Οι παγκόσμιες αγορές εμπορευμάτων περνούν μία πολύ δύσκολη περίοδο, δεδομένων των διαταραχών στην προσφορά και την έλλειψη επενδύσεων. Όπως δήλωσε η HSBC, τα πράγματα θα γίνουν ακόμα πιο δύσκολα καθώς οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι και η κλιματική αλλαγή επιδεινώνουν την κατάσταση.
«Εδώ και αρκετό καιρό υποστηρίζουμε πως οι παγκόσμιες αγορές εμπορευμάτων βρίσκονται σε μία πολύ δύσκολη κατάσταση», δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΗSBC, Πολ Μπλόξαμ στο CNBC.
Μια «υπερβολική συμπίεση» (super squeeze) των εμπορευμάτων αυτών χαρακτηρίζεται από υψηλότερες τιμές οι οποίες οφείλονται στην έλλειψη προσφοράς αντί για την σημαντική αύξηση της ζήτησης, όπως εξήγησε.
«Παρατηρούμε πως οι παράγοντες της κατάστασης αυτής από την πλευρά της προσφοράς εξακολουθούν και διαδραματίζουν βασικό ρόλο στη διατήρηση των τιμών των βασικών εμπορευμάτων σε υψηλά επίπεδα», ανέφερε, περιγράφοντας τεκταινόμενα όπως η πολιτική αβεβαιότητα, η κλιματική αλλαγή και η έλλειψη επενδύσεων για τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια.
Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι συμπεριλαμβάνουν τη συνεχιζόμενη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς στη Γάζα και τον πόλεμο στην Ουκρανία, καταστάσεις οι οποίες έχουν δημιουργήσει προβλήματα στο παγκόσμιο εμπόριο, όπως φαίνεται από τις ναυτιλιακές διαταραχές από τις πρόσφατες επιθέσεις των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα.
«Η υπερβολική συμπίεση θα μπορούσε να είναι βαθύτερη ή πιο παρατεταμένη, εάν οι διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας που σχετίζονται με τη γεωπολιτική κατάσταση, την κλιματική αλλαγή ή την ενεργειακή μετάβαση αποδειχθούν μεγαλύτερες από τις αναμενόμενες», ανέφερε ο Μπλόξαμ.
Έλλειψη επενδύσεων
Η πράσινη μετάβαση σε έναν πλανήτη χωρίς εκπομπές αερίων τροφοδοτεί τη ζήτηση για μεταλλεύματα τα οποία θα βοηθήσουν στην ενεργειακή μετάβαση, όπως ο χαλκός και το νικέλιο, επεσήμανε ο Μπλόξαμ.
Ωστόσο, δεν υπάρχουν επαρκείς επενδύσεις στους τομείς αυτών των κρίσιμων ορυκτών, οδηγώντας σε εντονότερη συμπίεση της προσφοράς στα συγκεκριμένα μεταλλεύματα, δη στο χαλκό, το αλουμίνιο και το νικέλιο, όπως ανέφερε.
Καθώς η ενεργειακή μετάβαση επιταχύνεται, οι αγορές θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν έλλειψη σε μια σειρά από μεταλλεύματα όπως ο γραφίτης, το κοβάλτιο, ο χαλκός, το νικέλιο και το λίθιο την επόμενη δεκαετία, ανέφερε η Energy Transitions Commission (ETC) σε έκθεσή της τον περασμένο Ιούλιο.
Στην πρόσφατη διάσκεψη COP28 για την κλιματική αλλαγή, περισσότερες από 60 χώρες υποστήριξαν ένα σχέδιο για τον τριπλασιασμό της παγκόσμιας δυναμικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2030, κάτι που θεωρείται σε μεγάλο βαθμό ως ένα καλό βήμα για την ενεργειακή μετάβαση και την περαιτέρω ώθηση της ζήτησης για τα απαιτούμενα μεταλλεύματα.
