Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και ΕΕ για την επίτευξη εμπορικής συμφωνίας μετά το Brexit συνεχίζονται. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να υπάρχει κανένα χειροπιαστό αποτέλεσμα.
Τόσο η ΕΕ όσο και το κοινοβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου θα πρέπει να επικυρώσουν μια συμφωνία τουλάχιστον μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου.
Κυριαρχεί συγκρατημένη αισιοδοξία για την επίτευξη της συμφωνίας.
Με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όμως, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να δηλώνει πως «υπάρχει ακόμη δρόμος προς μια συμφωνία».
«Χαίρομαι που αναφέρω ότι τα ζητήματα που συνδέονται με τη διακυβέρνηση έχουν πλέον επιλυθεί σε μεγάλο βαθμό. Οι επόμενες μέρες θα είναι καθοριστικές.» προσθέτει.
Αλλά οι κανόνες ανταγωνισμού, για να διατηρήσουν αυτό που η ΕΕ αποκαλεί «ίσους όρους ανταγωνισμού» και τα αλιευτικά δικαιώματα δεν έχουν καθοριστεί ακόμη. Όλα αυτά αποτελούν ζητήματα που παραμένουν άλυτα.
Τι θα συμβεί εάν δεν υπάρξει συμφωνία;
Εάν δεν επιτευχθεί εμπορική συμφωνία τις επόμενες ημέρες και δεν δοθεί παράταση για τη μεταβατική περίοδο (η ΕΕ δεν έχει αποκλείσει την παράταση των συνομιλιών μετά τις 31 Δεκεμβρίου, αλλά το Ηνωμένο Βασίλειο έχει επανειλημμένα απορρίψει την ιδέα),
τότε το Ηνωμένο Βασίλειο και η ΕΕ θα πρέπει να εμπορεύονται σύμφωνα με τους όρους του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ).
Αυτό σημαίνει ότι οι δασμοί θα είναι υψηλότεροι και οι κανόνες του εμπορίου αρκετά πιο περίπλοκοι.
Τα σούπερ μάρκετ στην Αγγλία, αποθηκεύουν ήδη ορισμένα αγαθά μακράς διάρκειας σε περίπτωση ελλείψεων ή καθυστερήσεων στα λιμάνια.
Το 2019, οι εξαγωγές του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ ανέρχονταν σε 294 δισεκατομμύρια λίρες (393,5 δισ. δολάρια). Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε 43% του συνόλου των εξαγωγών του Ηνωμένου Βασιλείου σύμφωνα με στοιχεία του CNBC.
Οι ειδικοί σημειώνουν ότι το εμπόριο με όρους ΠΟΕ θα επιβαρύνει περισσότερο συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας.
Υπηρεσίες, ταξίδια … και αλιεία
Ο κλάδος των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών εξακολουθεί να παραμένει σε αβεβαιότητα. Η ΕΕ δεν έχει ακόμη αποφασίσει εάν θα παραχωρήσει πρόσβαση στην αγορά για τράπεζες του Ηνωμένου Βασιλείου και άλλες χρηματοπιστωτικές εταιρείες μετά τις 31 Δεκεμβρίου και ενδέχεται να μην λάβει απόφαση μέχρι τον Ιανουάριο . Η αβεβαιότητα αυτή, έχει ήδη ωθήσει ορισμένες τράπεζες να μεταφέρουν τα γραφεία τους στην ηπειρωτική Ευρώπη.
Η μάχη για τα δικαιώματα στην αλιεία είναι ένα από τα ζητήματα που λάβει μεγάλη δημοσιότητα. Εάν δεν υπάρξει εμπορική συμφωνία ευρωπαίοι αλιείς θα χάσουν το δικαίωμα να ψαρεύουν στα βρετανικά νερά. Οι Βρετανοί αλιείς από την άλλη πλευρά, θα έχουν μεν τον πλήρη έλεγχο των περιοχών τους, αλλά και σε αυτόν τον τομέα, χωρίς συμφωνία, οι δασμοί θα κάνουν τα προϊόντα τους ακριβά για την Ευρώπη.
