Για όσους πιστεύουν ότι η συμφωνία του Eurogroup δεν είναι ένα τέταρτο μνημόνιο, αρκεί να διαβάσουν τα έγγραφα που τη συνοδεύουν.
Αυτό τονίζει το Ινστιτούτο Brookings σε ανάλυσή του, προσθέτοντας ότι οι πανηγυρισμοί για το τέλος της λιτότητας και το δέσιμο της γραβάτας δεν δικαιολογούνται.
Όπως επισημαίνει, το Eurogroup αποφάσισε τη δεκαετή επιμήκυνση των δανείων της Ελλάδας που ήταν μέρος του δεύτερου προγράμματος του ESM, την παράταση κατά 10 χρόνια της περιόδου χάριτος, καθώς και δόση ύψους 15 δισ. ευρώ, με σκοπό να ηρεμήσει τις αγορές έτσι ώστε η Ελλάδα να μπορέσει να δανειστεί με πολύ χαμηλότερα επιτόκια.
Τα 13 έγγραφα με τις υποχρέωσεις της Ελλάδας
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα με νέο δάνειο, αλλά θα αναλάβει ενισχυμένη εποπτεία μέχρι το 2022 για να εξασφαλίσει τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων. Στο πλαίσιο αυτό, το Eurogroup δημοσίευσε 13 τεχνικά έγγραφα με λεπτομερείς υποχρεώσεις της Ελλάδας στη μεταμνημονιακή περίοδο.
Εκείνοι που πιστεύουν ότι αυτό δεν αποτελεί ένα νέο, τέταρτο πρόγραμμα για το 2018-2022 πρέπει να διαβάσουν τα έγγραφα, σημειώνει χαρακτηριστικά το Ινστιτούτο.
Η γραβάτα για το τέλος της λιτότητας
Τόσο οι πιστωτές όσο και η κυβέρνηση δήλωσαν αισιόδοξα ότι η Ελλάδα αναμένεται να σταθεί στα πόδια της καθώς το αποθεματικό ρευστότητας ύψους 15 δισ. ευρώ συν άλλα 9 δισ. ευρώ που έχουν ήδη συσσωρευτεί, αναμένεται να εξασφαλίσουν την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές, με τον Ελληνα πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, σε ένα πανηγυρικό κλίμα, να φοράει γραβάτα για να γιορτάσει το τέλος της λιτότητας.
Οποιαδήποτε ελάφρυνση του χρέους είναι ευπρόσδεκτη για μια τόσο υπερχρεωμένη χώρα, υπογραμμίζει το ινστιτούτο στην ανάλυσή του, αλλά το κρίσιμο ερώτημα είναι εάν αυτή η ρύθμιση του χρέους είναι αρκετή για να βοηθήσει την Ελλάδα να επιστρέψει στις αγορές με διατηρήσιμο ρυθμό.
Οι αγορές, τουλάχιστον για την ώρα, δεν είναι πλήρως πεπεισμένες
Ενώ το cash buffer ύψους 24 δισ. ευρώ μπορεί να καλύψει τις υποχρεώσεις της Ελλάδας για τα επόμενα δύο χρόνια, θα ήταν πολύ καλύτερο να διατηρηθεί ως εγγύηση για την αγορά. Ωστόσο, τα επιτόκια των 10ετών ομολόγων εξακολουθούν να υπερβαίνουν το υψηλό 4%, υποδεικνύοντας ότι οι αγορές, τουλάχιστον για την ώρα, δεν είναι πλήρως πεπεισμένες ότι η χώρα μπορεί να εξυπηρετήσει το χρέος της μεσοπρόθεσμα.
Επιπλέον, η πρόβλεψη για το πραγματικό ΑΕΠ μακροπρόθεσμα τοποθετείται στο 1%. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο 5,5 δισ. ευρώ από τα 15 δισ. ευρώ θα χρησιμοποιηθούν άμεσα για την αποπληρωμή του ΔΝΤ (3,3 δισ. ευρώ) και των Ευρωπαϊκών Κεντρικών Τραπεζών (2,2 δισ. ευρώ).
Τα μεγάλα πλεονάσματα ισοδυναμούν με περιοριστική πολιτική
Μια άλλη μεγάλη ανησυχία είναι ότι η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να διατηρήσει ένα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022, και 2,2% για την επόμενη περίοδο έως το 2060. Αυτό σίγουρα ισοδυναμεί με μία περιοριστική δημοσιονομική πολιτική.
Επίσης, στο πλαίσιο του τρίτου προγράμματος διάσωσης, μέχρι σήμερα έχουν εκταμιευθεί μόνο 46,9 δισ. ευρώ. Με την τελευταία δόση των 15 δισ. ευρώ, μπορεί εύκολα να διαπιστωθεί ότι η Ελλάδα έχει χρησιμοποιήσει μόνο 62 δισ. ευρώ από τα 84 δισ. ευρώ.
Τα επιτόκια και ο ESM
Αυτό είναι κρίσιμο, καθώς οι όροι για τα χρήματα ήταν πολύ φθηνοί (με επιτόκιο 0,9%), και χρησιμοποιώντας τα, η Ελλάδα θα μπορούσε είτε να εξαγοράσει κάποια πιο ακριβά δάνεια που λήγουν σύντομα είτε θα μπορούσε ακόμη και να τα χρησιμοποιήσει για να επενδύσει στην πραγματική οικονομία.
Μια άλλη σημαντική παρατήρηση είναι ότι ο ESM θα έχει το δικαίωμα ανά πάσα στιγμή να επαναπροσδιορίσει πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα 15 δισ. ευρώ και η χρήση τους θα είναι δυνατή μόνο αφού διασφαλιστεί ότι οι οικονομικές ανάγκες της Ελλάδας καλύπτονται από τα δημόσια ταμεία της χώρας.
Πράγματι, αν συγκριθεί το επιτόκιο του 4% με το επιτόκιο που προσφέρει ο ESM (0,9%), μπορεί κανείς εύκολα να καταλάβει γιατί η τελευταία απόφαση του Eurogroup δεν δικαιολογεί σε καμία περίπτωση τη γραβάτα του κυρίου Τσίπρα, καταλήγει το Brookings.