«Τα έργα εξόρυξης μεγάλης κλίμακας μπορεί να διαρκέσουν 15-20 χρόνια και την τελευταία δεκαετία παρατηρήθηκε έλλειψη επενδύσεων στην παραγωγή βασικών υλικών για την ενεργειακή μετάβαση», αναφέρει η έκθεση.
Χωρίς περισσότερες επενδύσεις σε νέες παραγωγικές μονάδες, η προσφορά θα περιοριστεί, υποστήριξε ο Μπλόξαμ της HSBC, προσθέτοντας ότι οι τιμές των βασικών εμπορευμάτων θα παραμείνουν υψηλότερες σε σχέση με το παρελθόν.
Η τεχνολογία θα μπορούσε επίσης να αλλάξει τα δεδομένα, εάν υπάρξουν εξελίξεις οι οποίες καθιστούν πιο εύκολη την εξόρυξη των μεταλλευμάτων που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή μπαταριών, όπως τόνισε ο Μπλόξαμ.
O ίδιος δεν αναφέρθηκε στο πόσος καιρός θα χρειαστεί έτσι ώστε οι παγκόσμιες αγορές βασικών εμπορευμάτων να ξεπεράσουν την τρέχουσα κρίση, αλλά ένας πιθανός τρόπος ο οποίος θα ωθήσει επίσης τις τιμές των βασικών εμπορευμάτων προς τα κάτω είναι μια μεγαλύτερη και βαθύτερη οικονομική ύφεση σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ο ίδιος προσέθεσε πως τα ακραία καιρικά φαινόμενα και η γεωπολιτική έχουν επίσης επηρεάσει τα αγροτικά και ενεργειακά εμπορεύματα.
Οι αναλυτές υποστηρίζουν πως τα μεταλλεύματα θα καταγράψουν την μεγαλύτερη άνοδο τιμών. Ο Μπλοξαμ υποστήριξε πως εκτός από τα απαραίτητα μεταλλεύματα για την μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, ο σίδηρος κατέχει επίσης μοναδική θέση στη λίστα του λόγω της μείωσης των αποθεμάτων και της έλλειψης επενδύσεων για την επέκταση της παραγωγικής ικανότητας. Σημειωτέον πως, οι τιμές του σιδήρου σημείωσαν άλμα της τάξης του 24% το τελευταίο έτος, σύμφωνα με στοιχεία της FactSet.
«Ο λόγος για τον οποίο η τιμή του σιδήρου έχει καταγράψει μία απότομη αύξηση είναι επειδή τα αποθέματα ήταν πολύ χαμηλά», δήλωσε το στέλεχος της Bank of America Securities, Μάτι Ζάο.
Σημείωσε πως, παρά την κρίση της αγοράς ακινήτων στην Κίνα, η παραγωγή χάλυβα συνεχίστηκε, τροφοδοτώντας τη ζήτηση για σίδηρο και κοκ, τα οποία αποτελούν αναπόσπαστα κομμάτια της χαλυβουργίας.
Η Κίνα, η οποία παράγει περίπου το 55% του παγκόσμιου χάλυβα, παρήγαγε 874,7 εκατομμύρια τόνους τους πρώτους 10 μήνες του 2023, καταγράφοντας ετήσια αύξηση της τάξης του 1,4%.
Παρά τις πιέσεις οι οποίες ασκούνται στην αγορά, το στέλεχος της StoneX, Άρλαν Σούντερμαν, υποστηρίζει πως οι αγορές εμπορευμάτων εξακολουθούν να είναι ως επί το πλείστον «επαρκώς εφοδιασμένες».
«Οι αγορές εμπορευμάτων επικεντρώνονται επί του παρόντος στην μείωση της ζήτησης λόγω της υποτονικής παγκόσμιας οικονομίας. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει μεγάλη ανησυχία για τις προμήθειες», σημείωσε, τονίζοντας πως τα αποθέματα πετρελαίου του 2023 αυξήθηκαν σημαντικά.