Φθίνουσα παραμένει η πορεία της Ελλάδας σε θέματα ανταγωνιστικότητας με τη θέση της χώρας στη διεθνή κατάταξη των πιο ανταγωνιστικών οικονομιών του κόσμου να υποχωρεί εκ νέου για το 2018-2019.
Η θέση της ελληνικής οικονομίας στον παγκόσμιο χάρτη ανταγωνιστικότητας υποβαθμίζεται, καθώς οι επιδόσεις της την κατατάσσουν πλέον στην 57η θέση μεταξύ 140 οικονομιών του πλανήτη, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση Global Competitiveness Report 2018-2019 του World Economic Forum, αναφέρει το newmoney.
Στην 57η θέση μεταξύ 140 οικονομιών του πλανήτη βρίσκεται η Ελλάδα, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση Global Competitiveness Report 2018-2019. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Global Competitiveness Report 2018-2019, που επεξεργάστηκε ο ΣΕΠΕ, η Ελλάδα συγκεντρώνει γενική βαθμολογία 62,1 με ανώτερη αξιολόγηση το 100. Η επίδοση αυτή έρχεται να δώσει συνέχεια στην αρνητική πορεία που σταθερά διαγράφει η χώρα σε θέματα ανταγωνιστικότητας τα τελευταία χρόνια, την απομακρύνει περαιτέρω από τις πιο δυναμικές οικονομίες παγκοσμίως, καθώς και από τους ανταγωνιστές στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και τη Ν.Α. Ευρώπη.
Στην αντίστοιχη περσυνή αξιολόγηση η Ελλάδα βρισκόταν στην 53η θέση μεταξύ 135 χωρών. Οι παθογένειες, που στερούν από την Ελλάδα θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη των πιο ανταγωνιστικών οικονομιών, είναι, μεταξύ άλλων, η αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση και η κρατική γραφειοκρατία, τα προβλήματα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων, η κακή ποιότητα πολλών θεσμών, οι ασταθείς πολιτικές και η αστάθεια στη διακυβέρνηση, η αδυναμία παραγωγής καινοτομίας και οι περιορισμοί στην αγορά εργασίας.
Να σημειωθεί ότι η μεθοδολογία, που χρησιμοποιεί το WEF για τη σύνταξη του Global Competitiveness Report, από φέτος άλλαξε, προκειμένου να συμπεριλάβει τις επιδόσεις των χωρών του πλανήτη σε παράγοντες, που σχετίζονται με τη 4η Βιομηχανική Επανάσταση (σ.σ. εξ ου και η μετονομασία του δείκτη αξιολόγησης σε Global Competitiveness Index 4.0, αλλά και η διαφοροποίηση της κατάταξης όλων των χωρών σε σχέση με πέρσι). Στόχος της νέας μεθοδολογίας είναι να αποτυπωθεί η δυναμική της παγκόσμιας οικονομίας στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση, η οποία εκτιμάται ότι έχει το μεγαλύτερο αντίκτυπο στην ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας.
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΙ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ
Η ελληνική οικονομία με τις αδύναμες επιδόσεις της, απομακρύνεται σταδιακά από τις χώρες που κάνουν “πρωταθλητισμό” σε θέματα ανταγωνιστικότητας και καταλαμβάνουν τις πρώτες θέσεις στη σχετική κατάταξη. Για το 2018-2019, στην κορυφή της λίστας των πιο ανταγωνιστικών οικονομιών του κόσμου βρίσκονται οι ΗΠΑ, με βαθμολογία 85,6, ενώ η Σιγκαπούρη ακολουθεί στη δεύτερη θέση με 83,5 και η Γερμανία στην τρίτη, συγκεντρώνοντας βαθμολογία 82,8.
