Περισσότεροι από ένας στους πέντε εργαζόμενοι σε ολόκληρο τον πλανήτη έχουν βιώσει κάποια μορφή παρενόχλησης και βίας στον χώρο εργασίας τους, ενώ σχεδόν τα μισά από τα θύματα παραμένουν σιωπηλά, διστάζοντας να αποκαλύψουν και να καταγγείλουν το περιστατικό, αποκάλυψε έρευνα που έδωσε τη Δευτέρα στη δημοσιότητα η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ILO).
«Η βία και η παρενόχληση στην εργασία είναι ευρέως διαδεδομένες σε ολόκληρο τον κόσμο, στους εργασιακούς χώρους κάθε χώρας ανεξάρτητα από την οικονομική της ισχύ και την ανάπτυξη, τον τύπο του πολιτεύματος, το γενικότερο πλούτο ή την κρατούσα θρησκεία», σημειώνεται στα συμπεράσματα της έρευνας που διενήργησε ο ILO σε συνεργασία με το Lloyd’s Register Foundation και το Ινστιτούτο Δημοσκοπήσεων Gallup. Σημειωτέον ότι πρόκειται για την πρώτη προσπάθεια να καταγραφεί μια επισκόπηση του φαινομένου σε παγκόσμια κλίμακα.
«Περισσότεροι από ένας στους πέντε εργαζόμενους (το 22,8% του συνόλου για την ακρίβεια, ή 743 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως) έχει υποστεί τουλάχιστον μία από τις τρεις μορφές μορφή βίας και παρενόχλησης στην εργασία (σωματική, ψυχολογική, σεξουαλική) κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής τους ζωής», σημειώνεται στην έρευνα με βάση τα στοιχεία που συλλέχθηκαν πέρυσι.
Περίπου το ένα τρίτο (το 31,8%) των θυμάτων δήλωσαν ότι είχαν υποστεί περισσότερες από μία μορφές βίας και παρενόχλησης, ενώ το 6,3% των θυμάτων είχαν βιώσει και τις τρεις μορφές κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής του ζωής.
Βουβό μαρτύριο
«Το εντυπωσιακότερο εύρημα της έρευνας, ωστόσο, είναι ότι περισσότερα από ένα στα δύο θύματα, το 55% του συνόλου για την ακρίβεια, δεν μίλησαν σε κανένα για τη δοκιμασία που πέρασαν», δήλωσε η Μανουέλα Τομέι, αναπληρώτρια γενική διευθύντρια της Μονάδας Διακυβέρνησης, Δικαιωμάτων και Διαλόγου του ILO.
«Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι σε πολλές περιπτώσεις η καταγγελία μιας κακοποιητικής συμπεριφοράς από συνάδελφο ή προϊστάμενο δεν είναι απλώς ένα ζήτημα ταμπού, αλλά στο ότι τα θύματα λόγω των κοινωνικών συμβάσεων και των προκαταλήψεων μπορεί να νιώθουν ντροπή και ενοχές. Να πιστεύουν ότι με κάποιο τρόπο ήταν η δική τους συμπεριφορά που προκάλεσε κάποιο άλλο άτομο να πάψει να τους σέβεται ως προσωπικότητες», εξήγησε η Μανουέλα Τομέι κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που έδωσε στην έδρα του Οργανισμού στη Γενεύη για να παρουσιάσει την έρευνα – ο ΙLO λειτουργεί υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών.
Διάσταση αντιλήψεων
Η κοινή έρευνα πραγματοποιήθηκε ως επί το πλείστον τηλεφωνικά σε χαρακτηριστικό δείγμα 75.000 εργαζομένων σε 121 χώρες του πλανήτη. Οι συνεντεύξεις έγιναν με τρόπο που γεφυρώνει τις διαφορετικές αντιλήψεις για το τι συνιστά βία ή παρενόχληση στις ανά τον κόσμο χώρες και κοινωνίες των ανθρώπων. Στην Κίνα λόγου χάρη, όπου χρειαζόταν άδεια από τις αρχές για να συμμετάσχει κάποιος εργαζόμενος στην έρευνα, ορισμένες ερωτήσεις δεν ήταν δυνατόν να τεθούν καν. «Και σε άλλες χώρες, ωστόσο, οι αρχές ζήτησαν να προσαρμοστούν οι συνεντεύξεις στις ιδιαίτερες πολιτισμικές αντιλήψεις του τόπου», σημείωσε ένα διευθυντικό στέλεχος της Gallup.
Η ψυχολογική βία είναι εκείνη που ασκείται συχνότερα από «χειριστικούς» συναδέλφους (προϊστάμενους ή και ομοιόβαθμους) στους χώρους εργασίας. Και την υφίστανται κατά μέσον όρο το 17,9% των εργαζομένων, ανδρών και γυναικών κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής του ζωής – μιλάμε για 583 εκατομμύρια άτομα. Ακολουθούν σε συχνότητα οι σωματικές επιθέσεις, τις οποίες υφίστανται λιγότεροι από ένας στους 10 εργαζομένους (το 8,5% του συνόλου ή 277 εκατομμύρια άτομα). Σύμφωνα με την έρευνα, οι άνδρες είναι πιο περισσότερο πιθανό από τις γυναίκες να υποστούν κάποιου είδους σωματική βία στη δουλειά. Δεν συμβαίνει ασφαλώς το ίδιο με τη σεξουαλική βία.
Η βία κατά των γυναικών
Βία ή παρενόχληση σεξουαλικής φύσεως υφίσταται περίπου ένας εργαζόμενος στους δεκαπέντε (το 6,3% του συνόλου ή 205 εκατομμύρια). Δεν εκπλήσσει το εύρημα της έρευνας ότι «οι γυναίκες είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες στη σεξουαλική βία και παρενόχληση». Ποσοστό μεγαλύτερο του 8% των γυναικών πέφτουν θύματα αυτού του τύπου επιθετικότητας. Σεξουαλική βία υφίστανται όμως σε ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό 5% και οι άνδρες.
Δεν αποτελούν επίσης έκπληξη τα ευρήματα ότι «οι νεαρές γυναίκες έχουν διπλάσιες πιθανότητες να υποστούν βία ή σεξουαλική παρενόχληση από τους νεαρούς άνδρες» και ότι «οι εργαζόμενες που προέρχονται από ξένη χώρα, οι μετανάστριες δηλαδή, έχουν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες από τις μη μετανάστριες να πέσουν θύματα σεξουαλικής βίας και παρενόχλησης».
Οι γυναίκες, όμως, είναι και πιο ευάλωτες συγκριτικά με τους άνδρες και στην ψυχολογική βία. Από την άλλη, οι τελευταίοι πέφτουν συχνότερα θύματα σωματικής βίας. Εν κατακλείδι, όσον αφορά τη σωματική ή ψυχολογική κακοποίηση στην εργασία, «οι νέοι στην ηλικία και στο χώρο εργασίας, οι μετανάστες και οι χαμηλόβαθμοι εργαζόμενοι είναι πιο πιθανό να έρθουν αντιμέτωποι με αυτήν», σημειώνουν οι ερευνητές.
Άτομα που κάποια στιγμή στην κοινωνική τους ζωή έχουν υποστεί διακρίσεις με βάση το φύλο, την αναπηρία, την εθνικότητα, το χρώμα του δέρματος ή/και το θρήσκευμά τους, είναι σε γενικές γραμμές πιο ευάλωτα (και) στους χώρους εργασίας και υφίστανται συχνότερα κακοποιητικές συμπεριφορές, διευκρινίζουν οι ερευνητές.