Ξεκινά η όγδοη ύφεση της κερδοφορίας των εταιρειών διεθνώς τα τελευταία 50 χρόνια, με τις επιπτώσεις για τις μετοχές να αναμένεται να είναι τεράστιες και επίπονες, όπως σημειώνει η Citi. Αν και οι αγορές φαίνεται πως ήδη αποτιμούν σε κάποιο βαθμό τη συρρίκνωση των μεγεθών των εισηγμένων το 2023, ωστόσο απέχουν πολύ από αυτό που συνέβη στις προηγούμενες επτά υφέσεις. "Η παγκόσμια αγορά μετοχών δεν έχει ακόμη αποτιμήσει τις πραγματικές επιπτώσεις της επερχόμενης παγκόσμιας ύφεσης" τονίζει η Citi. Ένα αποτέλεσμα πιο κοντά στη μέση ύφεση της κερδοφορίας, δηλαδή στο 31%, θα συνεπαγόταν περαιτέρω sell-off της τάξης του 20-30%, όπως υπολογίζει.
Πιο αναλυτικά, η Citigroup επισημαίνει ότι τα κέρδη ανά μετοχή (EPS) των μετοχών διεθνώς έχουν κορυφωθεί και θα υποχωρήσουν το 2023 καθώς η παγκόσμια οικονομία επιβραδύνεται. Μια πτώση της τάξη του 10% θα αποτελούσε την 8η παγκόσμια ύφεση κερδών από τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Κατά μέσο όρο, οι προηγούμενες επτά υφέσεις διήρκησαν δύο χρόνια και η κερδοφορία των εταιρειών μειώθηκε κατά 31%, με τη μεγαλύτερη να ξεκινά το 2007 όταν τα EPS του παγκόσμιου δείκτη MSCI μειώθηκαν κατά 61%. Η μεγαλύτερη ύφεση κερδοφορίας ξεκίνησε το 1989, μετά την οποία τα κέρδη χρειάστηκαν 4 χρόνια για να μειωθούν κατά 35%, αναφέρει το capital.gr.
Οι αναλυτές των εταιρειών δεν προβλέπουν ακόμη ύφεση. Το consensus εξακολουθεί να προβλέπει αύξηση των παγκόσμιων κερδών κατά 5% το 2023. Οι προβλέψεις της Citi για τα EPS ανά περιοχή υποδηλώνουν συρρίκνωση 5-10% διεθνώς το επόμενο έτος, σύμφωνα με το τρέχον βασικό σενάριο των οικονομολόγων της. Σε περίπτωση "σκληρής προσγείωσης" της οικονομίας, στο δυσμενές σενάριο δηλαδή, η παγκόσμια συρρίκνωση των EPS θα είναι πολύ πιο επώδυνη, της τάξης του 20%, αν και εξακολουθεί να είναι μικρότερη από τη μέση πτώση τα τελευταία 50 χρόνια.
Τα τρέχοντα υψηλά επίπεδα κερδοφορίας αφήνουν τις παγκόσμιες επιχειρήσεις ευάλωτες στην επιβράδυνση της οικονομίας, όπως σημειώνει η αμερικάνικη τράπεζα. Η απόδοση ιδίων κεφαλαίων (RoE) του δείκτη MSCI World βρίσκεται επί του παρόντος στο ανώτατο όριο του 16% που παρατηρήθηκε τελευταία πριν από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.
Μια πτώση στον μακροπρόθεσμο μέσο όρο του 12% θα σήμαινε πτώση 25% των παγκόσμιων EPS, με πτώση 17% στην Ευρώπη, 27% στις ΗΠΑ, 7% στην Ιαπωνία και 11% στις Αναδυόμενες Αγορές.
Μια πτώση στα χαμηλά του 10% που παρατηρήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του '70, στις αρχές της δεκαετίας του '80, στα μέσα της δεκαετίας του 2010 ή στις υφέσεις του 2020-2021 θα σήμαινε πτώση 40% στα διεθνή EPS. Μια κατάρρευση των RoE όπως στις αρχές της δεκαετίας του 1990, στις αρχές της δεκαετίας του 2000 ή του 2008-2010 (8% ή κάτω) θα συνεπαγόταν μια καταστροφική πτώση άνω του 50% στην κερδοφορία των εταιρειών. Στις ΗΠΑ η πτώση θα είναι της τάξης του 61%, στην Ευρώπη στο 52%, στην Ιαπωνία στο 100% και στις Αναδυόμενες Αγορές στο 65%.
Τι σημαίνει μια ύφεση των EPS για την απόδοση των αγορών;
Για να έχει μία εικόνα του τι μπορεί να σημαίνει η φύση αυτή της κερδοφορίας για την πορεία των μετοχών διεθνώς, η Citi εξετάζει την απόδοση του δείκτη MSCI World πριν και μετά από τις προηγούμενες κορυφώσεις των EPS.
Σε τρεις περιπτώσεις (1974, 2001, 2020), η αγορά έπεσε απότομα στους 12 μήνες πριν την ύφεση της κερδοφορίας, προφανώς αντανακλώντας τις κινήσεις των επενδυτών που αποτιμούσαν τη μελλοντική συρρίκνωση. Σε δύο από αυτές (1974, 2020), οι παγκόσμιες μετοχές αυξήθηκαν ακόμη και όταν τα κέρδη μειώθηκαν, υποδηλώνοντας ότι τα άσχημα νέα ήταν τιμολογημένα. Το 2001 η αγορά συνέχισε να υποχωρεί.