Η Ελβετία με 82,6 κατατάσσεται τέταρτη μεταξύ των πιο ανταγωνιστικών οικονομιών του κόσμου, με την Ιαπωνία να κατακτά την πέμπτη θέση (82,5), παγκοσμίως. Τη λίστα των δέκα πιο δυναμικών οικονομιών παγκοσμίως συμπληρώνουν η Ολλανδία στην έκτη θέση (82,4), το Χονκ Κογκ στην έβδομη (82,3), η Μεγάλη Βρετανία στην όγδοη (82) και συμπληρώνουν τη δεκάδα η Σουηδία (81,7) και η Δανία (80,6).
Όπως είναι σαφές, η Ευρώπη έχει κυρίαρχη θέση στον παγκόσμιο χάρτη ανταγωνιστικότητας, καθώς από τις δέκα πιο ισχυρές οικονομίες του κόσμου οι έξι έλκουν την καταγωγή τους από τη Γηραιά Ήπειρο. Στις επόμενες δέκα θέσεις (από την 11η έως και την 20η θέση) με τις πιο ανταγωνιστικές οικονομίες, παγκοσμίως, για το 2018-2019 βρίσκονται η Φινλανδία (80,3), ο Καναδάς (79,9), η Ταϊβάν (79,3), η Αυστραλία (78,9), η Κορέα (78,8), η Νορβηγία (78,2), η Γαλλία (78), η Νέα Ζηλανδία (77,5), το Λουξεμβούργο (76,6) και το Ισραήλ (76,6).
Στον αντίποδα, στην άλλη πλευρά της λίστας με τις πιο ανταγωνιστικές χώρες, διεθνώς, βρίσκονται οι δέκα οικονομίες με τις χειρότερες επιδόσεις σε θέματα ανταγωνιστικότητας: το Τσαντ, η Υεμένη, η Αϊτή, η Αγκόλα, του Μπουρούντι, το Κονγκό, η Σιέρρα Λεόνε, η Μοζαμβίκη, η Λιβερία και η Μαυριτανία.
1 Κλίμακα από 0 - 100. 2 Οι διαφορές κατάταξης και βαθμολογίας σε σχέση με το 2017 υπολογίστηκαν με χρήση της μεθοδολογίας GCI 4.0. Σημείωση: Ο Δείκτης Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας 4.0 καταγράφει τους καθοριστικούς παράγοντες της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης. Οι πρόσφατες εξελίξεις αντικατοπτρίζονται μόνο στο μέτρο που έχουν αντίκτυπο στα δεδομένα που μετρούν αυτούς τους καθοριστικούς παράγοντες.
Πίνακας 1. Δείκτης Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας - Κατάταξη Χωρών. Πηγή: The Global Competitiveness Report 2018 - 2019, επεξεργασία ΣΕΠΕ, 10/2018 - © 2018 World Economic Forum.
Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Τη σταθερά αρνητική θέση της ελληνικής οικονομίας στον παγκόσμιο χάρτη ανταγωνιστικότητας υπογραμμίζουν ακόμη πιο έντονα οι χώρες οι οποίες εμφανίζουν - και - στην αξιολόγηση του 2018-2019 ανάλογες επιδόσεις με την Ελλάδα: η Βουλγαρία, για παράδειγμα, βρίσκεται σε καλύτερη θέση από τη χώρα μας και συγκεκριμένα στην 51η, η Ρουμανία καταλαμβάνει την 52η, η Ουρουγουάη τοποθετείται στην 53η, το Κουβέιτ στην 54η, η Κόστα Ρίκα στην 55η και οι Φιλιππίνες στις 56η. Η ελληνική οικονομία πετυχαίνει ελαφρά μόνο καλύτερη βαθμολογία από χώρες, όπως η Ινδία (58η θέση), το Καζακστάν (59η), η Κολομβία (60η) και η Τουρκία (61η).
Η αξιολόγηση του Global Competitiveness Report 2018-2019, από την οποία προκύπτει ο δείκτης Global Competitiveness Index 4.0, αποκαλύπτει για ακόμη μια χρονιά τα τρωτά σημεία της ελληνικής οικονομίας, τα οποία συνεχίζουν να της στερούν πολύτιμους πόντους ανταγωνιστικότητας στο διεθνές περιβάλλον.
