Η ιστορία των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων ξεκινάει από το μακρινό 1982. Θεσπίστηκαν με το άρθρο 41 του νόμου 1249/1982 προκειμένου να μπει ένα τέλος στο αλισβερίσι και στις συναλλαγές κάτω από το τραπέζι μεταξύ φορολογουμένων και εφοριακών οι οποίοι καθόριζαν τότε τη φορολογητέα αξία του ακινήτου, αλλά και να μπορεί το κράτος να εισπράττει ένα ελάχιστο ποσό φόρου κατά τις μεταβιβάσεις ακινήτων. Οι αντικειμενικές αξίες αποτέλεσαν τη βάση υπολογισμού δεκάδων φόρων και τελών που επιβαρύνουν τα ακίνητα ενώ στην πορεία του χρόνου πέρασαν από «χίλιες μύριες» αναπροσαρμογές και αποτέλεσαν βαρόμετρο για τις εμπορικές τιμές στην αγορά των ακινήτων.
Σήμερα, 41 χρόνια μετά την πρώτη εφαρμογή τους, οι αντικειμενικές αξίες έρχονται να παίξουν έναν ακόμα ρόλο: να συμβάλουν στην προσέλκυση ξένων επενδυτών οι οποίοι βλέπουν ευκαιρίες στο εγχώριο real estate και θέλουν να υπάρχει ξεκάθαρο τοπίο.
Πριν από δύο χρόνια, οι αντικειμενικές αξίες μπήκαν στις οθόνες των υπολογιστών, των τάμπλετ και των κινητών μας. Μέσω ενός ψηφιακού διαδραστικού χάρτη που δημιούργησαν το υπουργείο Οικονομικών και η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης, οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να εντοπίσουν την τιμή ζώνης που έχει καθοριστεί στην περιοχή στην οποία βρίσκεται το ακίνητό τους και να υπολογίζουν την αντικειμενική του αξία.
Καθημερινές αναζητήσεις
Καθημερινά, χιλιάδες πολίτες αναζητούν τις αντικειμενικές αξίες στον ψηφιακό χάρτη https://valuemaps.gov.gr. Μάλιστα, όπως μας λέει ο Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος, γενικός γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων, αναζητήσεις στις τιμές ζώνης των ακινήτων δεν κάνουν μόνο Έλληνες που θέλουν να μάθουν την αξία της ακίνητης περιουσίας τους αλλά και χιλιάδες ξένοι οι οποίοι ενδιαφέρονται να επενδύσουν στην ελληνική αγορά ακινήτων.
Μόνο στο δίμηνο Μαρτίου – Απριλίου 2023, χρησιμοποίησαν την ψηφιακή εφαρμογή για να μάθουν την αντικειμενική αξία των ακινήτων τους ή για να κάνουν τη δική τους έρευνα αγοράς 55.000 πολίτες, με την ημερήσια κίνηση να κυμαίνεται από 1.500 έως 4.000 στο συγκεκριμένο διάστημα. Από τους 55.000 πολίτες που έψαξαν τις αντικειμενικές αξίες οι 4.805 είναι ξένοι από 83 χώρες σε όλον τον κόσμο οι οποίοι ενδιαφέρονται για τα ακίνητα στη χώρα μας. Στην πρώτη πεντάδα συναντάμε τους πολίτες από τις ΗΠΑ (783), το Ηνωμένο Βασίλειο (663), τη Γερμανία (642), την Κίνα (344) και την Ολλανδία (226).
Τους τελευταίους μήνες ο ψηφιακός χάρτης εξυπηρέτησε αρκετά εκατομμύρια αναζητήσεων και υπολογισμών αξίας ακινήτων που έκαναν περισσότεροι από 130.000 διαφορετικοί χρήστες, εκ των οποίων πάνω από 10.000 προέρχονται από το εξωτερικό.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, οι επενδύσεις στα ακίνητα αναμένεται να ξεπεράσουν φέτος το ρεκόρ του 2022, όταν είχε καταγραφεί εισροή 1,975 δισ. ευρώ στην ελληνική αγορά ακινήτων από το εξωτερικό. Οπως φαίνεται και από τις επισκέψεις στη σχετική πλατφόρμα, εκτός από ομογενείς από τις ΗΠΑ, την Αυστραλία και τη Γερμανία στη λίστα φιγουράρουν ενδιαφερόμενοι από το Χονγκ-Κονγκ, την Ταϊβάν, την Ταϊλάνδη, τις Βερμούδες και τη μακρινή Ιαπωνία.