Στις υπόλοιπες τέσσερις περιπτώσεις (1980, 1989, 2007, 2015), οι τιμές των μετοχών αυξήθηκαν καθώς η κερδοφορία άγγιζε την κορυφή. Ωστόσο, οι επενδυτές τιμωρήθηκαν για αυτόν τον εφησυχασμό – ο MSCI World στη συνέχεια έπεσε κατά μέσο όρο 27% καθώς τα EPS απογοήτευσαν.
Σε ό,τι αφορά την τρέχουσα κατάσταση, ο MSCI World σημειώνει απώλειες 17% από τις αρχές του έτους. Ίσως ήδη προεξοφλεί μια σημαντική πτώση στα EPS. "Ωστόσο, θα μπορούσαμε να είχαμε πει το ίδιο στην αρχή της ύφεσης των κερδών του 2001, όταν οι παγκόσμιες μετοχές είχαν ήδη υποχωρήσει 23% από την κορύφωση στις αρχές του 2000. Όμως σημείωσαν άμεσα περαιτέρω βουτιά της τάξης του 36%", αναφέρει η Citi.
Το πρόβλημα το 2001 ήταν ότι οι αποτιμήσεις εξακολουθούσαν να είναι ακριβές καθώς ξεκίνησε η ύφεση των EPS. Ο MSCI World διαπραγματευόταν με P/E στο 24x, πολύ πάνω από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο του 18x. Αυτό προσέφερε ελάχιστη προστασία έναντι της επερχόμενης πτώσης των EPS κατά 38%. Στο άλλο άκρο, ο MSCI World διαπραγματευόταν με P/E στο 7x όταν ξεκίνησε η ύφεση του EPS το 1974. Κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο ετών, ο δείκτης σημείωσε ράλι σχεδόν 50% παρά το γεγονός ότι τα EPS υποχώρησαν κατά 21%.
Τα μοντέλα της Citi υποδεικνύουν ότι η πρόβλεψή της για συρρίκνωση των παγκόσμιων EPS κατά 5-10% το 2023 έχει αποτιμηθεί σε μεγάλο βαθμό στις αγορές μετοχών. Ένα αποτέλεσμα πιο κοντά στη μέση ύφεση της κερδοφορίας, δηλαδή στο 31%, θα συνεπαγόταν περαιτέρω sell-off της τάξης του 20-30% στις παγκόσμιες μετοχές. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Citi, οι μετοχές της Ιαπωνίας, της Ευρώπης και των Αναδυόμενων Αγορών ήδη τιμολογούν διψήφια συρρίκνωση στα EPS. Οι υψηλότερες αποτιμήσεις στις ΗΠΑ σημαίνουν ότι η αμερικάνικη αγορά είναι πιο ευάλωτη σε μία σημαντική απογοήτευση στο μέτωπο της κερδοφορίας.
Ίσως αυτή η τρέχουσα παγκόσμια συρρίκνωση των EPS να μην είναι τόσο μεγάλη όσο αυτές του παρελθόντος, αλλά μπορεί να διαρκέσει περισσότερο, όπως σημειώνει η Citi. Η ευρωπαϊκή οικονομία συρρικνώνεται ήδη, γεγονός που θα ασκήσει άμεση καθοδική πίεση στα εταιρικά κέρδη. Ωστόσο, ακόμη και όταν οι ευρωπαϊκές οικονομίες ανακάμψουν αργότερα το επόμενο έτος, το παγκόσμιο EPS μπορεί να μειωθεί περαιτέρω καθώς οι ΗΠΑ πέφτουν σε ύφεση.
Πιο αναλυτικά, ο MSCI Europe διαπραγματεύεται σήμερα με P/E 13x, κάτω από τον μέσο όρο 15 ετών του 16x. Το μοντέλο της Citi υποδηλώνει ότι τιμολογεί πτώση περίπου κατά 15% σε ευρωπαϊκά EPS. Χρησιμοποιώντας την ίδια μεθοδολογία, οι ΗΠΑ τιμολογούν πτώση 5% στα EPS, οι Αναδυόμενες Αγορές 20% και η Ιαπωνία 10%. Ο MSCI World τιμολογεί μια συρρίκνωση κερδών 5-10%, παρόμοια με την τρέχουσα πρόβλεψη της Citi για τα EPS το 2023.
Μία πτώση 20% στα EPS των ΗΠΑ υποδηλώνει 15-20% sell-off στην αγορά μετοχών, μία ίδια μείωση κατά 20% στα EPS στην Ευρώπη συνεπάγεται περαιτέρω 5-10% sell-off και αντίστοιχα στην Ιαπωνία η βουτιά της αγοράς υπολογίζεται στο 10-15%
Εάν η πτώση των EPS είναι ανάλογη του ιστορικού μέσου όρου σε περιόδους ύφεσης, τότε το περαιτέρω sell-off στις ΗΠΑ θα είναι τη τάξης του 26%, στην Ευρώπη στο 24%, στην Ιαπωνία στο 65% και στις Αναδυόμενες Αγορές στο 4%.
"Το καθησυχαστικό μήνυμα είναι ότι αυτή η bear market έχει ήδη αρχίσει να αποτιμά μία σημαντική συρρίκνωση στα παγκόσμια EPS, ειδικά εκτός των ΗΠΑ. Η ανησυχία είναι ότι η συρρίκνωση που έχει αποτιμηθεί είναι πολύ μικρότερη από ό,τι συνέβη στις προηγούμενες 7 υφέσεις κερδοφορίας", τονίζει η Citi. "Συνεπώς, ανησυχούμε έντονα ότι μια παγκόσμια αγορά μετοχών η οποία έχει εμμονή με τα επιτόκια δεν έχει ακόμη αποτιμήσει τις πραγματικές επιπτώσεις της επερχόμενης παγκόσμιας ύφεσης", όπως καταλήγει.