Πιο γρήγορα στη σύνταξη μπορούν να βγουν έξι κατηγορίες ασφαλισμένων με εξαγορά πλασματικών ετών ασφάλισης.
Πρόκειται για 50.000 εργαζόμενους, οι οποίοι βρίσκονται κοντά στη συνταξιοδότηση και μπορούν να ανοίξουν φέτος την πόρτα της εξόδου χρησιμοποιώντας πλασματικά έτη, ώστε να κερδίσουν το «μπόνους» της προσωπικής διαφοράς.
Προσοχή, καθώς ο νέος νόμος άλλαξε άρδην το κόστος εξαγοράς των πλασματικών ετών.
Οι ασφαλισμένοι πρέπει να είναι διπλά προσεκτικοί, καθώς ο νέος τρόπος υπολογισμού της σύνταξης (εθνική - ανταποδοτική) προβλέπει και νέο τρόπο συνυπολογισμού των πλασματικών στις αποδοχές του συνταξιούχου. Συνεπώς τα πλασματικά έτη παίζουν διπλό ρόλο: φέρνουν νωρίτερα τη συνταξιοδότηση και επηρεάζουν το ποσό της σύνταξης.
Προσοχή χρειάζεται για τους ασφαλισμένους του ιδιωτικού τομέα -επισημαίνει ο ίδιος- αφού «αν τα χρόνια δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για θεμελίωση, τα χρήματα που έχουν καταβληθεί χάνονται».
Η υποβολή αιτημάτων για εξαγορά πλασματικών συμφέρει:
1. Γονείς ανηλίκων στο Δημόσιο, οι οποίοι με τη χρήση αυτών θεμελιώνουν αναδρομικά το 2010, το 2011 ή το 2012. Συμφέρει να αναγνωρίσουν 3-5 χρόνια.
2. Μητέρες ανηλίκων στο ΙΚΑ που συμπληρώνουν με την εξαγορά 5.500 ημέρες αναδρομικά το 2010 ή το 2011. Συμφέρει να αναγνωρίσουν 4-5 χρόνια.
4. Ανδρες δημοσίους υπαλλήλους για τη συμπλήρωση 35ετίας. Συμφέρει να αναγνωρίσουν 4-5 χρόνια ώστε να κατοχυρώσουν 25ετία μέχρι το 2012 και να συνταξιοδοτηθούν φέτος με 35ετία.
5. Ασφαλισμένους σε ΕΤΑΑ ή ΟΑΕΕ για τη συμπλήρωση 35ετίας αναδρομικά το 2011 ή το 2012. Συμφέρει να αναγνωρίσουν 4-5 χρόνια.
6. Ασφαλισμένους όλων των Ταμείων και του ΟΓΑ που συμπληρώνουν 40ετία με την εξαγορά. Συμφέρει να αναγνωρίσουν μέχρι και 7 χρόνια στον ιδιωτικό τομέα.
Το κόστος εξαγοράς
Τα πλασματικά χρόνια που εξαγοράζονται εντός του 2017 υπολογίζονται με νέο τρόπο:
- μισθωτοί ιδιωτικού τομέα πληρώνουν (από 13/5/2016) για κάθε μήνα το σύνολο της εισφοράς εργοδότη και εργαζομένου για κύρια σύνταξη, δηλαδή 20% του τελευταίου μεικτού μισθού
- δημόσιοι υπάλληλοι πληρώνουν (από 1/1/2017) για κάθε μήνα το 10% των συντάξιμων αποδοχών τους το μήνα της αίτησης (η εισφορά τους είναι 6,67% και του Δημοσίου ορίστηκε για το 2017 στο 3,33%)
- η αλλαγή από 1/1/2017 του τρόπου υπολογισμού των εισφορών για ελεύθερους επαγγελματίες - αυτοαπασχολούμενους αλλάζει το πλαίσιο εξαγορών καθώς πλέον το κόστος των πλασματικών θα υπολογίζεται με τις μηνιαίες εισφορές που θα καταβάλλουν
«Η εξαγορά είναι ακριβότερη για ασφαλισμένους του ιδιωτικού τομέα με υψηλές αποδοχές. Αντίθετα παραμένει σε χαμηλά επίπεδα για τους δημοσίους υπάλληλους, για μισθωτούς με μισθούς έως 850 € και για ελευθέρους επαγγελματίες που δηλώνουν χαμηλό εισόδημα και με το νέο τρόπο πληρώνουν χαμηλές εισφορές», εξηγεί ο κ. Ρίζος. Αν πληρωθεί όλο το ποσό εφάπαξ υπάρχει έκπτωση 2% για κάθε έτος εξαγοράς (δηλαδή 4% για 2 έτη, 6% για 3 έτη κ.ο.κ.)
