Με ένα τέταρτο Μνημόνιο πρόσθετων μέτρων λιτότητας που προσεγγίζουν τα 5 δισ. ευρώ ευρώ από αυξήσεις φόρων και εισφορών, μειώσεις κύριων και επικουρικών συντάξεων και κατάργηση κοινωνικών επιδομάτων, κλείνει η κυβέρνηση τη 2η αξιολόγηση ναρκοθετώντας έτσι το δρόμο προς την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.
Τα νέα μέτρα που περιλαμβάνονται στο πολυνομοσχέδιο το οποίο κατατέθηκε το Σάββατο στη Βουλή για να ψηφιστεί με τη διαδικασία του επείγοντος στις 18 Μαΐου, είναι ακόμη υψηλότερα από τα ποσά για τα οποία μιλούσε η κυβέρνηση.
Οι περικοπές στις συντάξεις που ξεκινούν το 2018 θα φτάσουν συνολικά τα 2,5-2,6 δις. ευρώ ως το 2021 καθώς παγώνουν παράλληλα και οι αυξήσεις που προβλέπονταν στο Νόμο Κατρούγκαλου, ενώ αντίστοιχα η απόδοση από τη μείωση του αφορολόγητου θα είναι 1,9 δισ. ευρώ.
Τα μέτρα υιοθετούνται προκαταβολικά φέτος και θα ισχύσουν μετά τη λήξη του μνημονίου, την τριετία 2018-2020, προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ για τουλάχιστον πέντε χρόνια ως το 2022.
Το νομοσχέδιο στο οποίο κατέληξε η κυβέρνηση προβλέπει:
1. Μείωση από το 2020 της ετήσιας έκπτωσης φόρου εισοδήματος που ισχύει για τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους κατ’ επάγγελμα αγρότες, από τα επίπεδα των 1.900-2.100 ευρώ στα επίπεδα των 1.250-1.450 ευρώ. Προκύπτει δηλαδή επιβάρυνση έως 650 ευρώ ή έναν μισθό το χρόνο.
Αυτό οδηγεί σε μείωση των αφορολογήτων ορίων από τα επίπεδα των 8.636-9.545 ευρώ στα επίπεδα των 5.681-6.591 ευρώ. Αν και εφόσον όμως ενεργοποιηθούν τα αντίμετρα, προβλέπεται και δυνατότητα μείωσης του συντελεστή φόρου που επιβάλλεται στα εισοδήματα μέχρι 20.000 ευρώ, από το 22% στο 20%.
Υπό τους όρους αυτούς, για τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους κατ’ επάγγελμα αγρότες, το αφορολόγητο όριο εισοδήματος ενδέχεται να διαμορφωθεί στα 6.250 ευρώ για όσους δεν έχουν προστατευόμενα τέκνα, στα 6.500 ευρώ (αντί στα 5.909 ευρώ) με ένα προστατευόμενο τέκνο, στα 6.750 ευρώ (αντί στα 6.136 ευρώ) με δύο προστατευόμενα τέκνα και στα 7.250 ευρώ (αντί στα 6.591 ευρώ) με τρία ή περισσότερα προστατευόμενα τέκνα.
Ωστόσο, αν δεν συμφωνήσουν οι δανειστές, το άρθρο 14 του νομοσχεδίου προβλέπει πως όχι μόνον δεν θα ισχύσουν τα «εξισορροπητικά μέτρα», αλλά θα μειωθεί απευθείας και ένα χρόνο νωρίτερα (το 2019 αντί το 2020) το αφορολόγητο στα 5681 ευρώ!
2. Από 1.1.2018 καταργείται η έκπτωση φόρου 1,5% λόγω μηνιαίας παρακράτησης μισθών και συντάξεων με αποτέλεσμα να υπάρχει πρόσθετη επιβάρυνση για χιλιάδες φορολογουμένους. Για παράδειγμα, σε καθαρό μισθό 1.280 ευρώ η πρόσθετη φορολογική επιβάρυνση από την κατάργηση της έκπτωσης φόρου θα 40 ευρώ τον χρόνο, ενώ σε καθαρό μισθό 1.600 ευρώ η ετήσια πρόσθετη φορολογία λόγω κατάργησης της έκπτωσης φόρου θα είναι 70 ευρώ το χρόνο.
3. Από 1.1.2017 καταργείται η έκπτωση φόρου για ιατροφαρμακευτικές δαπάνες. Από τη συγκεκριμένη διαδικασία το κράτος επέστρεφε στους πολίτες περίπου 80 εκατ. ευρώ. Αυτό θα είναι και το ποσό που θα εξοικονομήσει από την κατάργηση της συγκεκριμένης φοροαπαλλαγής. Η εν λόγω έκπτωση παρέχεται με την προϋπόθεση ότι οι ιατροφαρμακευτικές δαπάνες ξεπερνούν ετησίως το 5% του ετήσιου εισοδήματος.
4. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι έμποροι και οι αγρότες από το 2018 θα πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές επί των καθαρών εισοδημάτων τους, χωρίς όμως πρώτα να έχουν αφαιρεθεί οι εισφορές που πληρώθηκαν το προηγούμενο έτος, όπως προέβλεπε ο νόμος Κατρούγκαλου (Ν. 4387/2016). Αυτό αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών σε σύγκριση με σήμερα. Για το 2018 προβλέπεται έκπτωση 15%. Ωστόσο από το 2018 θα υπολογίζονται με αυξημένο συντελεστή (17% από 14% σήμερα) οι εισφορές ΕΦΚΑ των αγροτών.
5. Από την 1η Ιανουαρίου 2018 θα τεθεί σε εφαρμογή η επιβολή τέλους διαμονής σε ξενοδοχεία 0,5 (αντί 0,25-1 ευρώ) ανά διαμονή
6. Από 1.1.2018 επιβάλλεται φόρος 15%-45% στις βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας ενοικίασης (π.χ. Airbnb) αν παρέχουν μόνον κλινοσκεπάσματα, ή 29% (σαν επιχειρήσεις) αν παρέχουν και άλλες υπηρεσίες (πχ πρωινό).
7. Από το 2018 καταργούνται τέσσερα επιδόματα και ενσωματώνονται στο Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (ένδειας, φυσικών καταστροφών, απροστάτευτων τέκνων κ.τ.λ.), καταργείται το επίδομα του ΟΑΕΔ σε άνεργους νέους μέχρι και 29 ετών οι οποίοι έχουν συμπληρώσει το 20ό έτος της ηλικίας τους και έχουν αποφοιτήσει από δημόσιο εκπαιδευτικό ίδρυμα λαμβάνοντας τίτλο σπουδών οποιασδήποτε εκπαιδευτικής βαθμίδας.
8. Το 2018 θα συνεχιστεί η περικοπή του ΕΚΑΣ, με συνολική μείωση για τους εναπομείναντες χαμηλοσυνταξιούχους 238 εκατ. ευρώ
9. Περικοπή οικογενειακών επιδομάτων κατά 10 εκατ. ευρώ σε όσους λαμβάνουν Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης.
10. Μείωση 50% στο επίδομα πετρελαίου θέρμανσης κατά 58 εκατ. ευρώ
11. Μεγάλες ανατροπές έρχονται και στα ειδικά μισθολόγια ενστόλων, δικαστικών, γιατρών ΕΣΥ, πανεπιστημιακών.