Οι ανακοινώσεις, τον περασμένο Ιανουάριο, από την ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης (ΥΠΑΝ) δέσμης μέτρων για την αντιμετώπιση της ακρίβειας έφεραν πτώση στις τιμές σε μια σειρά προϊόντων που πωλούνται στα σούπερ μάρκετ.
Παρ’ όλα αυτά, σε πλήθος αγαθών το κόστος είναι πιο τσιμπημένο, σε σχέση με το 2022 – και συγκεκριμένα με τη χρονική περίοδο λίγο πριν τεθεί σε ισχύ το «καλάθι του νοικοκυριού».
Ειδικότερα, σε έρευνα του «Ε.Τ.» της Κυριακής σε 50 επώνυμα προϊόντα αποτυπώνεται η πορεία που ακολουθούν οι τιμές τους από την 1η.11.2022 έως και τη 13η.2.2024. Επί της ουσίας, η έρευνα ξεκίνησε μία ημέρα πριν «τρέξει» το μέτρο για το «καλάθι του νοικοκυριού» και δεν αφορά σε αγαθά που εντάχθηκαν σε αυτό, ενώ εκτείνεται σχεδόν ένα μήνα μετά τις ανακοινώσεις των πιο πρόσφατων μέτρων κατά της ακρίβειας που έλαβε η ηγεσία του ΥΠΑΝ.
Είναι αξιοσημείωτο πως στην πλειονότητά τους τα προϊόντα πριν εφαρμοστεί οποιοδήποτε μέτρο κατά της ακρίβειας πωλούνταν πιο οικονομικά από ό,τι σήμερα. Από τη σύγκριση της 1ης.11.2022 με τη 13η.2.2024 προκύπτει πως έχουν αυξηθεί οι τιμές σε 32 αγαθά, σε 17 έχουν μειωθεί και μόλις σε 1 η τιμή παρέμεινε σταθερή. Με αυτά τα δεδομένα, διαφαίνεται πως η πληθωριστική κρίση και η αισχροκέρδεια πολύ δύσκολα μπορούν να τιθασευτούν. Χαρακτηριστικά αναφέρεται πως έφτασαν να πωλούνται -κατά πολύ- ακριβότερα: γνωστό αναψυκτικό του 1 λίτρου (+35,51%), τυρί κρέμα των 200 γρ. (+32,88%) και κύβος λαχανικών 12 τεμ. (+32,63%).
Συγκρίνοντας τις τιμές της 26ης.12.2023, προ δηλαδή των ανακοινώσεων των πιο πρόσφατων μέτρων κατά της ακρίβειας, με αυτές της 13ης.2.2024 διεξάγεται το συμπέρασμα πως από τα 50 αγαθά, στα 30 καταγράφηκε μείωση τιμής, στα 13 αύξηση, ενώ σε 7 δεν υπήρξε κάποια μεταβολή στο κόστος.
Αναφορικά με την πτώση τιμών, παρατηρήθηκε σημαντική μείωση (-43,36%) σε κρουασάν 80 γρ., ενώ καθοδικά -σε διψήφιο ποσοστό- κινήθηκαν, επίσης, οι τιμές σε χαρτοπετσέτες 56 τεμαχίων (-28,30%), αποσμητικό 50ml (-23,83%), αφρόλουτρο 750 ml (-22,17%), σαλάμι συσκευασμένο 100 γρ. (-19,23%), αντικολλητικό χαρτί (-12,76%) και ζάχαρη καστανή 500 γρ. (-12,42%).
Η συγκεκριμένη ετικέτα κρουασάν από 0,88 ευρώ την 1η.11.2022 έφτασε να πωλείται 1,13 ευρώ στις 26.12.2023 και στις 13.2.2024 έπεσε η τιμή σε 0,64 ευρώ. Αντιστοίχως, στις χαρτοπετσέτες η τιμή ξεκίνησε από 0,85 ευρώ, έφτασε σε 1,06 ευρώ, για να πέσει σε 0,76 ευρώ. Στο αποσμητικό από 3,02 ευρώ αυξήθηκε το κόστος σε 3,86 ευρώ και έπειτα διαμορφώθηκε σε 2,94 ευρώ. Το αφρόλουτρο από 2,99 ευρώ, έφτασε να στοιχίζει 4,15 ευρώ και έπειτα μειώθηκε η τιμή του στα 3,23 ευρώ. Στο σαλάμι η τιμή από 2,29 ευρώ ανήλθε σε 2,6 ευρώ, για να διαμορφωθεί μετά στα 2,1 ευρώ. Στο αντικολλητικό χαρτί από 2,77 ευρώ η τιμή ανέβηκε στα 2,90 ευρώ, ενώ μειώθηκε στη συνέχεια φτάνοντας τα 2,53 ευρώ. Η καστανή ζάχαρη από 1,49 ευρώ έφτασε να πωλείται 1,61 ευρώ και έπειτα 1,41 ευρώ.