Συνυπολογισμός στη σύνταξη
Τα πλασματικά έτη επηρεάζουν τα ποσά της εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης:
1. Πλασματικοί χρόνοι που αναγνωρίζονται χωρίς εξαγορά και χρησιμοποιούνται μόνο για θεμελίωση δεν συνυπολογίζονται στο ποσό της ανταποδοτικής, δεν λαμβάνονται δηλαδή υπόψη για τα ποσοστά αναπλήρωσης και τις συντάξιμες αποδοχές. Λαμβάνονται ωστόσο υπόψη για τη διαμόρφωση της εθνικής σύνταξης.
2. Πλασματικοί χρόνοι που αναγνωρίζονται με εξαγορά συνυπολογίζονται για ποσοστά αναπλήρωσης, συντάξιμες αποδοχές και εθνική σύνταξη.
Προσοχή: πλασματικοί χρόνοι που εξαγοράστηκαν με το κόστος του παλαιού καθεστώτος (168€/μήνα) θα ληφθούν υπόψη στον υπολογισμό της σύνταξης, μόνο αν έχουν εξαγοραστεί από το 2002 και μετά.
Σε αυτή την περίπτωση συνυπολογίζονται στον μέσο όρο των αποδοχών σαν να ελάμβανε ο ασφαλισμένος 840 ευρώ μηνιαίο μισθό (ώστε να πληρώνει εισφορά 168€/μήνα).
Αν ο μ.ό. αποδοχών του ασφαλισμένου από το 2002 είναι πάνω από 850 ευρώ, ο συνυπολογισμός των πλασματικών που αναγνωρίστηκαν με το παλιό καθεστώς θα ρίξει τη βάση υπολογισμού, με αποτέλεσμα ο ασφαλισμένος να μετρήσει απώλειες στην προσδοκώμενη σύνταξή του.
«Υψηλόμισθοι, που υπολογίζουν τον μ.ό. των αποδοχών τους από το 2002 αρκετά πάνω από τα 850 ευρώ πρέπει να σκεφτούν διπλά τη χρήση των παλιών πλασματικών καθώς μπορεί να τους συμφέρει σημαντικά να συμπληρώσουν με πραγματικά χρόνια τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης», παρατηρεί ο κ. Ρίζος.
Αντίθετα, αν κάποιος υπολογίζει τον μ.ό. των αποδοχών του από το 2002 κάτω από 850 ευρώ μπορεί άνετα να χρησιμοποιήσει άμεσα τους πλασματικούς που έχει εξαγοράσει.
Εξαγορές που γίνονται εντός του 2017 υπολογίζονται στον τελευταίο μισθό οπότε δεν αλλάζουν τη βάση υπολογισμού της σύνταξης. Για τους υψηλόμισθους, όμως, το κόστος είναι σχεδόν... απαγορευτικό.
«Για ασφαλισμένο με αποδοχές 1.500 ευρώ, το κόστος εξαγοράς 5 ετών αγγίζει τις 15.000 ευρώ. Με 2.000 ευρώ αποδοχές πρέπει να πληρώσει 24.000 ευρώ για 5 πλασματικά έτη».
