Μπορεί η θητεία του Μάριο Ντράγκι στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να μη λήγει παρά σε δυόμισι χρόνια, αλλά το παιχνίδι με τις «μουσικές καρέκλες» για τη διαδοχή του μόλις ξεκίνησε. Οι αλλεπάλληλες διαρροές που έγιναν αυτές τις ημέρες από το στρατόπεδο της Ανγκελα Μέρκελ και του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε υπέρ της υποψηφιότητας του Γερμανού κεντρικού τραπεζίτη, Γενς Βάιντμαν, εγκαινιάζουν το σκληρό πολιτικό παζάρι για την καρέκλα του ανθρώπου που κρατά στα χέρια του την τύχη της ευρωπαϊκής οικονομίας. Και, την ίδια στιγμή, μαρτυρούν την αποφασιστικότητα του Βερολίνου να δώσει τα «κλειδιά» του ευρώ στον πιο αυστηρό εκφραστή της γερμανικής οικονομικής ορθοδοξίας. Αυτό που μένει τώρα να φανεί είναι τα ανταλλάγματα που θα είναι διατεθειμένοι να προσφέρουν οι Γερμανοί, προκειμένου να τοποθετήσουν τον άνθρωπό τους στον Πύργο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη Φρανκφούρτη.
Το σίγουρο είναι ότι η υποψηφιότητα Βάιντμαν δεν θα αρέσει καθόλου στην Αθήνα και στις υπόλοιπες πρωτεύουσες του Νότου. Οι πιο παλιοί θυμούνται ότι ήταν εκείνος που ως οικονομικός σύμβουλος της Μέρκελ, στις αρχές της ελληνικής κρίσης, έπεισε τότε την καγκελάριο ότι το όποιο σχέδιο διάσωσης θα έπρεπε να συνοδεύεται από αυστηρούς όρους για μέτρα λιτότητας και μεταρρυθμίσεις. Και λίγα χρόνια αργότερα, όταν η χώρα βρέθηκε με το ένα πόδι εκτός ευρωζώνης, το καλοκαίρι του 2015, ήταν ο ίδιος άνθρωπος που φώναζε «δεν είναι δουλειά της ΕΚΤ να σώσει την Ελλάδα», ως πρόεδρος της Bundesbank πια, αναφέρει το ependisinews.
Υπάρχει μόνο ένα πράγμα που ενοχλεί τον Βάιντμαν περισσότερο από τα πακέτα διάσωσης της Ελλάδας, και αυτό είναι το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Από τη στιγμή που ο Μάριο Ντράγκι ξεστόμισε το περίφημο «whatever it takes» (υποσχέθηκε, δηλαδή, να κάνει ό,τι χρειαστεί για να σώσει το ευρώ), κάθε σημαντική απόφαση της ΕΚΤ, από τη μείωση των επιτοκίων έως το QE, πάρθηκε παρά την αρνητική ψήφο του Βάιντμαν.
Ο πρόεδρος της Bundesbank εκφράζει την άποψη του μέσου Γερμανού, στα μάτια του οποίου πολιτικές όπως αυτές των αρνητικών επιτοκίων και του QE δεν είναι παρά μια υπόγεια προσπάθεια της ΕΚΤ για αναδιανομή του πλούτου από τη Γερμανία προς τις χώρες του Νότου. Δεν είναι λίγες οι φορές που ο Ντράγκι προσπάθησε να τον μεταπείσει, τόσο στις επίσημες συνεδριάσεις της ΕΚΤ όσο και σε πιο χαλαρό περιβάλλον, προσκαλώντας τον κάποιο βράδυ για ένα κρασί. «Ασφαλώς, κανείς δεν περίμενε ότι ένα ποτήρι κρασί και ένα σακουλάκι πατατάκια θα μου άλλαζαν τη γνώμη», είπε ο Βάιντμαν σε κάποια συνέντευξή του, με το γνωστό αυστηρό του στιλ. «Για τους Νοτιοευρωπαίους ο Βάιντμαν είναι σαν το καρτούν ενός Γερμανού με τη βαρετή και στενόμυαλη άποψη για τις δράσεις της κεντρικής τράπεζας που θα περίμενε κανείς από έναν τηρητή της πειθαρχίας και χωρίς την παραμικρή ευελιξία ή αίσθηση του χιούμορ», γράφει για αυτόν ο Λεοντίν Μπερσίντσκι του Bloomberg.
