ. ευρώ,
γ) Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 14 εκατ. ευρώ,
δ) Μεταβιβάσεις κατά 122 εκατ. ευρώ,
ε) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 41 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 11 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 159 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων του Απριλίου 2019 ανήλθαν σε 229 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 44 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (186 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Απριλίου 2019 ανήλθαν στα 16.997 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 769 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (17.766 εκατ. ευρώ). Η διαφορά αυτή οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι είχε προβλεφθεί πίστωση ύψους 982 εκατ. ευρώ προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα πληρωμής, κατά το έτος 2019, των εφάπαξ χρηματικών ποσών του νόμου 4575/2018 σε περίπτωση μη ολοκλήρωσης των πληρωμών εντός του 2018 (στις πιστώσεις υπό κατανομή).
Επισημαίνεται ότι οι πληρωμές που υλοποιήθηκαν κατά το Α’ τετράμηνο και αφορούν σε υπουργικές αποφάσεις εκδοθείσες το 2018, ήταν ύψους 324 εκατ. ευρώ (εμφανίζονται στη στήλη της πραγματοποίησης στη γραμμή «Παροχές σε εργαζόμενους»).
Στις πιστώσεις υπό κατανομή συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων και οι πιστώσεις του τακτικού αποθεματικού, οι οποίες κατά την διάρκεια του έτους μεταφέρονται σε άλλες μείζονες κατηγορίες για την πραγματοποίηση των σχετικών πληρωμών.
Οι δαπάνες του ΠΔΕ διαμορφώθηκαν σε 886 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση έναντι του στόχου κατά 154 εκατ. ευρώ.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Απριλίου 2019 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018 κατά 1.729 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των αυξημένων πληρωμών για τόκους κατά 823 εκατ. ευρώ, των πρόσθετων αποδοχών κατά 330 εκατ. ευρώ (κυρίως οι πληρωμές των εφάπαξ χρηματικών ποσών του νόμου 4575/2018) και των δαπανών ΠΔΕ κατά 383 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, τον Απρίλιο 2019 το σύνολο των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4.243 εκατ. ευρώ αυξημένο κατά 241 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.
Με βάση τα δεδομένα αυτά, όπως προκύπτου από την ανακοίνωση του ΥΠΟΙΚ, «ψαλιδίστηκαν» οι κρατικές πρωτογενείς δαπάνες και ήταν κατά σχεδόν 769 εκατ ευρώ μικρότερες από τον μηνιαίο στόχο. Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, η διαφορά αυτή οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι είχε προβλεφθεί πίστωση ύψους 982 εκατ. ευρώ προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα πληρωμής, κατά το έτος 2019, των εφάπαξ αναδρομικών των ειδικών μισθολογίων, αλλά τελικώς χρειάστηκαν μόλις τα 324 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί πως τα επιπλέον 658 εκατ. ευρώ δεν θα δαπανηθούν (αφού δεν χρειάστηκαν) αλλιώς θα πρέπει να προστεθούν σαν δαπάνη που μειώνει το πλεόνασμα.
Την ίδια στιγμή, οι δαπάνες του ΠΔΕ για δημόσιες επενδύσεις παρουσιάζουν μείωση κατά 154 εκατ. ευρώ ή 14% έναντι των δαπανών που θα έπρεπε να έχουν ήδη γίνει, βάσει του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
Και έτσι ακόμα όμως -παρότι τα στοιχεία αφορούν προφανώς τις αρχές του έτους και μόνον- ο «καθαρός» δημοσιονομικός χώρος που απέμενε τον Απρίλιο ήταν περίπου 300 εκατ. ευρώ (ή 956 εκατ. ευρώ αν τελικώς δαπανηθούν και τα 658 εκατ. ευρώ που η κυβέρνηση δεσμεύτηκε πως δεν τα «αγγίξει»).