Κατατέθηκε στη Βουλή από το ΥΠΟΙΚ το τελικό σχέδιο του Προϋπολογισμού για το 2018, κομίζοντας πρόσθετα φορολογικά βάρη και περικοπές δαπανών με τις οποίες εκτιμά ότι διασφαλίζονται υπερ-πλεονάσματα και για τον επόμενο χρόνο.
Με το πού θα μπει ο Ιανουάριος, η κυβέρνηση υπολογίζει να εισπράξει φόρους 4,115 δισ. ευρώ σε έναν μήνα, όταν αντίστοιχα πέρυσι υπολόγιζε για φέτος 3,981 δισ. ευρώ (αύξηση φόρων 3,4% σε ένα μήνα).
Συνολικά για το 2018 ο νέος κρατικός προϋπολογισμός προβλέπει αύξηση κρατικών εισπράξεων 2,1 δισ. σε σχέση με φέτος, εκ των οποίων 1,1 δισ. είναι επιπλέον φόροι στα νοικοκυριά.
Από πού θα προέλθουν τα επιπλέον φόροι 1 δισ. το 2018 σε σχέση με φέτος;
– Φόροι εισοδήματος φυσικών προσώπων: + 456 εκατ. ευρώ
– ΕΝΦΙΑ – Φόροι στην Περιουσία: + 179 εκατ. ευρώ
– ΦΠΑ και Φόροι Κατανάλωσης: +517 εκατ. ευρώ
«Πλεόνασμα» φόρων και… αισιοδοξίας
Παρόλα αυτά, ο κρατικός προϋπολογισμός που κατατέθηκε χθες στη Βουλή και θα ψηφιστεί στις 22 Δεκεμβρίου τα μεσάνυχτα, ενσωματώνει τα μέτρα που έχουν ψηφιστεί για να εφαρμοστούν από 1ης Ιανουαρίου και προσβλέπει σε έσοδα 54,2 δισ. το 2018, έναντι μόλις 52,1 δισ. φέτος και 53,1 δισ. το 2016.
Προβλέπει όμως και επιπλέον «ψαλίδι» 2,1 δισ. στις κρατικές δαπάνες: από 59,8 δισ. που το Κράτος δαπάνησε το 2016 και 57,3 δισ. φέτος (-2,5 δισ. σε ένα χρόνο) θα πρέπει να πέσουν στα 55,2 δισ. ευρώ το 2018.
Η μεγαλύτερη μείωση δαπανών, κατά 1,6 δισ. σε ένα χρόνο, καταγράφεται σε Συντάξεις, Υγεία και Πρόνοια: Το κονδύλι για Ασφάλιση, Περίθαλψη και Κοινωνική Προστασία μειώνεται από 21,037 δισ. φέτος σε 19,438 δισ. ευρώ το 2018.
Οι στόχοι είναι προφανείς: το 2018 να επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 7,051 δισ. ευρώ ή 3,82% του ΑΕΠ (αν και ο στόχος στο Μνημόνιο είναι 3,5%) ώστε να προκύψει υπερπλεόνασμα 600 εκατ. τουλάχιστον για παροχές μερισμάτων.
Και για να συμβεί αυτό, προβλέπεται Ανάπτυξη 2,5% το 2018, υψηλότερη και από το 2,4% που προέβλεπε τον Οκτώβριο το Προσχέδιο του Προϋπολογισμού, παρότι ως τώρα όλες ανάλογες προβλέψεις διαψεύστηκαν: Το 2016 η ανάπτυξη δεν ήρθε ποτέ, ενώ το 2017 η ανάπτυξη «ψαλιδίστηκε» σχεδόν στο μισό: μόλις 1,6% του ΑΕΠ (και παρ’ολίγον 1,4%) αντί 1,8% που προέβλεπε προ μηνός το Προσχέδιο και αντί 2,7% που έλεγε ο περσινός προϋπολογισμός.
«Ψαλίδι» 1,6 δισ. ευρώ σε κοινωνικές δαπάνες
Ποσό ύψους 1,59 δισ. ευρώ κόβει η κυβέρνηση με το νέο Προϋπολογισμό από τις συνολικές δαπάνες για την περίθαλψη και την κοινωνική προστασία.
Από τα 21,03 δισ. ευρώ για το 2017, δίνουν 19,43 δισ. ευρώ για το 2018!
