Μεγάλη «ανάσα» θα δώσει σε οφειλέτες των οποίων τα χρέη δεν έχουν βεβαιωθεί έως το 2012 (όποτε και αν δημιουργήθηκαν) η δεκαετής παραγραφή των οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία αντί για την 20ετή που ισχύει σήμερα.
Παράλληλα με την ίδια διάταξη του υπουργείου Eργασίας που θα προωθηθεί εντός του Ιουλίου στη Βουλή περίπου 200.000 οφειλέτες του ΕΦΚΑ-ΚΕΑΟ με «φρέσκα» χρέη θα έχουν την ευκαιρία να ωφεληθούν από τη νέα ρύθμιση οφειλών σε 24 δόσεις αντί για 12.
Ειδικότερα με τη 10ετή παραγραφή των οφειλών, στην πράξη το ΚΕΑΟ διαγράφει χρέη που εκκρεμούν από το 2012-2011 και πίσω.
Τα εν λόγω χρέη:
– δεν έχουν βεβαιωθεί εγκαίρως από το αρμόδιο ασφαλιστικό Ταμείο εντός 10ετίας ή/και
– δεν έχουν ασκηθεί εγκαίρως διακοπτικά της παραγραφής μέτρα, όπως είναι τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης (πλειστηριασμοί κλπ).
Το «κλειδί» είναι να έχει παρέλθει 10ετία πριν την βεβαίωση της οφειλής ή στη συνέχεια μέχρι την ενεργοποίηση των αναγκαστικών μέτρων. Η 10ετία παραγραφής ξαναρχίζει και μετρά μετά από κάθε διακοπτική κίνηση της Διοίκησης (βεβαίωση, αναγκαστικά μέτρα κλπ).
Για παράδειγμα, μια οφειλή ύψους 5.000 ευρώ μπορεί να δημιουργήθηκε το 2006 αλλά δεν έχει βεβαιωθεί έως το 2012 , οπότε παραγράφεται.
Η παραγραφή αφορά κυρίως την περίοδο 2006 – 2011 με 2012. Η διαδικασία αντανακλά τις καθυστερήσεις των περασμένων ετών καθώς σήμερα ο καταλογισμός των οφειλών στα περισσότερα πρώην Ταμεία που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ γίνεται μέσα σε λίγους μήνες από τη δημιουργία τους και σε καμία περίπτωση δεν ξεπερνούν τη 10ετία.
Σημειώνουμε επίσης ότι με την παραγραφή των οφειλών ενός επιχειρηματία, δεν επηρεάζεται ο ασφαλιστικός χρόνος των μισθωτών ο οποίος θα υπολογιστεί για την έκδοση της σύνταξης. Σύμφωνα με πληροφορίες, στην προωθούμενη παρέμβαση του υπουργείου Εργασίας θα υπάρχει μεταβατική πρόβλεψη, ώστε και να μην κινδυνεύουν να χαθούν ασφαλιστικά δικαιώματα.
Αλλά και για τους μη μισθωτούς δεν θα χαθεί ασφαλιστικός χρόνος, εφόσον πληρωθούν οι οφειλές.
Υπενθυμίζουμε ότι η 10ετής παραγραφή των αξιώσεων του ΕΦΚΑ προς επιχειρήσεις, αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες απορρέει από την απόφαση (υπ’ αριθμ. 1833/2021) της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) που έκρινε πως ο κανόνας της 20ετούς παραγραφής αξιώσεων του e-ΕΦΚΑ κατά ασφαλισμένων και εργοδοτών για τη μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών, που έθετε ο νόμος Κατρούγκαλου, είναι αντισυνταγματικός, ως αντίθετος στην αρχή της ασφάλειας δικαίου και της αρχής της αναλογικότητας.
Μέχρι σήμερα η 20ετής παραγραφή ίσχυε σε ορισμένα ταμεία (π.χ. ΟΑΕΕ, ΟΓΑ) ενώ στο πρώην ΙΚΑ εφαρμοζόταν 10ετής παραγραφή. Στη νέα διάταξη μάλιστα, θα προβλέπεται το χρονοδιάγραμμα για περαιτέρω μείωση του χρόνου παραγραφής στην 5ετία, όπως ισχύει για τα χρέη προς την Εφορία.