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
Πέντε κινήσεις ματ για τις μικρότερες δυνατές απώλειες
Ασφαλισμένοι που χρειάζεται να εξαγοράσουν πολλά πλασματικά έτη και να καταβάλουν υψηλά ποσά ίσως θα πρέπει να διερευνήσουν τη δυνατότητα συνταξιοδότησης με μειωμένη σύνταξη ή να συνεχίσουν εργαζόμενοι ώστε να βγουν στα 62, εξαγοράζοντας όσο το δυνατόν λιγότερα έτη για να συμπληρώσουν την 40ετία, επισημαίνει ο δικηγόρος, Διονύσης Ρίζος, ο οποίος επιμελήθηκε για το «Εθνος - Συντάξεις» τα ακόλουθα παραδείγματα:
1. Εργαζόμενη στον ιδιωτικό τομέα έχει συμπληρώσει 5.150 ημέρες ασφάλισης στο ΙΚΑ μέχρι 31-12-2011, έχει ανήλικο τέκνο, 4 έτη σπουδών και είναι 59 ετών στις 19/8/2015 και συνεχίζει να εργάζεται μέχρι σήμερα. Οι αποδοχές της είναι 1.350€. Η εν λόγω ασφαλισμένη θα πρέπει να προχωρήσει στην εξαγορά 14 μηνών από πλασματικούς χρόνους για να μπορεί άμεσα να συνταξιοδοτηθεί, επιλογή που είναι και η συμφέρουσα. Το κόστος θα είναι 270€/μήνα.
2. Εργαζόμενος σε επιχείρηση, 60 ετών σήμερα, ασφαλισμένος στα Βαρέα έχει συμπληρώσει τις απαραίτητες 7.500 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των ΒΑΕ και έχει 9.950 ημέρες συνολικά. Είναι πατέρας 3 παιδιών και οι αποδοχές του είναι 950€/μήνα. Ο εν λόγω ασφαλισμένος θα πρέπει να προχωρήσει στην εξαγορά 60 μηνών από πλασματικούς χρόνους για να μπορεί άμεσα να συνταξιοδοτηθεί, επιλογή που είναι και η συμφέρουσα για να συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη μέσα στο 2017. Το κόστος θα είναι 190€/μήνα.
3. Μισθωτός ασφαλισμένος στο ΙΚΑ έχει συμπληρώσει 9.350 ημέρες ασφάλισης μέχρι 31-12-2011 και συνεχίζει να εργάζεται μέχρι σήμερα. Οι αποδοχές του είναι 2.800 € τον μήνα ενώ είναι σήμερα 59 ετών.
Ο εν λόγω ασφαλισμένος για να μπορεί άμεσα να συνταξιοδοτηθεί θα πρέπει να εξαγοράσει 4 πλασματικά έτη ώστε να συμπληρωθούν 10.500 ημέρες ασφάλισης μέχρι την 31/12/2011 και να μπορεί άμεσα να αποχωρήσει με πλήρη σύνταξη.
Το συνολικό κόστος θα είναι 26.880€ καθώς θα κληθεί να καταβάλει 560€/μήνα. Αντίθετα αν δεν εξαγοράσει καθόλου χρόνο και παραμείνει εργαζόμενος μέχρι τα 62 θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με 40 συνολικά έτη ασφάλισης εξαγοράζοντας μόνο 10 μήνες και πληρώνοντας 5.600€. Ετσι σε αυτή την περίπτωση δεν είναι συμφέρουσα η εξαγορά του συνόλου του χρόνου.
4. Δημοτικός υπάλληλος ΠΕ είναι διορισμένος το 1987 και πατέρας 3 τέκνων ενώ είναι σήμερα 55 ετών. Μπορεί να εξαγοράσει μέχρι 9 πλασματικά έτη με κόστος 152€/μήνα καθώς οι σημερινές του αποδοχές είναι 1.520 €. Η συμφέρουσα επιλογή στην περίπτωση του είναι να προχωρήσει σε πλήρεις εξαγορές 9 ετών και να συνταξιοδοτηθεί άμεσα εκμεταλλευόμενος την προσωπική διαφορά για το 2017. Ετσι θα λάβει πλήρη σύνταξη για 38 έτη ασφάλισης συνολικά.
5. Ελεύθερος επαγγελματίας ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ έχει συμπληρώσει 33 έτη ασφάλισης το 2012 και σήμερα έχει 37 έτη συνολικά ενώ είναι 58 ετών. Είχε υποβάλει το 2015 αίτηση για εξαγορά 2 πλασματικών ετών. Ο εν λόγω ασφαλισμένος θα εξαγοράσει τα απαραίτητα 2 έτη για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού του δικαιώματος με το παλαιό κόστος 168€/μήνα και θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 61 ετών και 3 μηνών.