Η μεγάλη αυτή μείωση προκύπτει κατά το μεγαλύτερο τμήμα της από περικοπές στο ΕΚΑΣ κατά 238 εκατ. ευρώ και από το ψαλίδι της κρατικής επιχορήγησης συνολικά κατά 638 εκατ. ευρώ σε ΕΟΠΥΥ, νοσοκομεία και ΟΓΑ. Οι δικαιούχοι του ΕΚΑΣ για το 2018 θα είναι λιγότεροι κατά 140.000 και το ποσό που θα διατεθεί για τους περίπου 70.000 εναπομείναντες δικαιούχους του βοηθήματος θα διαμορφωθεί στα 81 εκατ. ευρώ.
Έκτακτη επιχορήγηση
Στο νέο Προϋπολογισμό προβλέπεται για το 2018 η έκτακτη επιχορήγηση του ΕΦΚΑ με 395 εκατ. ευρώ από τον κουμπαρά των συνταξιούχων (ΑΚΑΓΕ) με στόχο να εμφανίσουν… πλεόνασμα.
Αυτό που αποκλαύπτεται όμως είναι ότι και φέτος μιλούσαν για πλεόνασμα αλλά ο κοινωνικός προϋπολογισμός κλείνει με έλλειμμα κατά 198 εκατ. ευρώ.
Μικρότερη κατά 174 εκατ. ευρώ προβλέπεται και η δαπάνη για συντάξεις για το 2018 και προβλέπεται να ανέλθει στα 28,69 δισ. ευρώ έναντι 28,87 δισ. ευρώ που είναι για το 2017.
Η μείωση θα προέλθει από τις κύριες συντάξεις με τη με τη δαπάνη στα 25,32 δισ. ευρώ το 2018 από 25,53 δις. ευρώ το 2017, δηλαδή σχεδόν 200 εκατ. ευρώ λιγότερα.
Μικρή αύξηση προβλέπεται στη δαπάνη για τις επικουρικές συντάξεις, στα 3,37 δις. ευρώ έναντι 3,33 δις. ευρώ φέτος.
Η μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης αποδίδεται στη μείωση του αριθμού των νέων συνταξιοδοτήσεων. Ωστόσο αποκρύβεται το γεγονός ότι οι νέες συντάξεις βγαίνουν σημαντικά μειωμένες έως 25% γιατί υπολογίζονται με το νόμο Κατρούγκαλου.
Αδυναμία πληρωμής
Την ίδια στιγμή όμως που προβλέπεται μείωση δαπάνης για συντάξεις, το υπουργείο Εργασίας και ο ΕΦΚΑ αδυνατούν να πληρώσουν τις παλιές εκκρεμείς συντάξεις ακόμη και από τα «έτοιμα λεφτά» καθώς από το 1,12 δισ. ευρώ που πήραν από το δάνειο της τρόικας για τις εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης μέχρι στιγμής έχουν δώσει μόνο τα 323 εκατ. ευρώ…
«Εξαφάνισαν» τα νέα μέτρα!
Ωστόσο ο νέος κρατικός προϋπολογισμός συντηρεί και ένα… «μυστήριο» για τα μέτρα που θα ληφθούν το 2018.
Ενώ δηλαδή η κυβέρνηση εξαγγέλλει πλεονάσματα, μοιράζει μερίσματα, υπόσχεται έξοδο από τα Μνημόνια το 2018 και διατείνεται πως θα επιτύχει στόχους που δεν πέτυχε φέτος (σε Ανάπτυξη και αύξηση εσόδων) για να «ξορκίσει» τον κίνδυνο λήψης πρόσθετων νέων μέτρων, την ίδια στιγμή (για άγνωστο λόγο) «έσβησε» από τον νέο προϋπολογισμό και τα μέτρα που ήδη ψήφισε και θα ισχύσουν από 1.1.2018!
Ο «βαρύς» κρατικός προϋπολογισμός των 16 τόμων και των περίπου 811 σελίδων που κατέθεσε χθες στη Βουλή, φέτος… «ελαφρύτερος» κατά 2 σελίδες και 2 πίνακες, σε σχέση άλλους του παρελθόντος. Τι έλειπε; Οι αναλυτικοί πίνακες με τις «Παρεμβάσεις» και την απόδοση που θα έχουν τα ήδη ψηφισμένα νέα μέτρα του 2018.