Τι προβλέπει η νέα πάγια ρύθμιση οφειλών
Η νέα ρύθμιση που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός θα προβλέπει το διπλασιασμό των δόσεων της πάγιας ρύθμισης σε 24 αντί για 12 που ισχύει σήμερα. Έτσι θα εξισωθούν οι δόσεις της πάγιας ρύθμισης μεταξύ εφορίας - Ταμείων καθώς οι 24 δόσεις στην εφορία ισχύουν από τον Δεκέμβριο του 2019.
Ο διπλασιασμός των δόσεων θα ωφελήσει α) περίπου 95.000 οφειλέτες, οι οποίοι, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΑΟ στο α’ τρίμηνο του 2022, ήταν ενταγμένοι στις 12 δόσεις καθώς θα τους μειώσει το ποσό της μηνιαίας δόσης. β) περίπου 90.000 οι οποίοι έχασαν την πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων το α΄τρίμηνο του 2022.
Για παράδειγμα , ένας ελεύθερος επαγγελματίας που έχει χρέη ύψους 10.000 ευρώ, με την πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων θα πρέπει να πληρώνει μηνιαίως 833 ευρώ, επιβάρυνση που θεωρείται μεγάλη αν αναλογιστεί κανείς ότι για να παραμείνει ενεργή η ρύθμιση του θα πρέπει να καταβάλλει ανελλιπώς και την τρέχουσα μηνιαία εισφορά.
Με την ευνοϊκότερη ρύθμιση των 24 δόσεων η μηνιαία δόση του θα μειωθεί στα 414 ευρώ.
Βεβαίως στην ρύθμιση μπορούν να ενταχθούν και οι υπόλοιποι «αρρύθμιστοι» οφειλέτες των ταμείων.
-H υπαγωγή στη ρύθμιση για οφειλές άνω των 5.000 ευρώ γίνεται μόνο εφόσον οι ενδιαφερόμενοι αποδεικνύουν ότι μπορούν να ανταποκριθούν στο ύψος της μηνιαίας δόσης και εφόσον προσκομίσουν τα απαραίτητα στοιχεία που αποδεικνύουν την αδυναμία εξόφλησης των οφειλών τους τη δεδομένη χρονική στιγμή περιλαμβανομένων λεπτομερών πληροφοριών σχετικά με το εισόδημά τους, τα χρηματικά διαθέσιμά τους, την ακίνητη περιουσία τους και το σύνολο των οφειλών τους.
-Για οφειλές από 5.000 ευρώ έως 50.000 ευρώ κρίνεται από τον οικείο φορέα κοινωνικής ασφάλισης η αδυναμία εξόφλησης της οφειλής τη δεδομένη χρονική στιγμή, καθώς και η βιωσιμότητα του διακανονισμού.
-Για οφειλές άνω των 50.000 ευρώ ο οφειλέτης πρέπει επιπλέον να προσκομίζει βεβαίωση από ανεξάρτητο τρίτο φορέα περί της ορθότητας των οικονομικών στοιχείων, καθώς και δικαιολογητικά τα οποία να αποδεικνύουν την αδυναμία εξόφλησης της οφειλής τη δεδομένη χρονική στιγμή και τη βιωσιμότητα του διακανονισμού, με δαπάνες που βαραίνουν τον ίδιο.
-Για οφειλές άνω των 150.000 ευρώ ο οφειλέτης υποχρεούται πλέον των ανωτέρω να προβεί στη παροχή εγγυήσεων ή εμπράγματων εξασφαλίσεων ίσης αξίας με τη συνολική οφειλή. Η αξία της εξασφάλισης θα καθοριστεί από τον τρίτο εκτιμητή. Απαραίτητη προϋπόθεση για την υπαγωγή σε ρύθμιση είναι να έχουν υποβληθεί οι εκ του νόμου προβλεπόμενες δηλώσεις ασφάλισης για τα τελευταία 5 έτη.