Πολλές και διαφορετικές «σχολές σκέψεις» επικρατούν στην Ευρώπη αναφορικά με την αντιμετώπιση της ακρίβειας που σαρώνει νοικοκυριά και επιχειρήσεις τα δυο τελευταία χρόνια. Ένα εγχείρημα αρκετά δύσκολο και απαιτητικό για τις κυβερνήσεις, ενόσω βρίσκεται σε εξέλιξη η ενεργειακή κρίση που συντηρεί ψηλά το κόστος παραγωγής προϊόντων και αγαθών.
Οι καταναλωτές σε αρκετές χώρες της Γηραιάς Ηπείρου δηλώνουν αδυναμία να ανταπεξέλθουν στις υψηλές τιμές, περιορίζοντας αναγκαστικά τις δαπάνες τους ακόμη και σε είδη τροφίμων. Κάτι που αποτυπώνεται όλο και πιο έντονα στην πορεία της κατανάλωσης στα σούπερ μάρκετ, όπου ο όγκος πωλήσεων αρχίζει και παίρνει την… κατιούσα.
Εκ διαμέτρου αντίθετα μοντέλα για την καταπολέμηση των υψηλών τιμών ακολουθούν τρεις μεσογειακές χώρες, οι οποίες ταλανίζονται από τον υψηλό πληθωρισμό. Ελλάδα, Ισπανία και Γαλλία ακολουθούν διαφορετικές στρατηγικές, προκειμένου να μετριάσουν τις επιπτώσεις και να ανακουφίσουν όσο τον δυνατόν περισσότερο το βάρος από τους πολίτες τους.
Διπλή παρέμβαση με market pass και καλάθι του νοικοκυριού
Η Ελλάδα έχει επιλέξει την επιδοματική πολιτική και της συγκράτησης των τιμών στο… ράφι. Με αιχμή το καλάθι του νοικοκυριού που πρωτοεμφανίστηκε στα τέλη του περασμένου έτους, η κυβέρνηση επιχείρησε να κρατήσει χαμηλά τις τιμές σε προϊόντα πρώτης ανάγκης (κυρίως στα τρόφιμα). Αρκετοί επικρότησαν το μέτρο και κυρίως οι λιανέμποροι, ωστόσο μεγάλο μέρος της βιομηχανίας επώνυμων προϊόντων άσκησε σκληρή κριτική για την… αβάντα που έκανε στα ανώνυμα προϊόντα (τα λεγόμενα Private Label). 
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του υπουργείου Ανάπτυξης, κατά την 34η εβδομάδα εφαρμογής του μέτρου από τα 1.206 προϊόντα που συμμετέχουν 44 προϊόντα (3,65%) παρουσίασαν αύξηση, 25 (2,07%) παρουσίασαν μείωση, και 1137 (94,28%) παρέμειναν σταθερά.
Παράλληλα με το καλάθι του νοικοκυριού, η κυβέρνηση υιοθέτησε την πολιτική του market, τη διάθεση δηλαδή ενός ποσού στους δικαιούχος με βάση εισοδηματικά κριτήρια.
Υπενθυμίζεται ότι το ύψος της ενίσχυσης ανά νοικοκυριό καθορίστηκε σε 10% επί του μηνιαίου ύψους αγορών που διαμορφώνεται σε 220 ευρώ για το μονομελές νοικοκυριό, αυξανόμενο κατά 100 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού και με ανώτατο όριο τα 1.000 ευρώ.
Δηλαδή, το ποσό που θα λαμβάνει κάθε μήνα ένα μονομελές νοικοκυριό είναι 22 ευρώ, για ζευγάρι 32 ευρώ, για οικογένεια με ένα παιδί 42 ευρώ και με δύο παιδιά 52 ευρώ. Τα ποσά είναι αφορολόγητα, ανεκχώρητα και ακατάσχετα.
Όλα δείχνουν πως τα παραπάνω μέτρα θα συνεχισθούν και από τη νέα κυβέρνηση, η οποία δια στόματος του πρωθυπουργού έθεσε ψηλά το θέμα της καταπολέμησης της ακρίβειας. Όλα αναμένεται να ξεκαθαρίσουν τις επόμενες ημέρες και με την ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων.
Δεν γνωρίζει το ταμπού του ΦΠΑ η Ισπανία
Με βασικό όπλο την κατάργηση του ΦΠΑ πορεύεται η Ισπανία στη μάχη κατά της ακρίβειας.
Η κυβέρνηση στην χώρα της Ιβηρικής ανακοίνωσε χθες πως παρατείνει για άλλους έξι μήνες την κατάργηση του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) στα βασικά προϊόντα διατροφής λόγω του ισχυρού πληθωρισμού τροφίμων.
Η υπουργός Οικονομίας Νάντια Καλβίνιο ανέφερε ότι «η κατάργηση του ΦΠΑ σε ένα καλάθι βασικών προϊόντων, όπως το ψωμί, τα φρούτα και τα λαχανικά θα παραταθεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2023».
Η παράταση αυτή, που έχει σκοπό να υποστηρίξει την αγοραστική δύναμη των Ισπανών, που έχει μειωθεί λόγω των οικονομικών συνεπειών του πολέμου στην Ουκρανία, θα αφορά επίσης τη μείωση του ΦΠΑ από το 10% στο 5% στο λάδι και στα ζυμαρικά, διευκρίνισε η Καλβίνιο.
Οι ανακοινώσεις αυτές αποτελούν μέρος ενός νέου πακέτου αντιπληθωριστικών μέτρων που προβλέπουν την παράταση μέχρι τα τέλη του έτους των επιδοτήσεων για τις δημόσιες μεταφορές και της επιστροφής χρημάτων για τα καύσιμα των μεταφορέων και των αγροτών.
Ούτε καλάθια του νοικοκυριού, ούτε συμφωνίες κυρίων. Αλλά πρόστιμα…
Την απειλή των κυρώσεων επιστράτευσε η γαλλική κυβέρνηση για να σβήσει τη φωτιά των υψηλών τιμών. Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ ανέφερε ότι δεν μπορεί να μειώνεται το κόστος των πρώτων υλών, και οι τιμές στο ράφι να μένουν σταθερά… υψηλές ενώ υπογράμμισε ότι δεν θα ανεχθεί φαινόμενα κερδοσκοπίας. Τόνισε ακόμη ότι εάν οι 75 εταιρείες τροφίμων, που παράγουν το 80% του τι τρώνε οι Γάλλοι, δεν τηρήσουν την υπόσχεσή τους, θα τις κατονομάσει δημοσίως.
Οι μεγάλες βιομηχανίες και οι λιανέμποροι στο άκουσμα και μόνο πως έρχεται ειδικός φόρος για ανάκτηση των «αδικαιολόγητων» κερδών έσπευσαν να ανακοινώσουν δραστικές μειώσεις τιμών σε εκατοντάδες προϊόντα. Από τα ζυμαρικά και το λάδι μέχρι τα πουλερικά…
Ενδεικτικά, η εταιρεία λιανικής πώλησης τροφίμων Carrefour πριν από μερικές ημέρες άρχισε να μειώνει τις τιμές κατά περίπου 10% κατά μέσο όρο σε περίπου 500 προϊόντα. Οι μειώσεις τιμών καλύπτουν τρόφιμα και προϊόντα υγιεινής από 400 μάρκες και 100 ιδιωτικές ετικέτες.