Μόνον περιγραφικά, μέσα σε κείμενα δεκάδων χιλιάδων λέξεων, η κυβέρνηση ομολογεί μερικά μόλις, από τα νέα μέτρα ύψους 1,8 δισ. ευρώ, τα οποία κρύβει ο νέος προϋπολογισμός για το 2018. Για παράδειγμα:
– η λέξη «ΕΚΑΣ» αναγράφεται μόνον μία φορά. Η δραστική περικοπή του κατά 75% από 1.1.2018, «υπονοείται» ή καλύπτεται από την φράση «καταβολή του επιδόματος ΕΚΑΣ στους δικαιούχους, καθώς και εφαρμογή αντισταθμιστικών μέτρων για την απώλεια της ανωτέρω παροχής». Με τα νέα κριτήρια μένουν εκτός για το 2018 περίπου 140.000 δικαιούχοι οι οποίοι θα λάβουν για τελευταία φορά το επίδομα αυτό με τη σύνταξη Δεκεμβρίου που πληρώνεται τέλος Νοεμβρίου. Στην πράξη οι δικαιούχοι, από 220.000 που είναι σήμερα, θα μειωθούν το 2018 σε 80.000. Το ποσό περιορίζεται σε μόλις 81 εκατ. ευρώ ενώ το 2017 δόθηκαν 319 εκατ. ευρώ. Η μείωση κατά 238 εκατ. ευρώ στο ΕΚΑΣ θα γίνει «μια κι έξω» από τις συνάξεις που θα πληρωθούν στις 21 Δεκεμβρίου 2017.
– Σε μια πρόταση μόλις, αναφέρονται συλλήβδην μισή ντουζίνα νέοι φόροι – δηλαδή μισοί σχεδόν από όσους θα επιβληθούν το 2018. Γράφει ο προϋπολογισμός: «Ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων, προβλέπεται» να αυξηθεί «κατά 456 εκατ. ευρώ έναντι του 2017, κυρίως λόγω της εκτιμώμενης απόδοσης των παρεμβάσεων που αφορούν στην κατάργηση του 25% του αφορολόγητου σε βουλευτές και δικαστικούς λειτουργούς, τη φορολόγηση της βραχυπρόθεσμης μίσθωσης ακινήτων, την κατάργηση της έκπτωσης στις ιατρικές δαπάνες, καθώς και της έκπτωσης 1,5% στην παρακράτηση φόρου».
Από την άλλη, δεν γίνεται καμία απολύτως αναφορά στην αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου. Ενδεχομένως η κυβέρνηση να θέλει να την αναβάλει, αν και έχει ψηφιστεί. Αυτό συνάγεται από το εξής στοιχείο: Για το 2018 αναγράφησαν μόνον 78 εκατ. ευρώ επιπλέον εισπράξεις ΦΠΑ.
Και αν εξαιρεθεί ο ΦΠΑ σε καύσιμα και τσιγάρα, η αύξηση το 2018 προβλέπεται να είναι… 18 εκατ. ευρώ μικρότερη από του 2017 (13,311 δισ. το 2018 έναντι 13,329 δισ. το 2017)! Και αυτό δεν συνάδει, ούτε με την ένταξη 32 νησιών του Αιγαίου στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, ούτε καν όμως με την πρόβλεψη για ανάπτυξη 2,5% που η κυβέρνηση προϋποθέτει για το 2018.
Ψηφισμένα μέτρα λιτότητας για το 2018
• Αύξηση 50% στον ΦΠΑ σε 32 νησιά του Αιγαίου: 50 εκατ. ευρώ
• Περικοπή ΕΚΑΣ: 238 εκατ. ευρώ
• Μείωση 50% του επιδόματος θέρμανσης: 58 εκατ. ευρώ
• Μη τιμαριθμική αναπροσαρμογή συντάξεων: 245 εκατ. ευρώ
• Αλλαγή υπολογισμού εισφορών ελευθέρων επαγγελματιών: 59 εκατ. ευρώ
• Κατάργηση απαλλαγής 50% για οινοπνευματώδη στα Δωδεκάνησα: 13 εκατ. ευρώ
• Φόρος διαμονής σε ξενοδοχεία- ενοικιαζόμενα: 74 εκατ. ευρώ
• Φόρος Airbnb: 48 εκατ. ευρώ
• Αντικίνητρα για πρόωρη συνταξιοδότηση και σταδιακή αύξηση ορίων ηλικίας: 73 εκατ. ευρώ
• Κατάργηση φοροαπαλλαγής ιατρικών δαπανών: 121 εκατ. ευρώ
• Κατάργηση έκπτωσης 1,5% στην παρακράτηση φόρου μισθών – συντάξεων: 68 εκατ. ευρώ
• Κατάργηση αφορολόγητου 25% σε βουλευτές- δικαστικούς: 44 εκατ. ευρώ
• Μείωση ή κατάργηση προνοιακών επιδομάτων: 10 εκατ. ευρώ
• Αλλαγές στα ειδικά μισθολόγια: 99 εκατ. ευρώ
• Μειώσεις στις νέες συντάξεις χηρείας: 196 εκατ. ευρώ
(σύνολο εξοικονόμησης 2018: 1,4 δισ. ευρώ)