Διάγραμμα 1. Κατάταξη της Ελλάδας Σύμφωνα με το Δείκτη Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας. Πηγή: The Global Competitiveness Report 2018 - 2019, επεξεργασία ΣΕΠΕ, 10/2018 - © 2018 World Economic Forum
ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ
Η έκθεση αξιολογεί τις επιδόσεις των 140 οικονομιών του πλανήτη με βάση τέσσερις βασικούς Άξονες. Ο πρώτος “Ευνοϊκό Περιβάλλον” (Enabling Environment) αρθρώνεται σε τέσσερις επιμέρους Πυλώνες: “Θεσμικά Όργανα” (Institutions), “Υποδομές” (Infrastructure), “Υιοθέτηση ΤΠΕ” (ICT adoption) και “Μακροοικονομική Σταθερότητα” (Macroeconomic stability).
Ο δεύτερος Άξονας είναι το “Ανθρώπινο Κεφάλαιο” (Human Capital) με επιμέρους Πυλώνες την “Υγεία” (Health) και τις “Δεξιότητες” (Skills).
Τρίτος Άξονας είναι οι “Αγορές” (Markets) με επιμέρους Πυλώνες την “Αγορά Αγαθών” (Product market), την “Αγορά Εργασίας” (Labour market), το “Χρηματοπιστωτικό Σύστημα” (Financial system) και το “Μέγεθος Αγοράς” (Market size).
Τέταρτος Άξονας είναι το “Οικοσύστημα Καινοτομίας” (Innovation Ecosystem) με επιμέρους Πυλώνες την “Επιχειρηματική Δυναμική” (Business dynamism) και την “Ικανότητα Καινοτομίας” (Innovation capability).
Από την ανάλυση των επιδόσεων της Ελλάδας στους τέσσερις βασικούς Άξονες, που πραγματοποίησε ο ΣΕΠΕ, προκύπτει, ότι η εθνική μας οικονομία όσον αφορά το “Ευνοϊκό Περιβάλλον” βρίσκεται αρκετά χαμηλά στη διεθνή κατάταξη, καθώς καταλαμβάνει την 87η θέση μεταξύ 140 χωρών στον πυλώνα “Θεσμικά Όργανα”, την 38η στις “Υποδομές”, την 57η στην “Υιοθέτηση ΤΠΕ” και την 83η στη “Μακροοικονομική Σταθερότητα”.
Στον Άξονα “Ανθρώπινο Κεφάλαιο”, η Ελλάδα έχει τις καλύτερες ίσως επιδόσεις – απ’ όλους τους επιμέρους δείκτες - καθώς κατατάσσεται 21η ανάμεσα σε 140 χώρες στον πυλώνα “Υγεία” και την 39η στις “Δεξιότητες”.
Στον Άξονα “Αγορές”, ωστόσο, η ελληνική οικονομία αποδεικνύεται και πάλι ασθμαίνουσα: κατέχει την 63η θέση στην “Αγορά Αγαθών”, την 107η στην “Αγορά Εργασίας”, ενώ βρίσκεται στη βάση της λίστας και συγκεκριμένα 114η στο “Χρηματοπιστωτικό Σύστημα” και την 58η στο “Μέγεθος Αγοράς”.
Στον τέταρτο Άξονα, το “Οικοσύστημα Καινοτομίας”, η Ελλάδα έχει παγκοσμίως την 72η θέση στην “Επιχειρηματική Δυναμική” και την 44η στην “Ικανότητα Καινοτομίας”.
ΘΕΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Η Ελλάδα, πάντως, πετυχαίνει και κάποιες παγκόσμιες πρωτιές σύμφωνα με την αξιολόγηση του World Economic Forum. Για παράδειγμα, έχει την καλύτερη επίδοση στον κόσμο στην κατηγορία “Ρυθμό Ηλεκτροδότησης” (Electrification rate), ενώ είναι έκτη στον κόσμο στην αναλογία “Μαθητών/Δασκάλων στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση” και 15η στο “Προσδόκιμο Ζωής”.
ΧΕΙΡΟΤΕΡΕΣ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ
Οι παθογένειες, που διαχρονικά υποβαθμίζουν την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη ανταγωνιστικότητας, σύμφωνα με την αξιολόγηση του World Economic Forum, είναι πολλές. Για παράδειγμα, η χώρα έχει μία από τις χειρότερες επιδόσεις, παγκοσμίως, στην κατηγορία “Αποτελεσματικότητα του νομικού πλαισίου για την επίλυση των διαφορών”, καθώς καταλαμβάνει την 133η θέση μεταξύ 140 χωρών. Επίσης, στην κατηγορία “Ποιότητα στη διαχείριση γης” (Quality of land administration), η Ελλάδα κατατάσσεται στην 135η θέση, ενώ στην ίδια θέση βρίσκεται και όσον αφορά το “Μελλοντικό προσανατολισμό της κυβέρνησης” (Future orientation of government).
Στο μεταξύ, ισχνές είναι οι επιδόσεις της χώρας και σε μια σειρά από παράγοντες που σχετίζονται με το χρηματοδοτικό σύστημα. Η Ελλάδα έχει την 137η θέση μεταξύ 140 χωρών, διεθνώς, στη “Διαθεσιμότητα επιχειρηματικών κεφαλαίων”, την 129η στη “Χρηματοδότηση των ΜΜΕ”, ενώ κατατάσσεται 137η στις κατηγορίες “Ασφάλεια τραπεζών” (Soundness of banks) και στα “Μη εξυπηρετούμενα δάνεια”. Χαμηλές επιδόσεις έχει η ελληνική οικονομία και αναφορικά με την ικανότητά της να παράγει καινοτομία. Έτσι, στην “Ανάπτυξη καινοτόμων επιχειρήσεων” κατατάσσεται 120η μεταξύ 140 χωρών, ενώ στην “Ικανότητα καινοτομίας” καταλαμβάνει την 123η θέση.
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Το 2018 αποτελεί χρονιά ορόσημο για τη σύνταξη του Global Competitiveness Report από το World Economic Forum, καθώς σηματοδοτεί την πλήρη αλλαγή της μεθοδολογίας, που χρησιμοποιεί το WEF. Για πρώτη φορά, από το 1979 οπότε ξεκίνησε η αξιολόγηση, αλλάζει πλήρως η μεθοδολογία που χρησιμοποιεί το WEF, με την εισαγωγή του δείκτη Global Competitiveness Index 4.0.
Το νέο εργαλείο αναγορεύει τον ψηφιακό μετασχηματισμό σε κορυφαία παράμετρο για τη μέτρηση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας, εκτιμώντας ότι μόνο εκείνες οι οικονομίες που αναγνωρίζουν τη σημασία της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης μπορούν να κάνουν πρωταθλητισμό στην ανταγωνιστικότητα.
Ο Global Competitiveness Index 4.0 χαρτογραφεί το τοπίο της ανταγωνιστικότητας 140 οικονομιών μέσω 98 δεικτών, που αρθρώνονται σε δώδεκα Πυλώνες και τέσσερις Άξονες. Το νέο εργαλείο αλλάζει πλήρως τα δεδομένα στην αξιολόγηση των χωρών, όπως αυτή αποτυπωνόταν μέχρι και πέρσι, αναδεικνύοντας, για παράδειγμα, τις ΗΠΑ, που διαθέτουν ένα από τα πιο ισχυρά οικοσυστήματα καινοτομίας στον πλανήτη, στην πρώτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης, που μέχρι πέρσι κρατούσε διαχρονικά η Σιγκαπούρη.