Υστερα από αυτά, κανείς αντιλαμβάνεται ότι δύσκολα η Γερμανία θα εξασφάλιζε την ψήφο από το 55% του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που απαιτείται για να εγκριθεί η τοποθέτηση του Βάιντμαν στο τιμόνι της ΕΚΤ, το 2019. Και κάπου εδώ αρχίζει ένα υπόγειο πολιτικό παζάρι που, όπως φαίνεται, θα διαρκέσει για τα επόμενα δυόμισι χρόνια. Οι Γερμανοί ξεκινούν με ένα απλό, αλλά και λογικό επιχείρημα: Εως τώρα, την προεδρία της ΕΚΤ είχαν ένας Ολλανδός, ένας Γάλλος και ένας Ιταλός, αλλά ποτέ ένας Γερμανός, παρότι η χώρα τους είναι ο μεγαλύτερος «μέτοχος» της ευρωτράπεζας. Και, για να κλείσουν το deal, είναι διατεθειμένοι να προσφέρουν στους Νότιους ένα «τυράκι»: Προτίθενται, για λόγους ισορροπιών, να στηρίξουν την υποψηφιότητα του Ισπανού Λουίς ντε Γκίντος για τη θέση του αντιπροέδρου της ΕΚΤ.
Αυτά δεν αρκούν, εκτιμά πηγή που μίλησε στη γερμανική εφημερίδα «Handelsblatt».
Για να δεχθούν τον Βάιντμαν, οι χώρες του Νότου θα ζητήσουν σημαντικές παραχωρήσεις, οι οποίες θα περιλαμβάνουν ένα κοινό ευρωπαϊκό ομόλογο, για το οποίο, ως γνωστόν, η Ανγκελα Μέρκελ δεν θέλει ούτε να ακούσει.
Και μόνο το γεγονός ότι μια τέτοια πρόταση γράφτηκε στις σελίδες της «Handelsblatt», μιας εφημερίδας που βρίσκεται σε ανοικτή γραμμή με την καγκελαρία και το υπουργείο του Σόιμπλε, αποδεικνύει ότι το Βερολίνο έχει αρχίσει να αποδέχεται ότι η αναγκαία αναμόρφωση της ευρωζώνης θα περιλαμβάνει και κινήσεις που ίσως να μην αρέσουν και τόσο στους Γερμανούς. Αλλωστε, και ο αρθρογράφος των «Financial Times» Βόλφγκανγκ Μινχάου εξηγούσε προ ημερών ότι η εκλογή του Μακρόν ανοίγει για πρώτη φορά μια σοβαρή συζήτηση για τα ευρωομόλογα. Ασφαλώς, δεν έχουν διαμορφωθεί ακόμη οι συνθήκες για ένα ευρωπαϊκό ομόλογο που θα συνεπάγεται την αμοιβαιοποίηση των χρεών στην ευρωζώνη, όμως η ιδέα του λεγόμενου Ευρωπαϊκού Ασφαλούς Ομολόγου (European Safe Bond) μπορεί να είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα.
Και ενδεχομένως είναι αυτό ακριβώς το αντάλλαγμα που θα ζητούσαν οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι για να επιτρέψουν σε ένα «γεράκι» σαν τον Βάιντμαν να κρατήσει το τιμόνι της ευρωπαϊκής οικονομίας σε μια τόσο κρίσιμη χρονική συγκυρία. Γιατί η αλλαγή φρουράς στη Φρανκφούρτη θα πραγματοποιηθεί σε ένα διάστημα που οι χώρες του ευρώ θα πρέπει να μάθουν να ζουν χωρίς το «προστατευτικό δίχτυ» του QE και η Ελλάδα θα πρέπει να απεξαρτηθεί από τα πακέτα διάσωσης και να σταθεί στα πόδια της, στις αγορές.
Μπαίνουν σφήνα οι Γάλλοι
Τη θέση του προέδρου της ΕΚΤ διεκδικούν και οι Γάλλοι, με τον δικό τους κεντρικό τραπεζίτη, Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό, η υποψηφιότητα του οποίου θα πρέπει να θεωρείται ιδιαίτερα ισχυρή, ειδικά τώρα, που η εκλογική νίκη του Εμανουέλ Μακρόν αποκαθιστά την πολιτική επιρροή του Παρισιού στην ευρωπαϊκή σκακιέρα. «Ο Βάιντμαν θα γίνει δεκτός από τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου μόνο εάν η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Γερμανίας προσφέρει σημαντικές παραχωρήσεις ως αντάλλαγμα», λέει πηγή της «Handelsblatt».