Το ενδιαφέρον των ξένων αποδίδεται και στο κυνήγι της Golden Visa που έχει οδηγήσει χιλιάδες πολίτες τρίτων χωρών να επενδύσουν στην ελληνική αγορά ακινήτων. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, το πρώτο τρίμηνο του 2023 υποβλήθηκαν 2.015 αιτήματα χορήγηση άδειας διαμονής, όταν ολόκληρο το 2022 είχαν υποβληθεί 4.365 αιτήματα.
Οι περιοχές για τις οποίες ενδιαφέρονται οι ξένοι να μάθουν τις αντικειμενικές αξίες που ισχύουν σήμερα είναι το κέντρο της Αθήνας, η Θεσσαλονίκη, η Χαλκιδική, η Πάτρα, η Μύκονος, η Πάρος, η Καλαμάτα, η περιοχή της Κορίνθου.
Επενδύσεις σε ακίνητα
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, οι προσδοκίες για την ελληνική αγορά οικιστικών ακινήτων παραμένουν θετικές, παρά τις αβεβαιότητες στην εγχώρια και παγκόσμια οικονομία. Βραχυπρόθεσμα, η ΤτΕ εκτιμά ότι το επενδυτικό ενδιαφέρον, κυρίως από το εξωτερικό, θα παραμείνει έντονο ειδικά για συγκεκριμένες προνομιακές θέσεις στο λεκανοπέδιο της Αττικής και για περιοχές με τουριστικά χαρακτηριστικά. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η αγορά κατοικιών συνεχίζει να καταγράφει ισχυρή αυξητική τάση στους ετήσιους ρυθμούς μεταβολής των τιμών της, αν και σε τοπικό επίπεδο παρατηρούνται έντονες διαφοροποιήσεις. Οι τιμές των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) αυξήθηκαν το 2022 κατά 11,1% σε ετήσια βάση, έναντι αύξησης κατά 7,6% το 2021 και 4,5% το 2020. Οι τιμές των νέων διαμερισμάτων (ηλικίας έως 5 ετών) το 2022 αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 11,8%, ελαφρώς ενισχυμένο σε σχέση με αυτόν των παλαιών διαμερισμάτων (10,5%). Με διάκριση κατά γεωγραφική περιοχή, ισχυροί ετήσιοι ρυθμοί αύξησης στις τιμές των διαμερισμάτων καταγράφηκαν στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, και πιο συγκεκριμένα στην Αθήνα (13,0%) και στη Θεσσαλονίκη (11,8%) σημαντικά υψηλότεροι από το μέσο ετήσιο επίπεδο για το σύνολο της χώρας.
Ο ψηφιακός χάρτης
Κάθε πολίτης μπορεί μέσω του ψηφιακού χάρτη να βλέπει την τιμή ζώνης που εφαρμόζεται σήμερα στην περιοχή στην οποία βρίσκεται το ακίνητο που τον ενδιαφέρει και με λίγα κλικ να υπολογίζει την αντικειμενική αξία. Ο πολίτης επιλέγει μέσω ψηφιακού χάρτη https://www1.gsis.gr/valuemaps/ τον δρόμο στον οποίο βρίσκεται το ακίνητο και αυτομάτως εμφανίζεται η τιμή ζώνης. Για τον υπολογισμό της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου θα πρέπει να δώσει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, όπως αριθμό προσόψεων, όροφο, τετραγωνικά μέτρα επιφάνειας, ημερομηνία κατασκευής, κ.τ.λ. και σε κάθε βήμα υπολογίζεται η αξία του ακινήτου αυτόματα.