Είναι αλήθεια πως το τελευταίο διάστημα ζούμε πρωτόγνωρες για εμάς καταστάσεις, αφού η υγειονομική κρίση έχει επηρεάσει έντονα την καθημερινότητα μας. Η χώρα αναγκάστηκε να λάβει δύσκολα μέτρα με γενικό lockdown, ώστε να αποφύγει δυσάρεστες καταστάσεις όπως αυτές που βίωσαν οι γειτονικές χώρες.
Του Στέφανου Χαντζιάρα*
Εκ του αποτελέσματος μέχρι στιγμής, η Κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχουν σταθεί στο ύψος των περιστάσεων με τα μέτρα να δείχνουν πως αποδίδουν και πως βαδίζουμε σιγά σιγά τον δρόμο της επιστροφής στην κανονικότητα.
Η πανδημία και η παύση των δικαστηρίων ωστόσο ήρθαν να διαμορφώσουν μία νέα πραγματικότητα στο χώρο της δικαιοσύνης, προσδίδοντας νέα δεδομένα , με την ανάγκη για μία ψηφιακή δικαιοσύνη να καθίσταται πιο επιτακτική από ποτέ.
Πιο συγκεκριμένα , ήδη ανακοινώθηκε από τον Υπουργό Δικαιοσύνης κ. Τσιάρα, σε συνεργασία με τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Πιερρακάκη η έκδοση ψηφιακών πιστοποιητικών κληρονομιάς, χωρίς να απαιτείται η αυτοπρόσωπη παράσταση πολιτών και δικηγόρων.
Φαίνεται ήδη , σύμφωνα με τα αποτελέσματα που εκδόθηκαν από την πρώτη κιόλας μέρα, πως θα εξυπηρετήσει χιλιάδες συμπολίτες μας. Αυτό όμως θα πρέπει να αποτελεί το έναυσμα, ώστε να κινηθούμε σε μία νέα κατεύθυνση ψηφιοποίησης της δικαιοσύνης, όπου αφενός θα επιτυγχάνεται ο σκοπός της, που είναι η δίκαιη απονομή με τις απαιτούμενες εγγυήσεις για την ασφάλεια των πολιτών μέσα σε ένα κράτος δικαίου και αφετέρου η εξασφάλιση της εύκολης και ταχύτερης πρόσβασης σε αυτή, χωρίς γραφειοκρατικές δυσκολίες.
Κατά κοινή ομολογία η χώρα μας λόγω της πανδημικής κρίσης, αναγκάστηκε να επισπεύσει τις διαδικασίες εισόδου σε μία νέα ψηφιακή εποχή. Από αυτό δεν μπορεί να λείπει ο χώρος της δικαιοσύνης, όπου θα πρέπει να υπάρξει ειδική μέριμνα. Ειδικότερα είναι αναγκαίο να επεκταθεί η δυνατότητα ηλεκτρονικής κατάθεσης δικογράφων και εκτός της Αθήνας, Θεσσαλονίκης και Χαλκίδας όπου δίνεται αυτή τη στιγμή , προς διευκόλυνση όλου του δικαστικού κλάδου. Κατ’ αυτόν τον τρόπο δεν θα απαιτείται η μετακίνηση πολλών χιλιομέτρων απόστασης για την κατάθεση όταν αυτή πρέπει να γίνει σε άλλη πόλη από αυτή που εδρεύει ο δικηγόρος.
Ταυτόχρονα όμως είναι απαραίτητο να υπάρξει η δυνατότητα ηλεκτρονικής υπογραφής , ώστε να μην απαιτείται η παράσταση των διαδίκων με τους πληρεξούσιους δικηγόρους τους.
Η ηλεκτρονική υπογραφή είναι ένα ζήτημα που δεν θα πρέπει να αφορά όμως μόνο τον συγκεκριμένο κλάδο, αλλά και όλο το γραφειοκρατικό σύστημα του δημοσίου, ώστε να επιτυγχάνεται η καλύτερη εξυπηρέτηση και συνεργασία και όχι να υπάρχουν ουρές στις δημόσιες υπηρεσίες για μία υπογραφή.
Επιπρόσθετα, μπορούν να γίνουν ακόμα περισσότερα βήματα όπως οι ‘’τηλεδίκες’’ όταν δεν απαιτείται η παρουσία διαδίκων για την συζήτηση της υπόθεσης ή ακόμα περισσότερο η τηλ-εξέταση μαρτύρων όταν για παράδειγμα οι μάρτυρες κατοικούν στο εξωτερικό, ώστε αυτοί να μην αναγκάζονται να ταξιδέψουν μακριά και οι διάδικοι να μην χάνουν την δυνατότητα να εξεταστούν μάρτυρες που μπορεί να αποδειχθούν εξαιρετικά κρίσιμοι.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε εδώ και την αναγκαιότητα σύγχρονων ψηφιακών συστημάτων των δικαστηρίων όλης της επικράτειας όπου θα παρέχεται εύκολη πρόσβαση για ενημέρωση των υποθέσεων, των τρεχούμενων πινακίων και άλλων γεγονότων όπως για παράδειγμα οι αναβολές δικών.
Καταλήγοντας, γίνεται εύκολα αντιληπτό πως το δικαιικό σύστημα της χώρας μας εισέρχεται σε μία νέα ψηφιακή εποχή όπου με την πολιτική βούληση που υπάρχει εκ μέρους της Κυβέρνησης και του αρμόδιου υπουργού Δικαιοσύνης θα επιτευχθεί η ταχύτερη εναρμόνιση της χώρας μας με τις πρακτικές προηγμένων χωρών του εξωτερικού στο χώρο της δικαιοσύνης.
Είναι απαραίτητο να υπάρξουν οι μεταρρυθμίσεις εκείνες που θα εκσυγχρονίσουν το σύστημα απονομής της Δικαιοσύνης πρωτίστως προς όφελος των πολιτών.
Τα στίγματα της πανδημίας μπορεί να είναι να δύσκολο να εξαλειφθούν γρήγορα, όμως μέσα σε όλη αυτή την κατάσταση δίνεται η δυνατότητα να πραγματοποιηθούν ουσιαστικές τομές που θα επιλύσουν χρόνιες παθογένειες.
* ασκούμενος δικηγόρος Θεσσαλονίκης, υπεύθυνος τομέα Δικαιοσύνης και διαφάνειας ΟΝΝΕΔ Θεσσαλονίκης.