Δυσοίωνο προβλέπεται το μέλλον για τα ελληνικά νοικοκυριά που ζουν καθημερινά τον εφιάλτη της υπερχρέωσης και τον κίνδυνο των πλειστηριασμών, αφού ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM), επιμένει ότι η μόνη αποτελεσματική στρατηγική για τη μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων από τις ελληνικές τράπεζες, είναι «η σταδιακή αύξηση των πλειστηριασμών στην Ελλάδα».
Αυτό προκύπτει από απάντηση της Ντανιέλ Νουί, Προέδρου του SSM – θεσμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που έχει την ευθύνη εποπτείας των συστημικών τραπεζών της Ευρωζώνης – στον ευρωβουλευτή της Λαϊκής Ενότητας, Νίκο Χουντή, αναφέρει το in.gr.
Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Χουντής στην ερώτησή του ζητούσε από τον SSM να αξιολογήσει το σχέδιο αντιμετώπισης των κόκκινων δανείων που παρουσίασε η Τράπεζα της Ελλάδας, το οποίο προβλέπει την ίδρυση ενός Οχήματος Ειδικού Σκοπού που θα ενσωματώνει λογιστικά κεφάλαια σε μορφή Αναβαλλόμενου Φόρου, παράλληλα με Μη Εξυπηρετούμενα Ανοίγματα (δηλαδή, κόκκινα δάνεια), με τελικό σκοπό την τιτλοποίησή τους και την πώλησή τους στην αγορά, καθώς επίσης, τον κίνδυνο που ενέχει για νέες ανακεφαλαιοποιήσεις στις ελληνικές τράπεζες.
Στην απάντησή της η Ντανιέλ Νουί δεν παίρνει σαφή θέση για το σχέδιο της ΤτΕ και σημειώνει ότι ο SSM «διενεργεί σε βάθος ανάλυση του σχεδίου μεταβίβασης Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων το οποίο παρουσίασε η Τράπεζα της Ελλάδος», υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα ότι θα πρέπει να διευκρινιστούν αρκετές λεπτομέρειες ώστε να αξιολογηθεί η «πιθανή αποτελεσματικότητα και επίδρασή του στα διαθέσιμα ίδια κεφάλαια των σημαντικών ιδρυμάτων», καθώς επίσης ότι οποιοδήποτε σχέδιο μείωσης κόκκινων δανείων θα πρέπει να «συνάδει με τη νομοθεσία της ΕΕ».
Αναφερόμενη, ωστόσο, στις στρατηγικές μείωσης των κόκκινων δανείων στην Ελλάδα, η πρόεδρος του SSM ζητά από τα ελληνικά τραπεζικά ιδρύματα, με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο, να επιταχύνουν τους ρυθμούς με τους οποίους διενεργούν τους πλειστηριασμούς, ώστε να μειωθούν τα κόκκινα δάνεια στους ισολογισμούς τους. Λέει συγκεκριμένα η Ντανιέλ Νουί:
«Επομένως, από τη σκοπιά της εποπτείας, η σταδιακή αύξηση των πλειστηριασμών στην Ελλάδα θα πρέπει να ενισχύσει την ικανότητα των σημαντικών ιδρυμάτων να μειώσουν τα ΜΕΔ τους, αυτό θα στηρίξει δε την αξιοπιστία των στρατηγικών τους για τη συνολική μείωση των ΜΕΔ»
Καταιγίδα πλειστηριασμών
Από τις αρχές του νέου έτους έρχεται νέο κύμα πλειστηριασμών. Καθώς έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για τον νόμο Κατσέλη στον προθάλαμο του ειρηνοδικείου πρόκειται να βρεθούν και ακίνητα πολύ μικρότερης αξίας από την ισχύουσα.
Σήμερα, ο νόμος Κατσέλη καλύπτει ακίνητα αξίας από 180.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό έως 280.000 ευρώ για πολύτεκνες οικογένειες. Οι τράπεζες, από την πλευρά τους έχουν αποφασίσει να μειώσουν το όριο των πλειστηριασμών κάτω από τις 100.000 ευρώ.
Άλλωστε και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), Γιάννης Στουρνάρας έκρουσε τον «κώδωνα του κινδύνου» για τα «κόκκινα» δάνεια.
Βασικό πρόβλημα αποτελούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, που ανήλθαν στο τέλος Σεπτεμβρίου στα 84,7 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά περίπου 9,7 δισ. ευρώ συγκριτικά με το τέλος Δεκεμβρίου 2017 και κατά περίπου 22,4 δισ. ευρώ έναντι του Μαρτίου 2016, οπότε είχε καταγραφεί και το υψηλότερο επίπεδο. Η υποχώρηση του αποθέματος των NPEs κατά τη διάρκεια του 2018 οφείλεται κυρίως σε διαγραφές ύψους 4,4 δισ. ευρώ και πωλήσεις ύψους 5,2 δισ. ευρώ.
Ερώτηση Νίκου Χουντή
Η Τράπεζα της Ελλάδας (ΤτΕ) σχεδιάζει, σε συνεργασία με τις 4 συστημικές τράπεζες, την εφαρμογή ενός νέου σχεδίου για τον περιορισμό των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων (NPE).
Το σχέδιο αυτό προβλέπει την ίδρυση ενός Οχήματος Ειδικού Σκοπού (SPV), στο οποίο θα μεταφερθούν λογιστικά κεφάλαια σε μορφή Αναβαλλόμενου Φόρου (DTC), παράλληλα με Μη Εξυπηρετούμενα Ανοίγματα (NPE) (δηλαδή, κόκκινα δάνεια), μαζί με τις εξασφαλίσεις τους. Στη συνέχεια η εταιρεία αυτή θα τιτλοποιεί τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και θα τα πουλάει στην αγορά.