Στο μέτωπο των αυξήσεων, η μεγαλύτερη αύξηση παρατηρήθηκε στη μουστάρδα των 250 γρ., καθώς συγκρίνοντας την τιμή της 26ης.12.2023 με αυτήν της 13η.2.2024 το κόστος αυξήθηκε κατά 31,80%. Σε διψήφια ποσοστά αυξήσεων κινήθηκαν, ακόμη, το αλουμινόχαρτο (+19,01%), η μαγιονέζα 225 ml (+15,95%) και ο καφές εσπρέσο 250 γρ. (+10,68%).
Οι κύβοι λαχανικών πωλούνταν 1,90 ευρώ την 1η.11.2022, στις 26.12.2023 έφτασαν τα 2,31 και στις 13.2.2024 τα 2,52 ευρώ. Στα μπισκότα από 0,95 ευρώ η τιμή ανήλθε σε 0,97 ευρώ και στη συνέχεια σε 0,96 ευρώ. Η μουστάρδα από 2,56 ευρώ έφτασε τα 2,17 ευρώ και έπειτα τα 2,86 ευρώ. Στο αλουμινόχαρτο η τιμή μειώθηκε από 4,70 ευρώ σε 3,98 ευρώ και μετά διαμορφώθηκε σε 4,74 ευρώ. Η τιμή της μαγιονέζας από 1,81 ευρώ έπεσε σε 1,63 ευρώ και στη συνέχεια διαμορφώθηκε σε 1,89 ευρώ. Οσον αφορά στον καφέ εσπρέσο, από 4,37 ευρώ έφτασε να πωλείται 4,87 ευρώ και έπειτα 5,39 ευρώ.
Τέλος, υπήρξαν κάποια προϊόντα, όπου δεν καταγράφηκε μεταβολή στην τιμή (σύγκριση 26η.12.2023 με 13η.2.2024). Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται: τα τυροπιτάκια, το νερό, οι καραμέλες, η κρέμα γάλακτος, το βαμβάκι, το ξίδι και ο ανθός αραβοσίτου.
Τα μέτρα κατά της ακρίβειας
Σημειώνεται πως για την καταπολέμηση της ακρίβειας συνεχίζονται οι έλεγχοι από την Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙΜΕΑ), ενώ είναι σε ισχύ ένα πλέγμα μέτρων του υπουργείου Ανάπτυξης. Σ’ αυτά συμπεριλαμβάνονται -μεταξύ αυτών- τα παρακάτω:
1) Το «καλάθι του νοικοκυριού» που έχει παραταθεί έως τις 30.6.2024 και προσαρμόζεται στις καταναλωτικές ανάγκες, όπως αυτές διαμορφώνονται ανά περιόδους (π.χ. Χριστούγεννα, Πάσχα κ.λπ.).
2) Η «μόνιμη μείωση τιμής», όπου περίπου 1.300 αγαθά πωλούνται τουλάχιστον κατά 5% φθηνότερα, για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών.
3) Η «αποτροπή των αδικαιολόγητων ανατιμήσεων», όπου για τρεις μήνες προβλέπεται «μπλόκο» στις προωθητικές ενέργειες σε όσους προμηθευτές -από τη 10η Ιανουαρίου 2024 και μετά- έχουν προβεί σε αδικαιολόγητες ανατιμήσεις. Το μέτρο δεν θα ισχύσει σε προϊόντα για τα οποία έχει προηγηθεί μεν αύξηση τιμής, αλλά βρίσκονται κοντά στην ημερομηνία λήξης τους. Βρίσκει εφαρμογή σε 60 κατηγορίες προϊόντων, ενώ 44 είναι αντιστοίχως οι κατηγορίες αγαθών που εξαιρούνται λόγω κοντινής ημερομηνίας λήξης.
4) H «μείωση παροχών προς τα σούπερ μάρκετ», όπου οι επιχειρήσεις που προμηθεύουν το λιανεμπόριο μειώνουν την αρχική τιμή (δηλαδή την τιμή προ εκπτώσεων, πιστώσεων ή άλλων παροχών), από την 1η Μαρτίου 2024. Η μείωση ισούται κατ’ ελάχιστον με το 30% του αθροίσματος των πιστώσεων, εκπτώσεων ή άλλων παροχών που χορηγήθηκαν στο λιανεμπόριο το 2023 επί της αρχικής τιμής της 31ης Δεκεμβρίου 2023.
5) Οι «καθαρές» τιμές από το «χωράφι στο ράφι», όπου οι επιχειρήσεις που παράγουν ή εμπορεύονται νωπά κρέατα, ψάρια, φρούτα και λαχανικά, πωλούν τα προϊόντα αυτά σε καθαρές τιμές, δηλαδή χωρίς να χορηγούν εκπτώσεις, πιστώσεις ή άλλες παροχές σε άλλες επιχειρήσεις, που υπερβαίνουν, αθροιστικά, το 3% επί της τιμής πώλησης προ εκπτώσεων, πιστώσεων ή άλλων παροχών.