Από τη μία πλευρά, η Ελλάδα καταγράφει υψηλά ποσοστά υπερεκπαίδευσης, ενώ από την άλλη, οι νέοι αναγκάζονται να αποδεχτούν θέσεις εργασίας χαμηλότερων δεξιοτήτων για να αποφύγουν την ανεργία, καθώς οι απόφοιτοι Λυκείου βρίσκουν πιο εύκολα απασχόληση.
Εντυπωσιακά χαμηλή παραμένει η απορρόφηση νέων στον τομέα της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών, ενώ αντίθετα, ένα μεγάλο ποσοστό απασχολείται στην εστίαση και τον τουρισμό. Το γεγονός αυτό ενισχύει την αντίληψη ότι η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να βασίζεται κυρίως στον τουριστικό κλάδο, διατηρώντας τον χαρακτηρισμό της ως «χώρα των γκαρσονιών».
Τι δείχνουν τα στοιχεία
Ειδικότερα, η χώρα μας, με στοιχεία 2023 που επεξεργάστηκε το Ινστιτούτο της ΓΣΕΕ, κατέχει την τελευταία θέση και ως προς την αναντιστοιχία εργασίας και εκπαίδευσης. Η Ελλάδα, με 37,4%, βρίσκεται στην 27η θέση της ΕΕ, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος σε αυτό το πεδίο είναι σχεδόν 15 μονάδες χαμηλότερος (22,1%).
Έτσι, ενώ η νεότερη γενιά θεωρείται η πιο καλά εκπαιδευμένη, κατέχοντας τα περισσότερα προσόντα, η απασχόληση των νέων 15-29 ετών στην Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης, με ένα 36% να συμμετέχει στην αγορά εργασίας, ενώ ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός μέσος όρος διαμορφώνεται στο 50%.
Σύμφωνα με το ΙΝΕ ΓΣΕΕ, η χαμηλή ποιότητα της εργασίας είναι μία από τις βασικές αιτίες που εξηγεί σε μεγάλο βαθμό και την αδυναμία προσέλκυσης εργαζομένων από τις ελληνικές επιχειρήσεις.
Η σύγκριση με τις άλλες χώρες της ΕΕ
Η σύγκριση με τις άλλες χώρες της ΕΕ δείχνει το μέγεθος της διαφοράς: Σε ποσοστό απασχόλησης αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, η Ελλάδα με 66,2% βρίσκεται στην 27η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με την Ιταλία με 71,6% να τοποθετείται ένα σκαλί πιο πάνω. Όλες οι υπόλοιπες χώρες όμως είναι πάνω από το 80%, και έτσι φτάνει στο 85,2% ο συνολικός μέσος όρος. Η Κύπρος είναι 25η με 80,8% απορροφητικότητα πτυχιούχων, η Ισπανία 24η με 81%, ενώ πολύ κοντά, στην 23η θέση με 81,4%, καταγράφεται η Πορτογαλία. Γειτονικές χώρες των Βαλκανίων, όπως είναι η Ρουμανία (84% στην 20η θέση) και η Κροατία (81,7% στην 22η θέση), επίσης απέχουν αρκετά από την Ελλάδα. Εντύπωση προκαλεί όμως το γεγονός ότι η γειτονική Βουλγαρία με 93,7% απορροφητικότητα πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης κατέχει την πολύ υψηλή 3η θέση στην ΕΕ. Μόνο η Λετονία (94,4% και 2η θέση) και η Μάλτα (96,3% και 1η θέση) κατάφεραν να ξεπεράσουν το 2023 τους γείτονες, ως προς την απορρόφηση πτυχιούχων.
Ανά τομέα δραστηριότητας
Ανά τομέα δραστηριότητας, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η αναντιστοιχία θέσεων εργασίας και πτυχίων, για νέους ηλικίας 25-34 ετών, βρίσκεται στο 21,3% (μόλις 5,9% ο μέσος όρος της ΕΕ) στις τηλεπικοινωνίες και στις υπηρεσίες πληροφορίας. Φτάνει στο 75,7% στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο (46,3% ο μέσος όρος της Ευρώπης), αυξάνεται στο 84,6% όταν πρόκειται για διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες (41,8% στην ΕΕ) και εκτινάσσεται στο 86,3% στα καταλύματα και εστίαση (71,2% στην ΕΕ) και στο 96,5% στην γεωργία (73,1% στην ΕΕ). Ουσιαστικά, πάνω από 8 στους 10 εργαζόμενους σε χονδρικό, λιανικό εμπόριο, καταλύματα, εστίαση και γεωργία, έχουν υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης σε σχέση με τις θέσεις εργασίας που αξιοποιούνται.