Με δεδομένο ότι:
– Κομισιόν, ΕΚΤ και κυβέρνηση είχαν συμφωνήσει, μέσω του 3ου Μνημονίου, σε μια στρατηγική απελευθέρωσης της αγοράς NPE και των πλειστηριασμών κατοικιών,
– Το σχέδιο της ΤτΕ δημιουργεί αυτομάτως κεφαλαιακό κενό στις συστημικές τράπεζες, που εκτιμάται σε 3-5 δις ευρώ,
ερωτάται:
- Θεωρεί, τελικά, αποτυχημένη τη σημερινή στρατηγική αντιμετώπισης των κόκκινων δανείων που εφαρμόζεται στην Ελλάδα και βασίζεται, μεταξύ άλλων, και στην βίαιη επίθεση στις λαϊκές κατοικίες, μέσω των πλειστηριασμών;
- Ποια είναι η επίσημη αξιολόγηση του προτεινόμενου σχεδίου καταπολέμησης των κόκκινων δανείων;
- Πιστεύει ότι οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστούν κεφαλαιακή ενίσχυση, την οποία θα αναγκαστεί να πληρώσει και πάλι ο ελληνικός λαός;
Απάντηση Ντανιέλ Νουί
Όλη η απάντηση της Ντανιέλ Νουί στο Νίκο Χουντή έχει ως εξής:
«Αξιότιμο μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,
κ. Χουντή,
Σας ευχαριστώ για την επιστολή σας όσον αφορά το σχέδιο της Τράπεζας της Ελλάδος για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ), την οποία μου διαβίβασε ο Ρομπέρτο Γκουαλτιέρι, Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής, μαζί με συνοδευτική επιστολή, στις 4 Δεκεμβρίου 2018.
Όπως γνωρίζετε, ο ελληνικός τραπεζικός τομέας έχει ένα πολύ υψηλό επίπεδο ΜΕΔ, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά την ικανότητα των τραπεζών να χορηγούν πιστώσεις και άρα την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας ως συνόλου. Η ταχεία μείωση των ΜΕΔ αποτελεί επομένως μία από τις βασικές προκλήσεις για τις ελληνικές τράπεζες και σημαντικό τομέα ενδιαφέροντος για τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (ΕΕΜ). Σε ό,τι αφορά τις ερωτήσεις σας για τις στρατηγικές μείωσης των ΜΕΔ, τα ελληνικά σημαντικά ιδρύματα εφαρμόζουν τις συγκεκριμένες στρατηγικές τους για τη μείωση αυτών των δανείων από το 2016, όπως εξήγησα στην επιστολή μου προς εσάς στις 11 Ιουνίου 2018.1
Αυτές οι στρατηγικές στηρίζονται σε διάφορα μέτρα, στα οποία περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων η αναδιάρθρωση ΜΕΔ, κατασχέσεις και διαδικασίες αφερεγγυότητας, καθώς και η διάθεση των χαρτοφυλακίων ΜΕΔ μέσω πωλήσεων ή τιτλοποιήσεων. Τα εθνικά νομικά και δικαστικά πλαίσια, και ιδίως οι άρτιοι μηχανισμοί ρευστοποίησης εξασφαλίσεων, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την αποτελεσματική υλοποίηση των στρατηγικών μείωσης των ΜΕΔ.
Επομένως, από τη σκοπιά της εποπτείας, η σταδιακή αύξηση των πλειστηριασμών στην Ελλάδα θα πρέπει να ενισχύσει την ικανότητα των σημαντικών ιδρυμάτων να μειώσουν τα ΜΕΔ τους, αυτό θα στηρίξει δε την αξιοπιστία των στρατηγικών τους για τη συνολική μείωση των ΜΕΔ.
Κατάλληλα θεσμικά πλαίσια που διασφαλίζουν άρτιες νομικές διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένων προτύπων για την προστασία του καταναλωτή και μηχανισμών κοινωνικής προστασίας, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες προς αυτήν την κατεύθυνση, αλλά δεν εμπίπτουν στα καθήκοντα του ΕΕΜ.
Γενικότερα, η Τραπεζική Εποπτεία της ΕΚΤ επιδοκιμάζει και αξιολογεί προσεκτικά πρωτοβουλίες που αποβλέπουν στο να διευκολύνουν την πορεία και την αποτελεσματικότητα της μείωσης των ΜΕΔ στην Ελλάδα. Επίσης, διενεργεί σε βάθος ανάλυση του σχεδίου μεταβίβασης ΜΕΔ το οποίο παρουσίασε η Τράπεζα της Ελλάδος .
Καθώς θα πρέπει ακόμη να διευκρινιστούν αρκετές λεπτομέρειες, είναι πολύ νωρίς να καταλήξουμε σε σαφές συμπέρασμα σχετικά με την πιθανή αποτελεσματικότητα και επίδρασή του στα διαθέσιμα ίδια κεφάλαια των σημαντικών ιδρυμάτων. Είναι σαφές, ωστόσο, ότι οποιαδήποτε σχέδιο συστημικής μείωσης των ΜΕΔ πρέπει να συνάδει με τη νομοθεσία της ΕΕ, η οποία, μεταξύ άλλων, έχει ως στόχο να αποτρέπει στο μέτρο του δυνατού τη χρήση των χρημάτων των φορολογούμενων για τη στήριξη πιστωτικών ιδρυμάτων, όπως επίσης επισημαίνεται στο «Σχέδιο στρατηγικής για τις εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (AMC Blueprint)» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Με εκτίμηση,
Ντανιέλ Νουί».