Το Brexit σε συνδυασμό με την πανδημία Covid-19 έχει προκαλέσει μεγαλύτερη αβεβαιότητα σχετικά με τα ταξίδια.
Το Ηνωμένο Βασίλειο θα γίνει «τρίτη χώρα» και θα βρίσκεται εκτός ΕΕ, πράγμα που σημαίνει ότι οι Βρετανοί ταξιδιώτες ενδέχεται να μην επιτρέπεται να ταξιδέψουν στην ΕΕ λόγω της υψηλής μόλυνσης, στη χώρα, εκτός εάν υπάρξει κάποια εξαίρεση ή οι δύο πλευρές καταλήξουν τελικά σε συμφωνία.
Αεροπλάνα, τρένα και αυτοκίνητα
Εάν δεν υπάρξει συμφωνία, αυτό θα πλήξει σημαντικά και τον κλάδο της βιομηχανίας.
Αλυσίδες προμήθειας συστατικών και ανταλλακτικών βρίσκονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Εάν η κατάσταση αυτή συνεχιστεί, η βρετανική αυτοκινητοβιομηχανία θα πληγεί ανεπανόρθωτα. Θα πρέπει να επιβληθούν δασμοί με όρους ΠΟΕ, πράγμα που σημαίνει ότι ο τομέας της κατασκευής αυτοκινήτων θα επιβραδύνει σημαντικά την παραγωγή του ή μπορεί ακόμη και να την αναστείλει.
Η ΕΕ έχει ήδη δημοσιεύσει μέτρα έκτακτης ανάγκης που καλύπτουν τον κλάδο των αερομεταφορών και των οδικών εμπορευματικών μεταφορών σε περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία.
Προτείνει επίσης κανονισμούς που σχετίζονται με τη βασική συνδεσιμότητα τόσο για τις οδικές εμπορευματικές μεταφορές όσο και για τις οδικές μεταφορές επιβατών για 6 μήνες, υπό την προϋπόθεση ότι είναι αμοιβαία από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Όλα τα βλέμματα στραμμένα στην αγορά
Οικονομολόγοι, αναλυτές και ειδικοί των δύο πλευρών, εδώ και χρόνια, εξετάζουν τον οικονομικό αντίκτυπο του Brexit.
Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις του στη λίρα, στο ΑΕΠ, στις άμεσες ξένες επενδύσεις, στις τιμές ακινήτων και των αγαθών εάν υπάρξει συμφωνία και αν δεν υπάρξει;
Ο Πίτερ Οπενχάιμερ, επικεφαλής μετοχών της Goldman Sachs, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι:
«Aν τελικά δεν υπάρξει συμφωνία, οι εθνικές επιχειρήσεις του Ηνωμένου Βασιλείου θα πληγούν σε πολλούς τομείς.»
Επιπτώσεις
Παρακάτω παρουσιάζονται μερικές από τις επιπτώσεις από την μη ύπαρξη συμφωνίας σύμφωνα με την ομάδα του Οπενχάιμερ.
1) Χαμηλότερη αύξηση του ΑΕΠ καθώς θα πληγεί σημαντικά η παραγωγή και το εμπόριο.
2) Το υψηλότερο κόστος σε όρους GBP (στερλίνα) καθώς η στερλίνα θα υποβαθμιστεί έναντι άλλων νομισμάτων.
3) Χαμηλότερα πραγματικά εισοδήματα.
4) Για τους καταναλωτές, θα αγοράζουν λιγότερο καθώς τα προϊόντα θα είναι πιο ακριβά.
Δεν θα ήταν τόσο κακή μια συμφωνία
«Σε αυτό το σημείο, «καμία συμφωνία» σημαίνει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρεί από την ΕΕ χωρίς καμία απολύτως συμφωνία. Καμία απολύτως συμφωνία ούτε για χρηματοοικονομικό διακανονισμό, ούτε για δικαιώματα πολιτών, ούτε για τη Βόρεια Ιρλανδία», υποστηρίζει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Capital Economics, Πολ Ντέιλς.
«Με μία συμφωνία, οι οικονομικές συνέπειες θα ήταν πιθανώς μικρότερες από ό, τι φοβούνται οι περισσότεροι άνθρωποι», προσθέτει.